ปี 2024 ถูกบันทึกไว้ในฐานะปีที่มีความเคลื่อนไหวทางการเมืองทั่วโลกมากเป็นประวัติศาสตร์ ที่กว่า 60 ประเทศทั่วโลกจะจัดการเลือกตั้งทั่วไป เพื่อเฟ้นหาผู้นำใหม่ที่จะเข้ามากุมอำนาจประเทศและเข้ามาขบแก้ปัญหาทั้งภายในและต่างประเทศ
ในอีกไม่กี่เดือนต่อจากนี้ การออกไปใช้สิทธิใช้เสียงของประชาชนกว่าครึ่งโลก อาจส่งผลต่อดุลอำนาจและทิศทางการเมืองระดับโลก ว่าจะขับเคลื่อนไปในเส้นทางแห่งประชาธิปไตย หรือก้าวเข้าไปในดินแดนอำนาจนิยม
วีโอเอ จับตา 6 ศึกเลือกตั้งในพิกัดสำคัญในปี 2024 ที่จะเป็นตัวชี้ชะตาโลก
สหรัฐฯ
ประชากร: 340.8 ล้านคน
จีดีพีในปี 2022: 25.46 ล้านล้านดอลลาร์
เริ่มตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 19 และผ่านพ้นสงครามโลกครั้งที่ 2 นโยบายการต่างประเทศของอเมริกาเปลี่ยนแปลงจากการโดดเดี่ยวตนเองไม่พึ่งพาประเทศอื่นมาเป็นการผลักดันนโยบายที่มีส่วนร่วมอย่างแข็งขันต่อการจัดระเบียบโลก
ในทัศนะของอดีตผู้ช่วยรัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯ โจเซฟ เอส. นาย จูเนียร์ ระบุว่า สิ่งนี้มีความสำคัญในการทำความเข้าใจความแตกต่างระหว่างมุมมองระดับโลกที่ขับเคี่ยวกัน เนื่องจากนโยบายอเมริกาต้องมาก่อนของอดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ เป็นความพยายามที่จะนำแนวคิดไม่พึ่งพาประเทศอื่นกลับมา ซึ่งอาจทำให้พันธมิตรของสหรัฐฯ ตกอยู่ในภาวะที่ย่ำแย่ลง ท่ามกลางความตึงเครียดด้านภูมิรัฐศาสตร์ ระหว่างไต้หวันและจีน รัสเซียและยูเครน และอิสราเอลกับกลุ่มฮามาส
ที่ผ่านมา อดีตปธน.ทรัมป์ ที่ได้รับการคาดหมายว่าจะเป็นตัวแทนจากพรรครีพับลิกันในการสู้ศึกประธานาธิบดี ได้กล่าวโจมตีนาโต้ พันธมิตรทางการทหารที่สำคัญที่สุดของสหรัฐฯ อีกทั้งยังไม่เคยแสดงจุดยืนที่ชัดเจนว่าเขาสนับสนุนอิสราเอลในสงครามกับฮามาสหรือไม่หากได้รับเลือกให้เป็นผู้นำประเทศอีกครั้งหนึ่ง
อดีตผู้ช่วยรัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯ เสริมว่า “ในประเด็นรัสเซีย[ทรัมป์]มีแนวโน้มที่จะส่งผลดีต่อปูตินมากกว่า นั่นหมายความว่าแรงกดดันในการลดการสนับสนุนยูเครนก็มีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้น”
ในอีกด้านหนึ่งประธานาธิบดีโจ ไบเดน ผู้นำสหรัฐฯ คนปัจจุบันจากพรรคเดโมแครต ซึ่งมีคะแนนผลโพลล์ชี้ว่าศึกเลือกตั้งปีนี้จะเป็นนัดล้างตาระหว่างเขาและทรัมป์ ได้ส่งความช่วยเหลือด้านการทหารให้แก่ยูเครนและอิสราเอล แม้จะเจอแรงกดดันจากส.ส.และสว.พรรครีพับลิกัน ในประเด็นความคืบหน้าในสงครามของยูเครน และจากภายในพรรคของเขาในประเด็นวิกฤตด้านมนุษยธรรมในกาซ่า
ตัวเต็งชิงเก้าอี้ผู้นำสหรัฐฯ ต่างมีทัศนะอันแตกต่างต่อจุดยืนของอเมริกาในเวทีโลก และใครก็ตามที่ชนะการเลือกตั้งในเดือนพฤศจิกายนนี้อาจเป็นผู้กำหนดว่าสหรัฐฯ จะมีจุดยืนที่แข็งกร้าวต่อจีน รัสเซีย และคู่รักคู่แค้นจากนานาประเทศอย่างไรต่อไป
ไต้หวัน
ประชากร: 23.9 ล้านคน
จีดีพีในปี 2022: 760,400 ล้านดอลลาร์
ไต้หวันที่มีอิทธิพลด้านเศรษฐกิจโลกใหญ่กว่าขนาดพื้นที่ ด้วยการเป็นเจ้าแห่งการผลิตชิ้นส่วนเซมิคอนดักเตอร์ คิดเป็นสัดส่วนกว่า 70% ทั่วโลก และชิปขั้นสูงราว 90% ล้วนผลิตจากบริษัทของไต้หวัน ขณะที่คำถามเกี่ยวกับความเป็นเอกราชของไต้หวันจากจีนที่อ้างสิทธิ์เหนือดินแดนไต้หวันยังคงเป็นประเด็นความตึงเครียดระหว่างรัฐบาลปักกิ่งและรัฐบาลวอชิงตันอยู่จนถึงขณะนี้ ทำให้การเลือกตั้งไต้หวันได้รับการจับตามองอย่างใกล้ชิดจากนานาประเทศ
ประธานาธิบดีไต้หวันไช่ อิง เหวิน ซึ่งดำรงตำแหน่งครบวาระและไม่สามารถลงชิงตำแหน่งผู้นำไต้หวันได้อีกแล้วในการเลือกตั้งเดือนมกราคมนี้ ได้ออกโรงเตือนประชาชนว่าจีนกำลังเผยแพร่ข้อมูลบิดเบือนบนโลกออนไลน์ เพื่อแย่งชิงคะแนนจากตัวเต็งอย่างรองประธานาธิบดีไต้หวัน ไล ชิงเต๋อ จากพรรคประชาธิปไตยหัวก้าวหน้า (Democratic Progressive Party-DPP) ซึ่งเป็นพรรครัฐบาล และเป็นผู้ที่จีนมองว่าเป็นบุคคลที่ต้องการแบ่งแยกดินเเดน ขณะที่คู่แข่งของเขาแสดงจุดยืนที่อ่อนกว่าในเรื่องของจีน
ที่ผ่านมา อเมริกาเป็นหนึ่งในพันธมิตรอันดับต้น ๆ ของไต้หวัน ขณะที่จีนได้เพิ่มกิจกรรมทางทะเลในทะเลจีนใต้ ซึ่งปธน.ไบเดน ให้คำมั่นว่าสหรัฐฯ จะปกป้องไต้หวันหากถูกรุกราน ขณะที่อดีตปธน.ทรัมป์มีจุดยืนที่คลุมเครือในเรื่องไต้หวันเช่นเดียวกับกรณีของอิสราเอลและยูเครน
อย่างไรก็ตาม นักวิเคราะห์บางส่วนแสดงความกังวลว่า ความตึงเครียดระหว่างจีนและไต้หวันอาจระอุขึ้นจนกลายเป็นสงคราม หากตัวแทนจากพรรค DPP ได้ชัยชนะ
ยุน ซุน ผู้อำนวยการโครงการจีนแห่ง Stimson Center สถาบันคลังสมองในกรุงวอชิงตัน บอกกับวีโอเอว่า สหรัฐฯ กำลังกีดกันไลจากการยกระดับสถานการณ์ระหว่างไต้หวันและจีน และว่าจีนให้ความสำคัญต่อเสถียรภาพเหนือความขัดแย้งที่อาจเกิดขึ้น ระหว่างที่จีนกำลังรับมือกับภาวะเศรษฐกิจในประเทศที่ซบเซา
ซุน เสริมว่า “[ประธานาธิบดีจีน] สี จิ้นผิง มีเรื่องสำคัญกว่าที่ต้องทำอีกมาก” ในแง่ของนโยบายที่พรรคคอมมิวนิสต์จีนต้องมุ่งเป้าในปีนี้ แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าจีนและไต้หวันจะอยู่ในสถานะที่ดีกว่าในระยะ 4 ปีข้างหน้าภายใต้การนำของไล ซึ่งเป็นผู้ที่จีนมองว่า “ไม่เวิร์ค”
ในถ้อยแถลงวันปีใหม่ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ให้คำมั่นว่าจีนและไต้หวันจะ “กลับมาร่วมกันอย่างแน่นอน” โดยไม่ให้กรอบเวลาที่ชัดเจน ขณะที่ทางผู้อำนวยการซีไอเอ วิลเลียม เบิร์นส เคยออกมาเตือนว่าสหรัฐฯ รับรู้ “ในแง่ของข่าวกรอง” ว่าปธน.สี มีเป้าหมายในการ “เตรียมพร้อมภายในปี 2027 ในการโจมตีที่ประสบความสำเร็จ”
รัสเซีย
ประชากร: 144 ล้านคน
จีดีพีในปี 2022: 2.24 ล้านล้านดอลลาร์
ในช่วงเริ่มตันของสงครามยูเครนเมื่อเกือบ 2 ปีก่อน พันธมิตรกรุงเคียฟต่างระดมอัดมาตรการลงโทษทางเศรษฐกิจต่อรัสเซีย ซึ่งกระทบเศรษฐกิจรัสเซีย และผลักให้รัฐบาลมอสโกใกล้ชิดกับรัฐบาลปักกิ่งมากขึ้นจนกลายเป็นหุ้นส่วนการค้าอันดับต้น ๆ
ภายใต้สภาวะเงินเฟ้อในรัสเซีย นักวิเคราะห์ต่างมองว่าประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน แห่งรัสเซียจะยังไม่ถูกโค่นอำนาจไปในปีนี้ ในช่วงที่คู่แข่งการเมืองของปธน.ปูตินถูกจำคุก ขับออกประเทศ สูญหาย หรือไม่ก็เสียชีวิตอย่างไม่ทราบสาเหตุ
เซอร์เกย์ แร็ดเชนโก อาจารย์ด้านประวัติศาสตร์อดีตสหภาพโซเวียตจาก Johns Hopkins University กล่าวกับวีโอว่า “การเลือกตั้งในรัสเซียได้รับการควบคุมอย่างแน่นหนา” ซึ่งหากปูตินได้รับชัยชนะในการดำรงตำแหน่งไปอีก 6 ปี รัฐบาลทำเนียบเครมลินจะเดินหน้า “นโยบายอันโหดร้ายต่อยูเครนและเพิ่มนโยบายเผด็จการในประเทศ”
แต่เมื่อเข้าสู่คำถามที่ว่าปูตินจะประสบความสำเร็จในสงครามยูเครนแค่ไหน มันขึ้นอยู่กับว่าใครจะขึ้นมาเป็นผู้นำสหรัฐฯ ต่างหาก
แร็ดเชนโก เสริมว่า หากไบเดนได้ไปต่อ เขาจะ “เดินหน้าในหนทางของเขาเพื่อให้ยูเครนได้รับชัยชนะผ่านความช่วยเหลือด้านการทหาร” แต่อีกด้านหนึ่ง “หากทรัมป์ขึ้นสู่อำนาจ คำถามที่แท้จริงก็คือว่าเขาจะยอมแพ้ในประเด็นยูเครน และเปิดทางให้มีการคลี่คลายความขัดแย้งในเงื่อนไขของรัสเซียหรือไม่”
ระหว่างที่พันธมิตรทรัมป์ในสภาผู้แทนราษฎรสหรัฐฯ เริ่มหมดความอดทนกับความล่าช้าของสงครามยูเครนที่ไม่รุกคืบหน้าไปไหน “ปูตินยังคงสนใจที่เล่นเกมกับสหรัฐฯ และกับพันธมิตรยุโรปตะวันตกต่อไป”
ก่อนหน้านี้ สภาคองเกรสผ่านร่างกฎหมายเมื่อเดือนธันวาคมที่ผ่านมา ให้อำนาจวุฒิสมาชิกในการลงมติเห็นชอบ ก่อนที่สหรัฐฯ จะถอนตัวจากองค์การนาโต้ นั่นหมายความว่า หากทรัมป์ชนะการเลือกตั้งสมัยสอง เขาจะไม่สามารถพาอเมริกาออกจากพันธมิตรทางการทหารนี้ได้แต่เพียงฝ่ายเดียวอีกแล้ว จากที่เขาได้ขู่เรื่องนี้มาโดยตลอด แต่ถึงกระนั้น ความคลางแคลงใจของทรัมป์ต่อนาโต้จะยังคงเป็นสิ่งที่สร้างความวุ่นวายและความแตกแยกให้กับชาติตะวันตก ซึ่งเป็นสิ่งที่ปูตินมองว่าเป็นประโยชน์สำหรับเขาได้
สหภาพยุโรป
ประชากร: 448 ล้านคน
จีดีพีในปี 2022: 17.458 ล้านล้านดอลลาร์
สหภาพยุโรปมุ่งหน้าสู่การเลือกตั้งในเดือนมิถุนายนนี้เช่นกัน และนโยบายใหญ่ที่ได้รับการจับตา อย่างการต่อต้านผู้อพยพ และการลดบทบาทในประเด็นรัสเซียและจีน กำลังผลักให้รัฐสภายุโรปมุ่งหน้าสู่ความเป็นอนุรักษ์นิยมมากขึ้น
ในตอนนี้เออร์ซูลา ฟ็อน แดร์ ไลเอิน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป ยังไม่ประกาศลงชิงตำแหน่งอีกครั้งในปีนี้ เพื่อถ่วงอำนาจในรัฐสภายุโรป ฟ็อน แดร์ ไลเอิน แสดงจุดยืนอย่างแน่วแน่ในการสนับสนุนยูเครนและกดดันผ้นำจีนให้จัดการปัญหาด้านความไม่สมดุลทางการค้ากับยุโรป
หากฟ็อน แดร์ ไลเอิน ได้รับเลือกอีกครั้ง จะถือเป็นแรงสร้างสมดุลในสหภาพยุโรปที่เป็นประชานิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ และทำงานในทุกมิติเพื่อรักษาสมดุลของความแตกต่างและความขัดแย้งด้านผลประโยชน์ของชาติสมาชิก ด้วยเป้าหมายที่แน่วแน่ในการรับมือกับรัสเซีย
อิวานา คาราสโควา คณะกรรมมาธิการสหภาพยุโรปด้านความโปร่งใส กล่าวกับวีโอเอว่า ประเทศในสหภาพยุโรประมัดระวังที่จะ “ระบุให้จีนและรัสเซียอยู่ในตะกร้าระบอบเผด็จการเดียวกัน” จากความกลัวว่าจะทำให้สหภาพยุโรปถูกดึงเข้าสู่สงครามการค้าที่วุ่นวายอีกครั้ง
สหภาพยุโรปในยุคของฟ็อน แดร์ ไลเอิน มีความระมัดระวังในการตัดขาดจีนออกไป แม้ว่าจะมีประเด็นคำถามเรื่องบทบาทของจีนในการช่วยเหลือรัสเซียหลบเลี่ยงมาตรการลงโทษจากชาติตะวันตกก็ตาม แต่สิ่งที่จะได้เห็นในการเลือกตั้งในปีนี้ จะเป็นการตัดสินว่านโยบายสนับสนุนยูเครนของฟ็อน แดร์ ไลเอิน จะถูกกดดันมากน้อยแค่ไหน ในระหว่างที่ยูเครนกำลังขยับเข้าใกล้การเข้าเป็นสมาชิกอียู
อินเดีย
ประชากร: 1,430 ล้านคน
จีดีพีในปี 2022: 3.385 ล้านล้านดอลลาร์
ฝ่ายวิจารณ์นายกรัฐมนตรีนเรนทรา โมดี แห่งอินเดียและพรรครัฐบาลภารตียา ชนตา หรือ BJP ระบุว่าชนกลุ่มน้อยผู้นับถือต่างศาสนากำลังเผชิญกับการข่มเหงอย่างกว้างขวาง ระหว่างที่วาระชาตินิยมฮินดูของโมดีได้รับความสนใจ ความรุนแรงต่อชาวซิกข์และชาวอินเดียมุสลิมจึงกลายเป็นเรื่องธรรมดามากขึ้น
และประเด็นดังกล่าวไม่ได้จำกัดอยู่ในแค่ในอินเดียเท่านั้น ของรัฐบาลโมดีถูกกล่าวหาว่าลอบสังหารชาวต่างชาติที่นับถือศาสนาซิกข์ในโตรอนโตเมื่อฤดูร้อนปีก่อน และแผนลอบสังหารที่ล้มเหลวกับนักเคลื่อนไหวชาวซิกข์อีกคนในนิวยอร์กเมื่อเดือนพฤศจิกายน เรื่องอื้อฉาวเหล่านั้นได้สั่นคลอนความสัมพันธ์ทางการทูตของอินเดียกับชาติตะวันตก
อย่างไรก็ตาม อดีตผู้ช่วยรัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯ คาดว่า อินเดียและสหรัฐฯ จะไม่ปล่อยให้ความสัมพันธ์สั่นคลอน โดยสิ่งที่ยึดเหนี่ยวทั้งสองชาติเอาไว้ คือ ความกังวลถึงอิทธิพลของจีนที่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในเวทีโลก
ในฐานะประเทศที่มีประชาธิปไตยแบบเสรีนิยมที่ใหญ่ที่สุดในโลก อินเดียได้พิสูจน์ตัวเองแล้วว่าเป็นผู้ถ่วงดุลในระดับภูมิภาคกับจีนและเกาหลีเหนือ โดยอดีตผู้ช่วยรัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯ ระบุว่า “ผมไม่คิดว่าสหรัฐฯ จะทำอะไรเพื่อบั่นทอนความสัมพันธ์กับอินเดีย” ไม่ว่าจะในยุคของไบเดนหรือทรัมป์ก็ตาม เพราะผู้นำทั้งสองรักษาสัมพันธ์ใกล้ชิดกันอินเดียในการเป็นส่วนสำคัญเพื่อผลักดันประชาธิปไตยในเอเชีย แม้ว่ารัฐบาลโมดีขยับเข้าใกล้ความเป็นเผด็จการอยู่หลายครั้ง
ข้อมูลจาก Morning Consult ชี้ว่า โมดีมีคะแนนนิยมสูงลิ่วที่ 77% และอยู่ในบทบาทที่จะรักษาตำแหน่งสมัยสามต่อไปอีก 5 ปี เมื่อคูหาเลือกตั้งอินเดียเปิดในเดือนเมษายน ซึ่งหากเขาได้รับชัยชนะ โมดีจะสร้างสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นกับสหรัฐฯ ไม่ว่าจะกับทรัมป์หรือไบเดนต่อไป
แอฟริกาใต้
ประชากร: 62 ล้านคน
จีดีพีในปี 2022: 405,800 ล้านดอลลาร์
พรรครัฐบาลของแอฟริกาใต้อยู่ในช่วงเวลาสั่นคลอนที่สุดนับตั้งแต่ปี 1994 เมื่อเนลสัน แมนเดลา ประธานาธิบดีที่ได้รับการเลือกตั้งใหม่ในขณะนั้น และพรรคสมัชชาแห่งชาติแอฟริกัน (ANC) ของเขายุติการแบ่งแยกสีผิว และเปิดทางสู่ยุคใหม่ของการปกครองด้วยเสียงข้างมาก ในตอนนี้ถือเป็นครั้งแรกในรอบสามทศวรรษที่พรรค ANC มีความเสี่ยงที่จะสูญเสียเสียงข้างมากในสภานิติบัญญัติ หากต้องการอยู่ในอำนาจ มีแนวโน้มว่าจะถูกบังคับให้จัดตั้งแนวร่วมกับพรรคอื่น ๆ
แอฟริกาใต้อาจได้ชื่อว่าเป็นเมืองอุตสาหกรรมที่สุดในแอฟริกา แต่ก็ไม่สามารถต้านทานผลกระทบทางเศรษฐกิจในยุคหลังโควิดได้เหมือนกับหลายพื้นที่อื่น ๆ ในโลก ด้วยอัตราการว่างงานราว 1 ใน 3 ของประชากรในประเทศ และปัญหาการขาดแคลนไฟฟ้าที่เกิดขึ้นทั่วประเทศ คนหนุ่มสาวแอฟริกาใต้ต่างหันหลังให้กับพรรค ANC แม้ว่าประธานาธิบดีซีริล รามาโฟซา ให้คำมั่นสัญญาว่าจะกำจัดปัญหาการรับสินบนของผู้ดำรงตำแหน่งในพรรคของเขาก็ตาม
แดเนียล ซิลเก นักวิเคราะห์การเมืองแอฟริกาใต้ บอกกับวีโอเอว่า พรรค ANC มีแนวโน้มจะยังเป็นรัฐบาลต่อไปอีก 5 ปี แต่หากพรรคพันธมิตรประชาธิปไตย (DA) ซึ่งเป็นพรรคฝ่ายค้านใหญ่ของแอฟริกาใต้กวาดชัยชนะอันห่างไกลนี้มาได้ ก็อาจจะมี “การปรับปรุงความสัมพันธ์ระหว่างแอฟริกาใต้และตะวันตกอย่างมาก”
แต่หากพรรค ANC ซึ่งมีสัมพันธ์ใกล้ชิดกับรัสเซียและจีนยังครองอำนาจต่อ ก็จะเปิดทางให้มีการสร้างสัมพันธ์แน่นแฟ้นระหว่างจีนและรัสเซียต่อไป และมีโอกาสมากที่จีนจะมีบทบาทกับรัฐบาลแอฟริกาใต้ในเรื่องระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงาน ขนส่ง และคมนาคม จากที่จีนเป็นผู้ลงทุนสำคัญของแอฟริกาใต้และประเทศกำลังพัฒนาอื่น ๆ ทั่วโลกผ่านโครงการหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง
แต่ไม่ว่าจีนจะเพิ่มบทบาทในแอฟริกาใต้หรือไม่ หรือสหรัฐฯ จะเข้าไปมีบทบาททางเศรษฐกิจในแอฟริกาใต้ได้บ้างหรือไม่ก็ตาม อนาคตทั้งหมดที่ว่านี้ขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของชาวแอฟริกาใต้ในการเดินเข้าคูหากาผู้สมัครที่ใช่ในการเลือกตั้งปีนี้
- ที่มา: วีโอเอ
กระดานความเห็น