รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ แอนโทนี บลิงเคน กล่าวไปถึงรัฐบาลจีนอีกครั้งว่า ขอให้จีนเคารพคำตัดสินของคณะอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศเมื่อปีค.ศ. 2016 ที่ระบุว่า จีนไม่มีสิทธิ์กล่าวอ้างกรรมสิทธิ์เหนืออาณาเขตของทะเลจีนใต้ พร้อมเตือนว่า สหรัฐฯ มีพันธกิจในการปกป้องชาติพันธมิตร คือฟิลิปปินส์ หากเรือรบ เครื่องบิน หรือหน่วยทหารของฟิลิปปินส์ ถูกโจมตีในทะเลจีนใต้
สถานทูตสหรัฐฯ ประจำกรุงมะนิลา เผยแพร่แถลงการณ์ดังกล่าวของรัฐมนตรีบลิงเคนในวันอังคาร ในโอกาสครบรอบ 6 ปีคำตัดสินของคณะอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศ ณ กรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ ที่จัดตั้งขึ้นภายใต้มติของสหประชาชาติว่าด้วยกฎหมายทางทะเล หลังจากที่รัฐบาลฟิลิปปินส์ยื่นคำร้องคัดค้านการแผ่ขยายอิทธิพลทางทหารของจีนในทะเลจีนใต้
อย่างไรก็ตาม จีนมิได้เข้าร่วมในการรับฟังคำตัดสินในครั้งนั้นและยังปฏิเสธคำตัดสินดังกล่าว ซึ่งนำไปสู่ความขัดแย้งกับฟิลิปปินส์และบางประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา
แถลงการณ์ของรัฐมนตรีบลิงเคนระบุว่า "สหรัฐฯ ขอให้สาธารณรัฐประชาชนจีน ปฏิบัติตามกฎหมายระหว่างประเทศอย่างเคร่งครัด และหยุดพฤติกรรมต่าง ๆ ที่เป็นการยั่วยุ" และว่า "สหรัฐฯ ขอย้ำว่าหากเกิดการโจมตีต่อกองทัพ เรือหรือเครื่องบินของฟิลิปปินส์ในทะเลจีนใต้ สหรัฐฯ จะเข้าไปมีส่วนร่วมทางการทหารเพื่อปกป้องชาติพันธมิตร ภายใต้สนธิสัญญาความร่วมมือทางทหารระหว่างสหรัฐฯ กับฟิลิปปินส์ ที่จัดทำขึ้นเมื่อปีค.ศ. 1951"
ในวันอังคาร รัฐมนตรีต่างประเทศฟิลิปปินส์ เอนริเก มานาโล มีแถลงการณ์อย่างเป็นทางการว่า คำตัดสินของคณะอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศว่าด้วยกรณีทะเลจีนใต้ ถือเป็นเสาหลักของนโยบายต่างประเทศของรัฐบาลชุดใหม่ของฟิลิปปินส์ และขอปฏิเสธความพยายามใด ๆ ก็ตามในการบ่อนทำลาย "คำตัดสินสุดท้ายที่มิอาจโต้แย้งได้นี้"
อย่างไรก็ตาม คาดว่าจีนจะยืนกรานต่อต้านจุดยืนทางนโยบายดังกล่าวของรัฐบาลฟิลิปปินส์ภายใต้ประธานาธิบดีคนใหม่ เฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ ที่เข้ารับตำแหน่งเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน ซึ่งแตกต่างจากท่าทีของประธานาธิบดีคนก่อน โรดริโก ดูเตอร์เต ที่ค่อนข้างมีนโยบายโอนอ่อนกับจีน
ที่ผ่านมา ปธน.มาร์กอส จูเนียร์ มีท่าทีแข็งกร้าวต่อจีนในเรื่องข้อพิพาททะเลจีนใต้ โดยยืนยันว่า จะยึดตามคำตัดสินอย่างเคร่งครัดและจะไม่ยอมให้มีการกล่าวอ้างกรรมสิทธิ์เหนือน่านน้ำของฟิลิปปินส์ "แม้แต่เพียงหนึ่งตารางมิลลิเมตร"
โดยในวันอังคาร มีผู้ประท้วงส่วนหนึ่งชุมนุมหน้าสถานกงสุลจีนในกรุงมะนิลา เพื่อเรียกร้องให้จีนปฏิบัติตามคำตัดสินของคณะอนุญาโตระหว่างประเทศ และกดดันให้ประธานาธิบดีมาร์กอส จูเนียร์ ปกป้องอธิปไตยเหนือดินแดนของฟิลลิปินส์ในทะเลจีนใต้เช่นกัน
- ข้อมูลบางส่วนจากเอพี
