กลับกัน! สัตว์หลายพันธุ์เสี่ยงรับการแพร่เชื้อโควิด-19 จากมนุษย์

Richard, a western lowland gorilla, who was tested positive for COVID-19 on Feb. 25, 2021, sits inside its enclosure at closed Prague Zoo amid the coronavirus disease (COVID-19) outbreak in Prague, Picture taken Nov. 10, 2020.

Your browser doesn’t support HTML5

Covid 19 Zoo Animals

ขณะที่นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าเชื้อโคโรนาไวรัที่ทำให้เกิดโรคโควิด-19 เริ่มต้นจากค้างคาวที่อยู่ในป่า ก่อนที่จะกระโดดข้ามสายพันธุ์สู่มนุษย์ผ่านสัตว์ตัวกลางนั้น ขณะนี้นักวิจัยกำลังกังวลว่า มนุษย์เองกำลังเป็นต้นตอของการแพร่เชื้อดังกล่าวให้กับสัตว์สายพันธุ์อื่นที่มีความอ่อนไหวเช่นกัน

โดยคุณอรินเจ บาเนอร์จี นักวิจัยเรื่องโรคติดต่อที่มหาวิทยาลัย McMaster ในแคนาดาเตือนว่า ขณะนี้มนุษย์เรากำลังเป็นพาหะสำคัญของการแพร่เชื้อโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ SARS-CoV-2 ซึ่งทำให้เกิดผลที่น่าวิตกในสัตว์ชนิดอื่นหลายสายพันธุ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในหมู่ลิงใหญ่ที่มีหาง หรือ Great Apes อย่างเช่น ลิงกอริลลา ซึ่งมี DNA คล้ายมนุษย์ถึง 98%

นอกจากลิงกอริลลาซึ่งมีการยืนยันว่าติดเชื้อโควิด-19 แล้ว สัตว์ตระกูลแมวนับตั้งแต่แมวบ้าน ไปจนถึงเสือและสิงโตในสวนสัตว์ รวมทั้ง สุนัข ตัวมิงค์ที่เลี้ยงในฟาร์ม และมิงค์ป่าอย่างน้อยหนึ่งตัว ก็ได้รับการยืนยันว่าติดเชื้อโควิด-19 จากมนุษย์เช่นกัน

และการทดลองยังแสดงว่า ตัว Ferret หรือสัตว์ที่มีรูปร่างคล้ายพังพอน Racoon Dog หรือจิ้งจอกแรคคูน และกวางพันธ์ุหางขาว ก็เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ ถึงแม้ว่าจะยังไม่มีรายงานยืนยันเรื่องการติดเชื้อโควิด-19 ในสุกร รวมทั้งวัวและควาย

นอกจากที่โอกาสการติดเชื้อในสัตว์ป่าบางพันธุ์จะเป็นเรื่องน่าวิตกในแง่ของการอนุรักษ์สัตว์ที่หายากแล้ว นักวิจัยด้านการแพทย์ยังเกรงด้วยว่า การแพร่เชื้อโควิด-19 จากมนุษย์ไปสู่สัตว์อาจทำให้เกิดโควิด-19 กลายพันธุ์ซึ่งจะทำให้ยิ่งยากต่อการควบคุมและการแก้ปัญหาด้วย

ตัวอย่างของเรื่องนี้ก็คือที่ประเทศเดนมาร์ก คนงานในฟาร์มมิงค์แห่งหนึ่งแพร่เชื้อไปสู่สัตว์ และเชื้อซึ่งระบาดอยู่ในกลุ่มมิงค์ในฟาร์มแห่งนี้ได้กลายพันธุ์แล้วก็กลับมาติดที่คนเลี้ยงอีกครั้งหนึ่ง ทำให้รัฐบาลเดนมาร์กต้องสั่งฆ่ามิงค์ในฟาร์มไปหลายล้านตัว

นอกจากสัตว์ป่าและสัตว์เลี้ยงในฟาร์มแล้ว ก็มีรายงานเรื่องสัตว์ที่อยู่ในสวนสัตว์ซึ่งติดเชื้อโควิด-19 เช่นกัน โดยเมื่อเดือนมกราคม ลิงกอริลลาพันธุ์ western lowland หลายตัวที่สวนสัตว์ซาฟารีปาร์ค ในนครซานดิเอโกของสหรัฐฯ เป็นลิงใหญ่กลุ่มแรกที่ได้รับการยืนยันว่าติดเชื้อโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ใหม่นี้ และเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ ก็มีรายงานว่าลิงกอริลลาพันธุ์ western lowland ตัวผู้ที่สวนสัตว์ในกรุงปราก ของสาธารณรัฐเช็ก ก็ติดเชื้อนี้ด้วยเช่นกัน

การระบาดในกลุ่มลิงใหญ่ที่สวนสัตว์ในนครซานดิเอโกนั้น เกิดจากเจ้าหน้าที่ดูแลสัตว์คนหนึ่งซึ่งติดเชื้อโควิด-19 แต่ไม่มีอาการ ทำให้มีลิงกอริลลาและลิงอุรังอุตังหลายตัวต้องพลอยติดเชื้อไปด้วย

อย่างไรก็ตาม ข่าวค่อนข้างดีก็คือ ลิงเหล่านี้เริ่มได้รับวัคซีนโควิด-19 สำหรับสัตว์ซึ่งพัฒนาโดยบริษัท Zoetis ในรัฐนิวเจอร์ซีย์ ซึ่งได้รับอนุมัติจากกระทรวงเกษตรของสหรัฐฯ ให้ทดลองใช้วัคซีนที่สวนสัตว์นครซานดิเอโกได้ และทางบริษัทจะขออนุมัติเพื่อทดลองใช้วัคซีนกับสัตว์ที่สวนสัตว์อื่น ๆ ต่อไป

โดยขณะที่วัคซีนโควิด-19 สำหรับสัตว์ในสวนสัตว์ยังอยู่ในขั้นทดลองนั้น มาตรการที่ทางสวนสัตว์นครซานดิเอโกและสวนสัตว์ซาฟารีปาร์คนำมาใช้ ก็คล้ายกับที่มนุษย์และสถานประกอบการต่าง ๆ ใช้กันนั่นเอง คือ ติดตั้งพัดลมในสถานที่ปิดเพื่อเพิ่มการหมุนเวียนถ่ายเทอากาศ ให้เจ้าหน้าที่ผู้ดูแลสัตว์ใส่หน้ากากสองชั้นพร้อมทั้งใส่ face shield และให้รักษาระยะห่าง รวมทั้งให้จำกัดเวลาที่ต้องอยู่ใกล้ชิดกับสัตว์ ภายในตัวอาคารที่เป็นสถานที่ปิดด้วย