เลขานาโต้ยกย่องประชุมสุดยอดที่ลิทัวเนีย - ยินดีตุรกีหนุนสวีเดน

เยนส์ สโตลเทนเบิร์ก เลขาธิการองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ หรือ นาโต้ (NATO) กล่าวในวันอังคาร แสดงความมั่นใจว่าตุรกีจะรับรองให้สวีเดนเข้าเป็นสมาชิกองค์การนาโต้อย่างแน่นอน พร้อมกล่าวว่าการประชุมสุดยอดนาโต้ที่ลิทัวเนีย "จะส่งสัญญาณด้านบวกที่เข้มแข็งอย่างยิ่ง" เกี่ยวกับความประสงค์ของยูเครนที่ต้องการเข้าร่วมกับนาโต้

บรรดาชาติพันธมิตรของนาโต้ต่างหารือกันถึงการรับยูเครนเข้าเป็นสมาชิก โดยต่างมีความเห็นเป็นเอกฉันทน์ว่าการให้ยูเครนเข้าร่วมในขณะกำลังเกิดสงครามนั้นไม่สามารถเป็นไปได้ เพราะนั่นหมายความว่าจะต้องนำหลักการของ "การโจมตีหนึ่งประเทศคือการโจมตีชาติพันธมิตรทั้งหมด" มาใช้ในทันที ซึ่งหมายถึงการเข้าร่วมสงครามกับรัสเซีย

ประธานาธิบดียูเครน โวโลดิเมียร์ เซเลนสกี กล่าวไว้ก่อนหน้านี้ว่า ตนสามารถยอมรับสถานการณ์นี้ได้ แต่ก่อนที่สมาชิกนาโต้จะร่วมประชุมในวันอังคาร ผู้นำยูเครนทวีตแสดงความผิดหวังโดยบอกว่า เป็นการส่งสัญญาณว่ามีการหารือกันโดยไม่มียูเครนร่วมด้วย

เซเลนสกีกล่าวก่อนเข้าร่วมประชุมในวันพุธว่า "มีการเพิ่มคำที่คลุมเครือเกี่ยวกับ 'เงื่อนไข' " และไม่มีการระบุถึงเงื่อนเวลาที่จะเชิญให้ยูเครนเข้าร่วมนาโต้แต่อย่างใด "ดูเหมือนจะยังไม่มีความพร้อมใด ๆ ทั้งในส่วนของการเชิญยูเครนเข้าร่วม หรือทำให้เป็นสมาชิกของนาโต้"

ทั้งนี้ เมื่อปี 2008 นาโต้บรรลุความตกลงในหลักการให้รับยูเครนเข้าเป็นสมาชิก แต่หลังจากนั้นก็ไม่ได้มีการจัดการแนวทางสำหรับการรับยูเครนดังกล่าวแต่อย่างใด

Turkish President Recep Tayyip Erdogan, left, shakes hands with Ukrainian President Volodymyr Zelenskyy at the end of their meeting in Istanbul, July 8, 2023. (Turkish Presidency via AP)

การรับรองสวีเดนเป็นสมาชิก

สโตลเทนเบิร์ก กล่าวในวันอังคารว่า การประชุมสุดยอดของนาโต้ในครั้งนี้ "ถือเป็นการประชุมครั้งประวัติศาสตร์ตั้งแต่ยังไม่เริ่มการประชุม" เมื่อประธานาธิบดี เรจิป เทยิป เออร์โดวาน กล่าวต่อรัฐสภาตุรกีเมื่อวานนี้ สนับสนุนให้สวีเดนเข้าร่วมเป็นสมาชิกนาโต้ หลังจากที่เปิดภาวะชะงักงันมานานหลายเดือนเนื่องจากก่อนคัดค้านของตุรกีเอง

การเปลี่ยนท่าทีของตุรกีดังกล่าว ทำให้ตอนนี้เหลือเพียงฮังการีประเทศเดียวที่ยังไม่มีท่าทีสนับสนุนในกระบวนการที่ชาติสมาชิกทั้งหมดต้องมีมติเป็นเอกฉันทน์ แต่ก็คาดว่าฮังการีจะเปลี่ยนใจตามตุรกีเช่นกัน

ประธานาธิบดีสหรัฐฯ โจ ไบเดน แสดงความยินดีต่อการสนับสนุนของตุรกี และกล่าวว่า "พร้อมที่จะทำงานร่วมกับประธานาธิบดีเออร์โดวาน ในการเพิ่มศักยภาพการป้องกันตนเองในแถบยูโร-แอตแลนติก" และ "มุ่งหวังที่จะได้ต้อนรับนายกรัฐมนตรีคริสเตอร์สัน และสวีเดน ให้เป็นสมาชิกรายที่ 32 ขององค์การนาโต้"

Sweden NATO Explainer

ขณะเดียวกัน รัฐบาลสหรัฐฯ สนับสนุนความพยายามของตุรกีที่ต้องการซื้อเครื่องบินรบไอพ่น เอฟ-16 จำนวน 40 ลำจากสหรัฐฯ ทันที หลังจากที่ข้อตกลงนี้ถูกคัดค้านจากนักการเมืองอเมริกันในรัฐสภาที่ต้องการให้ตุรกีรับรองสวีเดนให้เป็นสมาชิกนาโต้เสียก่อน

และเมื่อผู้สื่อข่าวถามปธน.ไบเดน ว่า อะไรที่ทำให้ตุรกีเปลี่ยนใจ ผู้นำสหรัฐฯ ถามกลับพร้อมรอยยิ้มว่า "คุณคิดว่าอะไรล่ะ?" พร้อมบอกด้วยว่าไม่แปลกใจต่อการตัดสินใจล่าสุดของตุรกี

งบประมาณของชาติสมาชิกนาโต้

ประเด็นสำคัญอีกประการหนึ่งในการหารือสุดยอดของนาโต้ครั้งนี้ คือสมาชิกจะสามารถตกลงกันได้เรื่องการจัดสรรงบประมาณ 2% ของมูลค่าผลิตภัณฑ์รวมประชาชาติ หรือ จีดีพี ของประเทศนั้น ๆ เพื่อเป็นงบประมาณด้านการทหารหรือไม่ โดยปัจจุบันมีเพียงสมาชิก 7 ประเทศที่ทำตามเป้าหมายดังกล่าว

ต่อจากนี้ ปธน.ไบเดน จะเดินทางต่อไปยังกรุงเฮลซิงกิ ฟินแลนด์ เพื่อร่วมประชุมกับกลุ่มประเทศนอร์ดิก 5 ประเทศ คือ สวีเดน นอร์เวย์ เดนมาร์ก ไอซ์แลนด์ และฟินแลนด์ ในวันพฤหัสบดีนี้ ซึ่งขณะนี้เหลือเพียงสวีเดนประเทศเดียวที่ยังมิได้เป็นสมาชิกนาโต้อย่างเป็นทางการ

• ข้อมูลบางส่วนจากเอพี เอเอฟพี และรอยเตอร์