Your browser doesn’t support HTML5
สงครามกลางเมืองในซีเรียเข้าปีที่ 7 แล้ว ในขณะที่พื้นที่ต่างๆ ในอิรักที่ถูกยึดคืนจากกลุ่มก่อตั้งรัฐอิสลาม หรือ ไอเอส ยังขาดความมั่นคง เด็กหลายล้านคนในประเทศตะวันออกกลางเหล่านี้ ต้องอาศัยในค่ายผู้ลี้ภัยเเละใช้เวลาช่วงไม่กี่ปีแรกของชีวิตเผชิญกับผลกระทบรุนแรงจากสงคราม
แต่ “เซซามี เวิร์กช็อพ” (Sesame Workshop) หน่วยงานไม่หวังผลกำไรอเมริกัน ผู้ผลิตละครหุ่นเชิดแสนรักของเด็กๆ “เซซามี สตรีท” (Sesame Street) กล่าวว่าจะผลิตละครหุ่นเชิดให้เด็กๆ ในประเทศต่างๆ ในตะวันออกกลางที่ได้รับผลกระทบจากสงครามได้ชม
ชารี โรเสนเฟลด์ (Shari Rosenfeld) หัวหน้าฝ่ายผลกระทบทางสังคมระหว่างประเทศของเซซามี เวิร์กช็อพ กล่าวว่ากำลังร่วมมือกับ International Rescue Committee (IRC) เพื่อให้การศึกษาเพื่อช่วยเด็กเเละครอบครัวในการรับมือกับผลกระทบทางจิตใจจากความขัดเเย้ง
โรเสนเฟลด์ กล่าวว่า โครงการนี้มุ่งเข้าถึงเด็กทั้งหมด 11 ล้านคนทั่วอิรัก จอร์แดน เลบานอนเเละซีเรีย
ในเดือนธันวาคม ปี พ.ศ. 2560 โครงการ 100&Change ของมูลนิธิ แม็คอาร์เทอร์ (MacArthur) ได้มอบเงินทุนจำนวน 100 ล้านดอลล่าร์สหรัฐฯ เเก่เซซามี เวิร์กช็อพ เเละ ไออาร์ซี เพื่อดำเนินการนี้
โรเสนเฟลด์ กล่าวว่า โปรแกรมนี้จะนำเสนอละครหุ่นเชิด “เซซามี สตรีท” เป็นภาษาท้องถิ่น เพื่อส่งเสริมความรักในการอ่าน ความสามารถทางภาษา คณิตศาสตร์และสังคม โดยแทนที่จะใช้ชื่อตัวละครยอดนิยม อาทิ เอลโม่ (Elmo) บิ๊ก เบิร์ด (Big Bird) และ คุ๊กกี้ มอนสเตอร์ (Cookie Monster) ทางรายการจะใช้ตัวละครที่มีชื่อเป็นภาษาท้องถิ่นเเละพูดภาษาอารบิกกับภาษาเคิร์ดดิช
โรเสนเฟลด์ กล่าวว่า ละครหุ่นเชิดจะถ่ายทอดผ่านการกระจายเสียงผ่านทางโทรทัศน์เเละทางสื่อดิจิตัล อาทิ ว็อทสแอพพ์ (WhatsApp) นอกจากนี้ยังมีบริการโดยตรงเเก่เด็กและครอบครัวผ่านศูนย์การเรียนรู้ที่ส่งเสริมการเรียนรู้ผ่านการเล่น เเละยังมีทีมเจ้าหน้าที่ซึ่งได้รับการฝึกฝนจะไปเยื่ยม ครอบครัวที่บ้าน ตลอดจนจัดอบรมแก่ผู้ดูแลเด็กเล็กเกือบ 800,000 คนในตะวันออกกลาง เพื่อลดผลกระทบจากความเครียดที่เป็นพิษ หรือ “Toxic stress” ซึ่งส่งผลลบต่อสุขภาพจิตของเด็กทารกจนถึง 3 ขวบ
“ความเครียดที่เป็นพิษ” ทำให้การพัฒนาทางสมองของเด็กถูกรบกวน เพราะมีความเครียดอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานาน นำไปสู่ปัญหา
บรรดาหน่วยงานด้านสิทธิชี้ว่า เด็กส่วนใหญ่ที่ได้รับผลกระทบจากความรุนแรงแบบสุดขั้วไม่ได้รับการศึกษากับการบำบัดที่เหมาะสม
ด้านโรเสนเฟลด์ แห่ง “เซซามี เวิร์กช็อพ” กล่าวว่า โครงการของทางหน่วยงานจะช่วยเด็กๆ ฟื้นตัวจากความรุนแรงสุดขั้วที่เกิดขึ้นจากภาวะสงคราม โดยเน้นประเด็นสำคัญๆ อาทิ การเคารพต่อกันเเละกัน เเละความเข้าใจกันเเละกัน ความหลากหลายทางเชื้อชาติศาสนาเเละการไม่แปลกแยก ตลอดจนความเท่าเทียมทางเพศ
หากโครงการนี้ประสบความสำเร็จ ทางหน่วยงานจะพยามยามขยายโครงการออกไปในพื้นที่วิกฤติอื่นๆ
เท่าที่ผ่านมา “เซซามี เวิร์กช็อพ” ได้จัดทำผลงานละครหุ่นเชิดเวอร์ชั่นท้องถิ่นในหลายประเทศที่ประสบปัญหาสงครามเเละความขัดแย้งทางอาวุุธ ตั้งเเต่ แอฟกานิสถาน ไนจีเรีย ปาเลสไตน์ อิสราเอล เเละโคโซโว
นาโอมิ โมแลนด์ (Naomi Moland) อาจารย์ที่มหาวิทยาลัยอเมริกัน(American University) ในกรุงวอชิงตัน ที่ศึกษาละครหุ่นเชิด “เซซามี สตรีท” เวอร์ชั่นไนจีเรีย กล่าวว่า ผู้ผลิตรายการมุ่งต่อต้านกลุ่มติดอาวุธ โบโก ฮาราม (Boko Haram) ในตอนเหนือของไนจีเรีย ทางอ้อม
ในชนบทของแอฟกานิสถาน ละครหุ่นเชิด “เซซามี สตรีท” เวอร์ชั่นแอฟกานิสถานมุ่งเสริมสร้างสิทธิ์เด็กหญิง โดยนำเสนอเรื่องราวของตัวละครหุ่นเชิดที่เป็นเด็กหญิงอายุ 6 ขวบชื่อซารี (Zari) สวมผ้าคลุมผมมุสลิม รักการเรียนหนังสือในโรงเรียน เเละวาดฝันถึงอนาคตที่ประสบความสำเร็จ
อย่างไรก็ตาม โมแลนด์ กล่าวว่า ผู้ผลิตละครหุ่นเชิดสำหรับเด็กในซีเรียจะมีความยากลำบากหลายอย่าง อาทิ ในการส่งเสริมความหลากหลายทางเชื้อชาติศาสนา จะทำอย่างไรจึงจะไม่สร้างความแตกแยกมากขึ้นและจะผลิตเนื้อหาที่สะท้อนความเป็นจริงที่เด็กๆ กำลังเผชิญอยู่ได้อย่างไร
(เรียบเรียงโดยทักษิณา ข่ายแก้ว วีโอเอภาคภาษาไทยกรุงวอชิงตัน)