จีนคือผู้นำเข้าน้ำมันรายใหญ่ที่สุดในโลก รายงานสถิติของรัฐบาลจีนชี้ว่าปริมาณการนำเข้าน้ำมันของจีนเพิ่มขึ้นเกือบ 10% เมื่อปีที่แล้ว เป็นเกือบ 2,300 ล้านบาร์เรลหรือราว 308 ล้านตัน ดังนั้นการที่ราคาน้ำมันดิบโลกลดลงเหลือไม่ถึง 50 ดอลล่าร์ต่อบาร์เรลจึงถือเป็นประโยชน์มหาศาลของจีน
เจ้าหน้าที่จีนเชื่อว่าเวลานี้เป็นโอกาสที่ดีที่จีนจะเพิ่มปริมาณน้ำมันในคลังสำรอง เพื่อช่วยควบคุมภาวะเงินเฟ้อและช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจจีน แต่ก็ยังมีความกังวลเช่นกันว่าราคาน้ำมันที่ลดลงต่อเนื่อง อาจทำให้เกิดความเสี่ยงต่อเศรษฐกิจจีนได้
อาจารย์ Tan Hao แห่ง University of Newcastle ในออสเตรลีย ระบุว่าความเสี่ยงที่ว่านั้นรวมถึงการที่เศรษฐกิจจีนในอนาคตอาจพึ่งพาน้ำมันมากเกินไป สร้างผลเสียต่อสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาพลังงานทางเลือกอื่นๆ และอาจกระทบต่อแผนปรับโครงสร้างด้านพลังงานของจีน ที่มีเป้าหมายหันไปใช้พลังงานสะอาดมากขึ้น
นักวิชาการหลายคนแนะนำให้รัฐบาลจีนใช้มาตรการขึ้นภาษีผู้บริโภคน้ำมันเพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงดังกล่าว แม้จะเป็นมาตรการที่ไม่ได้รับความนิยมจากประชาชน อาจารย์ Tan Hao เชื่อว่ามาตรการขึ้นภาษีน้ำมันจะช่วยให้รัฐบาลมีงบประมาณเพิ่มขึ้น เพื่อใช้ในการปกป้องสิ่งแวดล้อมและพัฒนาพลังงานสะอาด
แต่อาจารย์ Tan Hao ชี้ว่าปัญหาสำคัญคือความโปร่งใส เพราะที่ผ่านมาประชาชนจีนมักไม่ทราบว่า รัฐบาลจีนมีวิธีกำหนดอัตราภาษีอย่างใร และเงินรายได้จากภาษีถูกใช้ไปทางไหนบ้าง
ด้านคุณ Matt Ferchen นักวิเคราะห์ด้านพลังงานอีกผู้หนึ่ง เชื่อว่าราคาน้ำมันโลกลดลงอาจกระทบความสัมพันธ์ระหว่างประเทศผู้นำเข้าน้ำมันอย่างจีน และผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่ๆ เช่น เวเนซุเอล่า เนื่องจากความสัมพันธ์ที่เคยเป็นแบบ Win-Win อาจเปลี่ยนไปเมื่อราคาน้ำมันลดลง กล่าวคือจีนได้ประโยชน์มากขึ้น ขณะที่เวเนซุเอล่าได้ประโยชน์น้อยลงหรืออาจถึงขั้นเสียประโยชน์
นักวิเคราะห์ผู้นี้เชื่อว่า จีนจะตกอยู่ในภาวะกลืนมาเข้าคายไม่ออก และในที่สุดอาจต้องให้เงินช่วยเหลือเพิ่มเติมแก่เวเนซุเอล่าในรูปของเงินลงทุนระหว่างประเทศ หรืออาจต้องยอมลดความสัมพันธ์กับเวเนซุเอล่าลง
รายงานจากผู้สื่อข่าว Bill Ide กรุงปักกิ่ง / เรียบเรียงโดยทรงพจน์ สุภาผล
