ปัจจุบัน ชาวจีนส่วนใหญ่มีฐานะดีขึ้นมาก และการซื้อหารถยนต์มาใช้สักคันก็ไม่ใช่ปัญหาใหญ่อีกต่อไป แต่ปัญหาที่แท้จริงคือการมีสิทธิ์ขับรถยนต์นั้นในเมืองใหญ่หลายแห่งที่มีมาตรการจำกัดจำนวนรถยนต์เพื่อควบคุมมลพิษ
ด้วยเหตุนี้ บ่อยครั้งที่การแต่งงานของหนุ่มสาวชาวจีนในปัจจุบัน ต้องมี "ทะเบียนรถยนต์" เป็นของกำนัลด้วย
เวลานี้ที่กรุงปักกิ่ง การได้แต่งงานกับผู้ชนะ "ล็อตเตอรี่ทะเบียนรถยนต์" ถือเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับหนุ่มสาวชาวจีนจำนวนมาก เพราะทะเบียนรถยนต์กลายเป็นสิ่งสำคัญหายากที่ไม่สามารถซื้อขายกันได้
แต่สามารถโอนให้กันระหว่างสามี-ภรรยาได้
ล็อตเตอรี่ทะเบียนรถยนต์ที่ว่านี้ คือมาตรการหนึ่งที่รัฐบาลของกรุงปักกิ่งนำมาใช้เพื่อจำกัดจำนวนรถยนต์ที่วิ่งในเขตเมืองเพื่อควบคุมมลพิษ โดยเริ่มนำมาใช้เมื่อ 6 ปีที่แล้ว หลังจากตัวเลขรถยนต์ในกรุงปักกิ่งเพิ่มขึ้นเกือบสองเท่าในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา และใกล้เข้าสู่หลัก 6 ล้านคันในเร็ววันนี้
รายงานของ WSJ ระบุว่า เมื่อปีก่อน รัฐบาลของกรุงปักกิ่งประกาศว่าจะจำกัดจำนวนรถยนต์ที่วิ่งในเขตเมืองให้อยู่ที่ 6 ล้านคันในปีนี้ และไม่เกิน 6 ล้าน 3 แสนคันในช่วง 3 ปีข้างหน้า
นั่นหมายความว่าจะมีการออกทะเบียนสำหรับรถยนต์ของปักกิ่งเพิ่มอีกเพียง 3 แสนคันในระยะเวลา 3 ปี หรือตกปีละเพียง 1 แสนคันเท่านั้น ซึ่งทำให้ทะเบียนรถยนต์ยิ่งหายากขึ้นไปอีก สวนทางกับความต้องการและกำลังซื้อรถยนต์ของประชาชนในกรุงปักกิ่ง
แต่ละปี กรุงปักกิ่งจะจัดให้มีการจับล็อตเตอรี่ทะเบียนรถยนต์ทั้งหมด 6 ครั้ง โดยความน่าจะเป็นของการได้ทะเบียนรถยนต์นั้น อยู่ที่ระดับ 0.13%
ชายชาวจีนจากมณฑลซินเจียงผู้หนึ่งที่ใช้ชื่อว่า “หลิว” ซึ่งตั้งรกรากในปักกิ่งมานานหลายปี บอกกับ WSJ ว่า ตนเสี่ยงโชคกับล็อตเตอรี่ทะเบียนรถยนต์นี้มาสามปีแล้ว แต่ไม่เคยสมหวัง ด้วยเหตุนี้จึงได้โพสต์ข้อความออนไลน์ รับสมัครเจ้าสาวเพื่อให้มาแต่งงานแบบหลอกๆ เพื่อให้ได้ทะเบียนรถยนต์
คุณหลิวบอกด้วยว่ามีเพื่อนหลายคนใช้วิธีนี้ประสบผลสำเร็จมาแล้ว
ในสื่อสังคมออนไลน์ของจีน มีการลงประกาศรับแต่งงานเพื่อประโยชน์ด้านทะเบียนรถยนต์มากมาย โดยคาดว่าราคาค่าโอนทะเบียนรถยนต์ให้คู่ครองแบบหลอกๆ นี้ ตกประมาณ 80,000 – 100,000 หยวน คิดเป็นเงินไทยประมาณ 400,000 – 450,000 บาท ซึ่งพอๆ กับรายได้เฉลี่ยหนึ่งปีของประชากรในกรุงปักกิ่ง
เช่นเดียวกับ คุณ “ตง” พนักงานบริษัทวัย 35 ปี ผู้ลงประกาศออนไลน์ เพื่อให้บริการรับแต่งงานกับสตรีที่ต้องการทะเบียนรถยนต์ โดยตั้งราคาไว้ที่ 110,000 หยวน
คุณตงบอกว่า “เขากำลังจะย้ายไปอยู่จังหวัดอื่น และไม่จำเป็นต้องใช้ทะเบียนรถยนต์ของปักกิ่งอีกต่อไป เขายินดีจดทะเบียนสมรสเพื่อแลกกับเงินสักก้อน ก่อนที่จะจดทะเบียนหย่าเมื่อภรรยาจำเป็นของตน ได้ทะเบียนรถยนต์เรียบร้อย”
ด้านคุณหม่า ชุนหัว นักวิจัยจากสถาบันสังคมศาสตร์ ที่ Chinese Academy of Social Sciences กล่าวกับ WSJ ว่า “ปัจจุบันการแต่งงานในประเทศจีนมีแนวโน้มเพื่อประโยชน์ส่วนบุคคลและเล็งผลในทางปฏิบัติมากขึ้นเรื่อยๆ และมีหลายครั้งที่การสมรสกันนี้ถูกใช้เพื่อหาประโยชน์จากกฎหมาย”
กรณีนี้จึงอาจจะพอสะท้อนให้เห็นถึงค่านิยมของการแต่งงานในสังคมจีนปัจจุบัน ที่การแต่งงานเพราะความรักระหว่างคนสองคน อาจจะค่อยๆ น้อยลงไป
(ทรงพจน์ สุภาผล เรียบเรียงรายงานจาก Wall Street Journal )
