นายกฯ มาเลเซีย Najib Razak ประธานอาเซียนประจำปีนี้ กล่าวต่อผู้นำประเทศสมาชิกอาเซียน 10 ประเทศในพิธีเปิดการประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียนในวันจันทร์ เรียกร้องให้มีการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในทะเลจีนใต้อย่างสันติวิธี
นายกฯ Najib Razak กล่าวว่าอาเซียนจำเป็นต้องจัดการความขัดแย้งแตกต่างในประเด็นเรื่องพื้นที่ทับซ้อนนี้ โดยไม่ก่อให้เกิดความตึงเครียดยิ่งขึ้น และว่าทะเลจีนใต้คือเส้นทางขนส่งสินค้าสำคัญของโลก ดังนั้นปัญหาที่เกิดขึ้นในแถบนี้จึงได้รับการจับตามองไปทั่วโลก รวมทั้งข้อพิพาทล่าสุดซึ่งอาเซียนต้องจัดการแก้ไขโดยเร็ว ในแนวทางที่เป็นประโยชน์ต่อทุกฝ่าย
ความตึงเครียดในทะเลจีนใต้รุนแรงขึ้น หลังจากมีภาพถ่ายดาวเทียมเปิดเผยให้เห็นภาพสิ่งก่อสร้างหลายอย่างในแถบหมู่เกาะ Spratly เช่นอาคารหลายชั้น ท่าเทียบเรือที่สามารถรองรับเรือของทหารได้ ตลอดจนสิ่งที่ดูเหมือนเส้นทางขึ้นลงเครื่องบินที่ใกล้เสร็จสมบูรณ์
หมู่เกาะ Spratly มีทรัพยากรธรรมชาติทางทะเลอุดมสมบูรณ์ และเชื่อว่าอาจมีแหล่งน้ำมันและแก๊สธรรมชาติซุกซ่อนอยู่ หมู่เกาะแห่งนี้อยู่ห่างจากจีนมากกว่า 3,000 กม. แต่ห่างจากฟิลิปปินส์ 860 กม. และห่างจากเวียดนามไม่ถึง 800 กม.
นักวิเคราะห์เชื่อว่าการที่จีนก่อสร้างโครงสร้างต่างๆ ดังกล่าวในบริเวณนั้น คือความพยายามขยายอิทธิพลครอบคลุมทะเลจีนใต้ และเสริมความแข็งแกร่งทางทหารของกองทัพจีน
เมื่อ 3 ปีที่แล้ว จีนและอาเซียนตกลงที่จะเจรจาเพื่อหาทางจัดทำ Code of Conduct หรือร่างระเบียบปฏิบัติว่าด้วยทะเลจีนใต้ ซึ่งจะนำมาใช้ควบคุมการละเมิดข้อกำหนดต่างๆ และเพื่อปกป้องผลประโยชน์ทางการเมืองและเศรษฐกิจของประเทศในแถบนี้ นายกฯ Najib Razak กล่าวว่าในฐานะประธานอาเซียน ตนจะผลักดันให้มีการเจรจาเรื่องระเบียบปฏิบัติว่าด้วยทะเลจีนใต้ระหว่างการประชุมในสัปดาห์นี้
เมื่อวานนี้ รัฐมนตรีต่างประเทศของฟิลิปปินส์ Albert del Rosario เรียกร้องให้ประเทศสมาชิกอาเซียนพร้อมใจกันต่อต้านการกระทำของจีนในทะเลจีนใต้ และขอให้จีนหยุดการก่อสร้างใดๆ ในบริเวณหมู่เกาะ Spratly
แต่นักวิเคราะห์ชี้ว่า เวลานี้กำลังเกิดความแตกแยกในกลุ่มอาเซียนเกี่ยวกับจุดยืนที่มีต่อจีนในประเด็นทะเลจีนใต้ โดยฝ่ายหนึ่งคือประเทศที่ต้องพึ่งพาจีนในด้านเศรษฐกิจ เช่น ลาว กัมพูชา และพม่า ซึ่งล้วนไม่ได้กล่าวอ้างกรรมสิทธิ์ในทะเลจีนใต้ รวมทั้งไทยที่กำลังสานสัมพันธ์ทางทหารกับจีน กับอีกฝ่ายหนึ่งที่นำโดยฟิลิปปินส์กับเวียดนาม ซึ่งกำลังมีข้อพิพาทกับจีนในเรื่องนี้
ทำให้เชื่อว่าการจะรวบรวมให้อาเซียนพร้อมใจต่อต้านจีนในประเด็นนี้ คงจะเป็นไปได้ยาก
ผู้สื่อข่าววีโอเอประจำกรุงเทพฯ Ron Corben รายงาน / ทรงพจน์ สุภาผล เรียบเรียง
