วิเคราะห์ผลกระทบจากการลอบสังหาร 'คิม จอง นัม' ต่อความสัมพันธ์ 'จีน - เกาหลีเหนือ'

China North Korea Relations

การลอบสังหาร คิม จอง นัม พี่ชายต่างมารดาของผู้นำเกาหลีเหนือ คิม จอง อึน หากสั่งโดยผู้นำเกาหลีจริงๆ อย่างที่คนสงสัย จะมีผลกระทบอย่างไรต่อความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับเกาหลีเหนือ?

เหตุการณ์ต่างๆ ที่ต่อเนื่องมาจากการลอบสังหาร คิม จอง นัม ยังคงคืบหน้าตลอดเวลา เเละสร้างความตึงเครียดด้านความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างมาเลเซียกับเกาหลีเหนือ

นายคิม จอง นัม พี่ชายต่างมารดาของผู้นำเกาหลีเหนือ ใช้ชีวิตส่วนใหญ่ในประเทศจีน หลังจากล้มเหลวในการเดินทางเข้าญี่ปุ่นด้วยหนังสือเดินทางปลอมเพื่อไปเยื่ยมชมดีสนี่ย์เเลนด์ ในปี 2001

Ri Tong Il, former North Korean deputy ambassador to the United Nations, speaks to journalist outside the North Korean embassy in Kuala Lumpur, Malaysia on Thursday, March 2, 2017

บรรดาเจ้าหน้าที่จากสหรัฐฯ และเกาหลีใต้ ต่างเชื่อว่าคิม จอง อึน อยู่เบื้องหลังการลอบสังหารนี้

เเละหากพิสูจน์ได้ว่าเป็นความจริง จะเกิดคำถามว่าการลอบสังหารนี้จะกระทบต่อความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับเกาหลีเหนือหรือไม่?

Bruce Klingner นักวิจัยทุนอาวุโสด้านเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือที่ Heritage Foundation กล่าวว่า ความสัมพันธ์ทวิภาคีระหว่างสองประเทศนี้ลุ่มๆ ดอนๆ เป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นจีนจึงไม่ชอบใจนักกับสิ่งที่เกาหลีเหนือกำลังกระทำอยู่ แต่จีนไม่อยากที่จะสร้างเเรงกดดันหรือนำมาตรการคว่ำบาตรของสหประชาชาติออกมาใช้ต่อเกาหลีเหนือ

ด้าน Bonnie Glaser ที่ปรึกษาอาวุโสประจำเอเชียแห่ง Center for Strategic and International Studies เเสดงข้อสังเกตุว่า น่าจะรวมเอาการลอบสังหาร คิม จอง นัม นี้เข้าไว้ในรายชื่อประเด็นและกิจกรรมต่างๆ ที่เกาหลีเหนือเป็นผู้ก่อ ซึ่งสร้างความเย็นชาเเก่ความสัมพันธ์เกาหลีเหนือกับจีน รวมถึงการทดสอบจรวดขีปนาวุธและระเบิดนิวเคลียร์โดยเกาหลีเหนือด้วย

Suspects Doan Thi Huong (left), and Siti Aisyah (right) were arrested in Malaysia in connection with the murder of Kim Jong Nam.

ปัจจัยอีกอย่างหนึ่งที่ทำให้ความสัมพันธ์สองชาติเพื่อนบ้านนี้จืดชืด คือการที่จีนกำลังมองหาประเด็นต่างๆ ที่จีนสามารถร่วมมือกับรัฐบาลสหรัฐฯ ภายใต้การนำของ ปธน.โดนัลด์ ทรัมป์

Rodger Baker แห่ง Strategic Analysis กล่าวว่า สิ่งที่สำคัญที่ควรจับตาอยู่ที่ทางการจีนรู้สึกหรือไม่ว่าการกระทำของเกาหลีเหนือเริ่มบั่นทอนผลประโยชน์ของจีน เขากล่าวว่าทางการจีนยอมรับมายาวนานต่อการกระทำหลายๆ อย่างของเกาหลีเหนือ เนื่องจากจีนมองว่าไม่สร้างความคุกคามแก่จีน ซึ่งหมายรวมไปถึงโครงการนิวเคลียร์ของเกาหลีเหนือด้วย

Kim Jong Nam family tree

Klingner กล่าวเสริมว่า เป็นไปได้ว่าการลอบสังหาร คิม จอง นัม อาจทำให้จีนโกรธเคืองเกาหลีเหนือมากกว่าการทดสอบขีปนาวุธและอาวุธนิวเคลียร์

จีนออกมาประกาศว่าจะหยุดนำเข้าถ่านหินจากเกาหลีเหนือ แต่ก่อนหน้าที่จีนจะประกาศนี้ จีนได้นำเข้าถ่านหินจากเกาหลีเหนือเข้าไปมากมายเเล้ว และอาจนำเข้าถ่านหินนี้ได้ตามปริมาณที่กำหนดในโควต้านำเข้าปี 2017 เเล้วก็เป็นได้

และเนื่องจากการลอบสังหาร คิม จอง นัม ทำอย่างเปิดเผยในที่สาธารณะ Rodger Baker แห่ง Strategic Analysis กล่าวว่า หากเกาหลีเหนือถูกระบุว่าอยู่ในรายชื่อของชาติก่อการร้าย ก็เป็นไปได้ว่าจีนอาจจะถูกร้องขอโดยนานาชาติ ให้ปฎิบัติต่อเกาหลีเหนือตามฐานะในรายชื่อประเทศก่อการร้ายด้วย

(รายงานโดย Steve Miller / เรียบเรียงโดยทักษิณา ข่ายแก้ว)