แม้สหรัฐฯ จะยุติความสัมพันธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการกับไต้หวันเมื่อปี 1979 ซึ่งเป็นปีที่สหรัฐฯ เริ่มความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการกับจีนแผ่นดินใหญ่ แต่สหรัฐฯ ก็ยังคงดำเนินความสัมพันธ์อย่างไม่เป็นทางการกับไต้หวัน และยังคงสนับสนุนด้านอาวุธให้ไต้หวันตามข้อกำหนดของรัฐสภาอเมริกัน
การรักษาความสัมพันธ์กับทั้งจีนแผ่นดินใหญ่และไต้หวันของสหรัฐฯ ช่วยรักษาสันติภาพในช่องแคบไต้หวันมาหลายสิบปี อย่างไรก็ตาม ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา จีนกังวลว่าสหรัฐฯ จะแสดงท่าทีสนับสนุนไต้หวันมากขึ้น โดย ปธน. โจ ไบเดน ระบุแล้วอย่างน้อยสามครั้งว่า สหรัฐฯ จะป้องกันไต้หวันหากถูกจีนรุกราน แม้ง่าจะยังคงปฏิบัติตามนโยบายจีนเดียวก็ตาม
วีโอเอชวนย้อนดูเหตุการณ์สำคัญระหว่างความสัมพันธ์สหรัฐ-ไต้หวัน ในยุคหลังไต้หวันเป็นประชาธิปไตย
เม.ย. 1997 นิวท์ กินกริช ประธานสภาผู้เเทน สหรัฐฯ เยือนไต้หวัน เข้าพบ ปธน. หลี่ เติงฮุย ถือเป็นครั้งล่าสุดที่ประธานฝ่ายนิติบัญญัติสหรัฐฯ เยือนไต้หวัน ก่อนการเยือนของส.ส. แนนซี เพโลซี ครั้งนี้
เม.ย. 2001 ปธน. จอร์จ ดับเบิลยู บุช ระบุว่า สหรัฐฯ มีข้อผูกมัดที่ต้องปกป้องไต้หวันหากถูกจีนรุกราน และจีน “ต้องเข้าใจว่าสหรัฐฯ จะทำทุกทางเพื่อช่วยไต้หวันป้องกันตนเอง”
ก.ค. 2002 เฉิน ติ่งหนาน รมว. ยุติธรรม เป็นเจ้าหน้าที่รัฐบาลไต้หวันคนแรกที่ได้รับเชิญจากทำเนียบขาวนับตั้งแต่ปี 1979
ส.ค. 2013 คณะกรรมมาธิการส.ส. ด้านกิจการต่างประเทศ ของรัฐสภาสหรัฐฯ เสนอและผ่านกฎหมายนโยบายไต้หวันแห่งปี 2013 เพื่อแก้ไขเพิ่มเติมถึงกฎหมายที่ว่าด้วยเงื่อนไขความสัมพันธ์สหรัฐฯ-ไต้หวัน
เม.ย. 2014 สภาล่างสหรัฐฯ ผ่านกฎหมาย Taiwan Relations Act Affirmation and Naval Vessel Transfer Act of 2014 ซึ่งอำนวยสะดวกการค้าเรือรบของสหรัฐฯ กับไต้หวัน
ธ.ค. 2015 รัฐบาลสหรัฐฯ อนุมัติการขายอาวุธมูลค่า 1,830 ล้านดอลลาร์แก่กองทัพไต้หวัน
กระทรวงการต่างประเทศจีนไม่เห็นด้วยกับการค้าอาวุธ และเตือน ว่าการค้าอาวุธนี้จะส่งผลเสียต่อความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ
มิ.ย. 2018 สหรัฐฯ เปิด “สถาบันอเมริกาในไต้หวัน” สร้างด้วยงบประมาณ 256 ล้านดอลลาร์ ซึ่งทำหน้าที่ในทางปฏิบัติเหมือนสถานทูต ขณะที่จีนระบุว่า การเปิดสถาบันดังกล่าวเป็นการละเมิดนโยบายจีนเดียว และเรียกร้องให้สหรัฐฯ ยุติความสัมพันธ์ใด ๆ กับไต้หวัน
ก.ย. 2018 สหรัฐฯ อนุมัติการขายชิ้นส่วนอะไหล่และอุปกรณ์อื่น ๆ ให้กองทัพอากาศไต้หวัน มูลค่า 330 ล้านดอลลาร์
ก.ค. 2019 กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ อนุมัติการขายรถถัง ขีปนาวุธ และอุปกรณ์อื่น ๆ มูลค่าราว 2,200 ล้านดอลลาร์ให้ไต้หวัน
พ.ค. 2020 กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ อนุมัติการขายตอร์ปิโดมูลค่าราว 180 ล้านดอลลาร์ให้ไต้หวัน
ก.ค. 2019 ปธน. ไช่ อิงเหวิน ของไต้หวัน เยือนสหรัฐฯ ในช่วงเดินทางไป-กลับ ระหว่างการเยือนกลุ่มประเทศแคริบเบียน
ส.ค. 2020 อเล็กซ์ อะซาร์ รมต. กระทรวงสุขภาพและบริการมนุษย์สหรัฐฯ เดินทางเยือนไต้หวัน พบ ปธน. ไช่ อิงเหวิน เป็นการเยือนไต้หวันของเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ครั้งแรกนับตั้งแต่สหรัฐฯ และไต้หวัน ยุติความสัมพันธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการเมื่อปี 1979
ก.ย. 2020 คีธ เจ แครค รอง รมต. ต่างประเทศด้านการเติบโตของเศรษฐกิจ พลังงาน และสิ่งแวดล้อม เข้าร่วมพิธีรำลึกอดีต ปธน. หลี่ เติงฮุย ของไต้หวัน
ก.ย. 2020 เคลลี คราฟท์ ทูตสหรัฐฯ ประจำยูเอ็น พบเจมส์ เค เจ ลี อธิบดีสำนักงานเศรษฐกิจและวัฒนธรรมไทเปในนครนิวยอร์ก ถือเป็นการหารือกันครั้งแรกระหว่างเจ้าหน้าที่ระดับสูงของไต้หวันและทูตสหรัฐฯ ประจำยูเอ็น
ต.ค. 2020 สหรัฐฯ ประกาศขายอาวุธมูลค่า 2,370 ล้านดอลลาร์ แก่ไต้หวัน รวมถึงขีปนาวุธร่อนต่อต้านเรือรบ 400 ลำ
ม.ค. 2021 ปธน. ไช่ อิงเหวิน หารือทางวิดีโอออนไลน์กับเคลลี คราฟท์ ทูตสหรัฐฯ ประจำยูเอ็น โดยทูตสหรัฐฯ กล่าวหลังการหารือว่า สหรัฐฯ จะอยู่เคียงข้างไต้หวันตลอดไป
มิ.ย. 2021 กลุ่มส.ว. สหรัฐฯ จากทั้งสองพรรค รวมทั้ง ส.ว. แทมมี ดักเวิร์ธ เดินทางเยือนไต้หวันเพื่อแสดงการสนับสนุน และตกลงมอบวัคซีนโควิดไต้หวัน
พ.ค. 2022 ส.ว. แทมมี ดักเวิร์ธ เยือนไต้หวันอีกครั้ง และเข้าพบ ปธน. ไช่ อิงเหวิน เพื่อเน้นย้ำการสนับสนุนไต้หวัน
พ.ค. 2022 ปธน. โจ ไบเดน ระบุว่า กองทัพสหรัฐฯ จะป้องกันไต้หวันหากถูกจีนรุกราน
ส.ค. 2022 แนนซี เพโลซี ประธานสภาส.ส. สหรัฐฯ เดินทางเยือนไต้หวัน
- ที่มา: VOA, Reuters, AP, CNN, ทำเนียบขาว, รัฐสภาสหรัฐฯ, กระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ, สำนักงานเศรษฐกิจและวัฒนธรรมไทเปประจำสหรัฐฯ
