ภาพวาด ‘คุกอินเส่ง’ จากนักโทษเมียนมา เผยสภาพแออัดเกินพิกัดรุนเเรง  

รอยเตอร์เผยแพร่ภาพวาดที่แสดงถึงบรรยากาศในแดนชายของคุกอินเส่งในนครย่างกุ้ง โดยภาพวาดภาพหนึ่งเผยให้เห็นนักโทษชายหลายสิบคนนั่งชันเข่าเบียดกันในห้องขังห้องหนึ่งแบบไม่มีช่องว่าง และอีกภาพหนึ่งเผยให้เห็นนักโทษชายนอนหลังชนกันบนพื้นพร้อมสีหน้าอึดอัด

รอยเตอร์ได้รับภาพวาดที่ถูกลักลอบนำออกมาจากคุกอินเส่ง และสัมภาษณ์อดีตนักโทษแปดคนถึงบรรยากาศในคุกที่ขึ้นชื่อที่สุดของเมียนมา และเป็นสถานที่จองจำนักโทษทางการเมืองหลายพันคนนับตั้งแต่เกิดรัฐประหารเมื่อปีที่แล้ว นักโทษภายในคุกแห่งนี้ยังถูกจำกัดการติดต่อกับโลกภายนอกอย่างมาก

ภาพวาดด้วยปากกาสีน้ำเงินนี้เผยให้เห็นถึงชีวิตประจำวันของนักโทษชาย ตั้งแต่ต่อแถวไปรับน้ำอาบจากรางน้ำ พูดคุยกัน หรือนอนบนพื้นท่ามกลางอากาศร้อนอบอ้าว

นักโทษที่เพิ่งถูกปล่อยจากคุกอินเส่งแปดคนบอกกับรอยเตอร์ว่า คุกที่มีมาตั้งแต่ยุคอาณานิคมนี้เต็มไปด้วยหนู มีการติดสินบนกันเป็นเรื่องปกติ นักโทษต้องจ่ายเงินเพื่อให้ได้พื้นที่นอนบนพื้น และนักโทษที่ป่วยไม่ได้รับการรักษา

“เราไม่ได้เป็นมนุษย์เมื่ออยู่หลังลูกกรง” Nyi Nyi Htwe อดีตนักโทษวัย 24 ปี กล่าวกับรอยเตอร์ โดยเขาเป็นผู้ลักลอบนำภาพร่างเหล่านี้ออกมาขณะถูกปล่อยตัวเมื่อเดือนตุลาคม หลังถูกจำคุกหลายเดือนด้วยข้อหาหมิ่นประมาทจากการที่เขาเข้าร่วมประท้วงต่อต้านรัฐประหาร แม้เขาจะปฏิเสธข้อหาดังกล่าวก็ตาม

รัฐบาลทหารเมียนมา ซึ่งยึดอำนาจจากรัฐบาลพลเรือนของนางออง ซาน ซูจี และหน่วยงานเรือนจำ ไม่ตอบรับการขอความเห็นเกี่ยวกับสภาพเรือนจำตามภาพร่างดังกล่าวและจากคำกล่าวของอดีตนักโทษ

กลุ่มมนุษยธรรมต่างๆ รวมถึงคณะกรรมการกาชาดระหว่างประเทศ กล่าวกับรอยเตอร์ว่า ทางกลุ่มไม่สามารถเข้าไปในคุกแห่งนี้ได้

ทางการอังกฤษสร้างคุกอินเส่งเมื่อปีค.ศ. 1871 และเป็นคุกที่ใหญ่ที่สุดในเมียนมา ผู้สื่อข่าวของรอยเตอร์สองคนถูกจองจำที่คุกแห่งนี้ 511 วัน ด้วยข้อหาละเมิดกฎหมายความลับราชการเมื่อปีค.ศ. 2017 ก่อนจะได้รับอภัยโทษและถูกปล่อยตัวเมื่อปีค.ศ. 2019 ก่อนจะเกิดการรัฐประหารขึ้น

จำนวนผู้ต้องขังเพิ่มขึ้นอย่างมาก

ภาพวาดชุดนี้ถูกวาดขึ้นช่วงเดือนเมษายนถึงกรกฎาคมปีที่แล้ว นักโทษที่วาดภาพชุดนี้ถูกปล่อยตัวในเวลาต่อมา โดยเขาไม่ยอมให้สัมภาษณ์หรือเปิดเผยตัวตนเนื่องจากกลัวถูกจับอีกครั้ง

Nyi Nyi Htwe พบกับนักโทษที่วาดภาพชุดนี้ในเรือนจำ โดย Nyi Nyi Htwe กล่าวว่า นักโทษคนดังกล่าวจะวาดรูปนักโทษเมื่อถูกขอให้วาด และมักวาดรูปบรรยากาศเรือนจำตามมุมต่างๆ เพื่อผ่อนคลายอารมณ์ โดยเขาให้ภาพชุดนี้กับ Nyi Nyi Ktwe เป็นของขวัญวันเกิด

Nyi Nyi Htwe กล่าวว่า เขาลักลอบนำภาพวาดชุดนี้ออกมาขณะถูกปล่อยตัวเพื่อให้เพื่อน ครอบครัว และคนอื่นๆ ได้เห็นถึงสภาพภายในเรือนจำ

องค์กรไม่แสวงหาผลกำไร Assistance Association for Political Prisoners หรือ AAPI ระบุว่า นับตั้งแต่เกิดรัฐประหาร มีผู้ถูกจำคุกในเมียนมาแล้ว 10,072 คน โดยส่วนใหญ่ถูกจองจำในคุกอินเส่ง รวมทั้งนางซู จี และสมาชิกคณะรัฐมนตรีส่วนใหญ่ และมีผู้ถูกสังหารกว่า 1,730 คน อย่างไรก็ตาม รัฐบาลทหารเมียนมาระบุว่าตัวเลขดังกล่าวสูงกว่าความเป็นจริง

โฆษกของ AAPI ระบุว่า คุกอินเส่งสามารถจุนักโทษได้ราว 5,000 คน แต่คุกแห่งนี้รับนักโทษกว่า 10,000 คนแล้วนับตั้งแต่เกิดรัฐประหาร อย่างไรก็ตาม รอยเตอร์ไม่สามารถยืนยันตัวเลขดังกล่าวได้

Nyi Nyi Htwe ระบุว่า ภาพวาดที่เขาได้รับมาชุดนี้เผยให้เห็นจำนวนนักโทษที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เช่น ภาพวาดภาพหนึ่งจากช่วงปลายเดือนเมษายน เผยให้เห็นนักโทษจำนวนไม่มากนั่งแยกกันในห้องขัง โดยบางส่วนอ่านหนังสืออยู่ ขณะที่ภาพวาดจากเดือนมิถุนายน เผยให้เห็นนักโทษราว 60 คนอยู่ในห้องขังห้องเดิม โดยนักโทษจำนวนมากนอบนนพื้นเป็นทางยาว และที่เหลืองอตัวติดกำแพง

อดีตนักโทษผู้นี้กล่าวว่า เขาและนักโทษคนอื่นๆ ราว 100 คน นอนเบียดกันอยู่ในห้องโดยมีที่ว่างห่างกันคนละเพียงไม่กี่นิ้ว เขายังเห็นผู้คุมเรือนจำใช้กระบองตีนักโทษ และเขาต้องจ่ายสินบนเพื่อส่งข้อความไปหาครอบครัวนอกเรือนจำ อย่างไรก็ตาม ครอบครัวของเขากล่าวในเวลาต่อมาว่า ไม่ได้รับข้อความดังกล่าว

“ไม่ตายก็โชคดีแล้ว”

นักโทษที่ถูกปล่อยตัวในช่วงไม่กี่เดือนมานี้ระบุว่า จำนวนนักโทษที่เกินความจุของคุก ทำให้เกิดภาวะน้ำไม่เพียงพอ เกิดโรคระบาด นักโทษต่อสู้กันเอง และการติดสินบนอย่างกว้างขวาง

ซานดาร์ วิน นักสังคมสงเคราะห์วัย 42 ปี เคยถูกจองจำที่คุกอินเส่งหลายเดือนด้วยข้อหาหมิ่นประมาทหลังเข้าร่วมประท้วงต่อต้านรัฐบาลทหาร เธอกล่าวถึงบรรยากาศในคุกแห่งนี้ว่า มีหนูวิ่งทั่วห้องขัง ห้องน้ำสกปรก อาหารมีแมลงวันตอม คนที่จ่ายสินบนเพื่อแลกกับที่นอนไม่ได้ต้องนอนข้างถังส้วม

ซานดาร์ วิน ได้รับอภัยโทษขณะกำลังรอการพิพากษา เธอเดินทางออกจากเมียนมาหลังถูกปล่อยตัว

อดีตนักโทษหญิงสามคนในคุกอินเส่งกล่าวว่า ทางไปห้องสุขานอกห้องขังถูกจำกัด ทำให้นักโทษต้องขับถ่ายในถังที่อยู่ในห้องขัง สภาพที่ขาดสุขอนามัยนี้ทำให้ผู้ต้องขังเป็นโรคผิวหนังและโรคลำไส้โดยแทบไม่ได้รับยารักษา

ข้อความเขียนด้วยมือจากกลุ่มนักโทษในคุกอินเส่ง ที่ถูกลักลอบนำออกมาให้นาน ลิน นักสิทธิมนุษยชน เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ กล่าวถึงการที่ทางเรือนจำละเลยรักษานักโทษ รวมถึงการไม่รักษาผู้ที่ถูกทุบตีจนหมดสติ และผู้ที่เป็นลมชักจนเป็นอัมพาต

รอยเตอร์ไม่สามารถยืนยันที่มาของข้อความดังกล่าวได้ อย่างไรก็ตาม อดีตนักโทษหลายรายระบุว่า พวกเขาพบหรือประสบการณ์ถูกเจ้าหน้าที่ทุบตีและแทบไม่ได้รับการรักษา

อดีตนักโทษในคุกอินเส่งยังกล่าวด้วยว่า แม้จะมีการฉีดวัคซีนต้านโรคโควิด-19 ในเรือนจำในช่วงฤดูร้อนที่ผ่านมา แต่เชื้อโคโรนาไวรัสก็ยังระบาดหนักในคุกแห่งนี้

องค์กร AAPI ระบุว่า มีนักโทษอย่างน้อย 10 คนที่อาจเสียชีวิตจากโรคโควิด-19 Nyi Nyi Htwe กล่าวว่า นักโทษราวสองในสามที่อยู่ในแดนเดียวกับเขาป่วยเป็นโรคโควิด-19 เมื่อช่วงฤดูร้อนที่แล้ว และนักโทษที่ไม่สบาย เช่น มีไข้สูง ไอ ก็ถูกนำมาอยู่ในห้องขังเดียวกับเขา

• ที่มา: รอยเตอร์