ท่ามกลางสงครามกลางเมืองที่มีคนเสียชีวิตจำนวนมากในเมียนมา กองกำลังว้าที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับจีนและมีเครือข่ายการค้ายาเสพติด ยังดำเนินการและเสริมความเเข็งเเกร่งของตน โดยสามารถลอยตัวเหนือความขัดเเย้งที่เกิดขึ้น
กองกำลังของว้าที่มีชื่อว่า United Wa State Army หรือ UWSA เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ติดอาวุธที่ใหญ่ที่สุดเเละเเข็งเเกร่งที่สุดในเมียนมา
กองทัพว้าสามารถส่งทหารของตนไปตามที่มั่นใหม่ทั่วตอนกลางของรัฐฉาน ทางตะวันออกของประเทศ ซึ่งมีพรมเเดนติดกับจีน ลาว และไทย
กองกำลัง UWSA หรือที่ยังรู้จักในชื่อ 'กองทัพสหรัฐฯ ว้า' กล่าวว่ากลุ่มของตนเพียงต้องการช่วยไม่ให้ความขัดเเย้งขยายวงกว้าง ท่ามกลางการรบกันของกลุ่มที่เเข็งข้อกับรัฐบาลอื่น ๆ กับกองทัพทางการเมียนมา
อย่างไรก็ตาม นักวิเคราะห์ กล่าวว่ากองกำลังว้ากำลังเห็นโอกาสทองในสงครามการเมืองเมียนมา
ผู้เชี่ยวชาญเหล่านี้กล่าวว่า UWSA ที่มีทหารประมาณ 30,000 คนพยายามสร้างความเเข็งเเกร่งให้กับกองทัพของตน ยกระดับการค้ายาเสพติดและขยายกิจกรรมที่เป็นประโยชน์กับจีนในเมียนมา
ทั้งนี้ โฆษกของ UWSA ไม่ได้ตอบกลับการขอสัมภาษณ์ของวีโอเอ
เจสัน ทาวเวอร์ ผู้อำนวยการโครงการเมียนมา ของสถาบัน United States Institute of Peace ซึ่งเป็นหน่วยงานวิจัยนโยบายที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลสหรัฐฯ กล่าวว่า "ส่วนหนึ่งที่ยุทธศาสตร์ของ UWSA อยู่ในพื้นที่ดังกล่าว ก็เพื่อขยายอำนาจ อิทธิพลและเข้าควบคุมพื้นที่ โดยใช้ต้นทุนน้อยมาก"
การที่กลุ่มว้า มีที่มั่นในบริเวณที่ห่างไกล ช่วยให้กองกำลัง UWSA ของตนไม่ต้องเข้าไปอยู่ในใจกลางของสงครามกลางเมืองในเมียนมามากนัก
เมื่อเดือนมกราคม กองกำลังดังกล่าวของว้า ดำเนินการอย่างเงียบ ๆ ในการยึดเมืองสองแห่งจากที่เคยอยู่ภายใต้กลุ่มพันธมิตรทางเหนือ ซึ่งช่วงชิงพื้นที่มาจากรัฐบาลเมียนมาอีกทีหนึ่ง
นอกจากนั้นในช่วงสองเดือนที่ผ่านมา UWSA ส่งทหารอีกหลายร้อยคนไปทางเมืองในตะวันตก โดยเมืองเหล่านั้นมีทั้งที่อยู่ภายใต้การควบคุมของกองกำลังต่อต้านรัฐบาลอื่น ๆ หรือยังเป็นพื้นที่ซึ่งทางการเมียนมายังรักษาไว้ได้
ยุทธศาสตร์นี้ช่วยให้ว้ามีอิทธิพลต่อดินเเดนทางตะวันตกของเเม่น้ำสาละวิน ที่เป็นเส้นเเบ่งรัฐฉานระหว่างด้านเหนือและด้านใต้
นักวิเคราะห์กล่าวว่าการค้าอาวุธทำให้ UWSA มีสายสัมพันธ์กับหลายฝ่ายในความขัดเเย้ง และช่วยทำให้ว้า ไม่จำเป็นต้องลงมือสู้เอง
อมรา ธิหา นักวิเคราะห์การเมืองเมียนมา ที่สถาบัน Peace Research Institute ที่กรุงออสโล ประเทศนอร์เวย์กล่าวว่า "พวกเขาไม่ต้อง (ยิง) กระสุนเเม้เเต่นัดเดียว...(กลุ่มว้า) น่าจะเป็นผู้ชนะรายใหญ่ที่สุด ที่ยังไม่เสียอะไรเลยในเวลานี้"
เขาบอกด้วยว่ากลุ่มว้ายังสามารถได้ประโยชน์เป็นตัวเงินจากการส่งอาวุธให้กับกองกำลังต่าง ๆ ในความขัดเเย้งนี้ด้วย
นักวิเคราะห์กล่าวว่าการเคลื่อนไหวของ UWSA ยังอาจเอื้อประโยชน์ต่อจีน ซึ่งลงทุนหลายพันล้านดอลลาร์ในโครงการพลังงานและเหมืองในเมียนมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากกลุ่มว้าสามารถขยายอิทธิพลของตนเชื่อมพื้นที่ระหว่างชายเเดนจีนถึงชายแดนไทย
เนื่องจากกลุ่มว้าที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับจีนมากกว่ากลุ่มต่อต้านรัฐบาลเมียนมาอื่น ๆ แอนโธนี เดวิส นักวิเคราะห์ด้านความมั่นคง แห่งบริษัท Janes กล่าวว่า ว้าอาจมีส่วนช่วยจีนได้อย่างมากเรื่องโครงการสาธารณูปโภคพื้นฐานบริเวณแม่นำ้สาละวิน
เดวิสกล่าวด้วยว่ากองกำลัง UWSA ยังมีบทบาทสำคัญในการค้ายาเสพติด และประกอบธุรกิจเกี่ยวกับสารเสพติดเมธแอมเฟตามินทางตะวันออกของแม่น้ำสาละวิน
เขาบอกว่า "มีสัญญาณว่าการขยายอิทธิพลของว้าไปทางตะวันตกของแม่น้ำผ่านสายสัมพันธ์กับกลุ่ม (Shan State Progress Party) ในรัฐฉาน อาจนำไปสู่การส่งต่อการผลิต (ยาเสพติด) ไปฝั่งนั้นเป็นที่เรียบร้อยเเล้ว และในอนาคตสิ่งนี้น่าจะเติบโตยิ่งขึ้น"
- ที่มา: วีโอเอ