อิสราเอลรุกหนักกาซ่า แม้เจอแรงกดดันหยุดยิง-จีนเป็นตัวกลางหารือฮามาส-ฟาตาห์

อิสราเอลเดินหน้ารุกหนักในกาซ่า เมื่อวันพุธ ก่อนการหารือระหว่างสหรัฐฯ และกาตาร์ เพื่อสรุปข้อตกลงหยุดยิง ขณะที่จีนเตรียมเป็นเจ้าภาพการหารือระหว่างกลุ่มฮามาสและกลุ่มฟาตาห์ กลางเดือนมิถุนายนนี้

กองทัพอิสราเอลประกาศแผนโจมตีรอบใหม่ ทางตอนกลางของกาซ่า ซึ่งทางกระทรวงสาธารณสุขกาซ่า ระบุว่า มีชาวปาเลสไตน์อย่างน้อย 44 รายเสียชีวิตในเหตุโจมตีที่เริ่มต้นตั้งแต่วันอังคาร อิสราเอลเผยในวันพุธด้วยว่าเครื่องบินรบถล่มเป้าหมายกลุ่มฮามาสหลายจุด เช่นเดียวกับปฏิบัติการภาคพื้นดินที่ค่ายผู้ลี้ภัยอัล-บูเรจ และเดียร์ อัล-บาลาห์

การเดินหน้าโจมตีกาซ่า เกิดขึ้นในจังหวะที่การเจรจาหยุดยิงยังไม่ได้ข้อสรุป หลังจากเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ประธานาธิบดีโจ ไบเดนประกาศข้อเสนอของฝั่งอิสราเอลในการหยุดยิงในกาซ่าและเรียกร้องให้นานาชาติออกโรงสนับสนุน ขณะที่ นายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮู สงวนท่าทีเกี่ยวกับข้อตกลงนี้ เช่นเดียวกับกลุ่มฮามาสที่ยังไม่ตอบรับข้อเสนอดังกล่าว

ในวันพุธ กลุ่มอิสลามิกจิฮัดที่เป็นพันธมิตรของฮามาส ระบุว่า ทีมตัวแทนที่นำโดยซิอัด อัล-นาคาห์ลา เดินทางถึงกรุงไคโรของอียิปต์ เพื่อหารือกับตัวกลางเจรจาถึงหนทาง “ยุติการรุกรานของไซออนนิสต์ในฉนวนกาซ่าและความพยายามส่งความช่วยเหลือเข้าไปในพื้นที่”

อีกด้านหนึ่ง สำนักงานบรรเทาทุกข์และจัดหางานแห่งสหประชาชาติ สำหรับผู้ลี้ภัยปาเลสไตน์ในตะวันออกใกล้ (UNRWA) ออกแถลงการณ์เรียกร้องให้มีการหยุดยิงในวันพุธ เนื่องในโอกาสวันสิ่งแวดล้อมโลก 5 มิถุนายน ผ่านสื่อสังคมออนไลน์ X ระบุว่า “สงครามในกาซ่าได้พลิกผันชีวิตชาวปาเลสไตน์นับล้านและสร้างความเสียหายร้ายแรงต่อสภาพแวดล้อมธรรมชาติที่ต้องพึ่งพาน้ำ อากาศบริสุทธิ์ อาหาร และการดำรงชีพ การฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมนี้ต้องใช้เวลาหลายทศวรรษ และไม่สามารถเกิดขึ้นได้จนกว่าการหยุดยิงจะเกิดขึ้น”

ที่ต้องจับตาต่อจากนี้ คือ การหารือระหว่างฮามาสและกลุ่มฟาตาห์ พรรคการเมืองของประธานาธิบดีปาเลสไตน์ มาห์มูด อับบาส ซึ่งจะเกิดขึ้นที่จีนในกลางเดือนมิถุนายนนี้ โดยแหล่งข่าว 5 รายที่เกี่ยวข้องกับฮามาสและฟาตาห์ กังวลว่าความไม่ลงรอยที่ร้าวลึกของทั้งสองฝ่ายอาจกระทบกับความคืบหน้าของการเจรจา แต่การหารือที่จะเกิดขึ้นนี้ได้ส่งสัญญาณว่าพวกเขายังต้องการคงอำนาจหลังจากสงครามอิสราเอลในกาซ่าสิ้นสุดลงแล้ว

การหารือที่จะเกิดขึ้นนี้ มีขึ้นระหว่างที่ตัวแทนเจรจาระหว่างประเทศพยายามมาแล้วหลายต่อหลายครั้งในการบรรลุข้อตกลงหยุดยิงในกาซ่า ซึ่งปมปัญหาที่ทำให้ดีลหยุดยิงไม่สามารถไปต่อได้ใหญ่ ๆ ก็คือ แผนการหลังสงครามสิ้นสุดลง และรูปแบบการปกครองในดินแดนปาเลสไตน์หลังจากนี้

ก่อนหน้านี้การหารือของกลุ่มฟาตาห์และฮามาส เกิดขึ้นมาแล้ว 2 ครั้ง ที่จีนและรัสเซีย แต่ทางกระทรวงต่างประเทศจีนปฏิเสธที่จะให้ความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้

กาสห์ซัน คาห์ติบ อาจารย์จาก Birzeit University ในเวสต์แบงก์ ให้ทัศนะกับรอยเตอร์ว่ากลุ่มฮามาสต้องการเจรจาตามเงื่อนไขเดียวที่ต้องการ คือ การคงบทบาทการเมือง เครื่องมือด้านความมั่นคง และอุดมการณ์ของกลุ่มไว้ แต่นั่นจะทำให้ Palestine Liberation Organization (PLO) ซึ่งมีกลุ่มฟาตาห์เป็นสมาชิกเสี่ยงต่อการถูกนานาชาติโดดเดี่ยว และ “อับบาสไม่อาจยอมรับแนวทางการเมืองของพวกเขา[ฮามาส]ได้เพราะทำให้ PLO สูญเสียสิ่งเดียวที่กลุ่มได้รับมา นั่นคือ การยอมรับจากนานาชาติ”

ทั้งนี้ การสำรวจความเห็นที่จัดทำในเขตเวสต์แบงก์และกาซ่า โดยศูนย์นโยบายและการวิจัยปาเลสไตน์ เมื่อเดือนมีนาคม ชี้ว่า ฮามาสได้แรงสนับสนุนจากประชาชนในพื้นที่มากกว่ากลุ่มฟาตาห์ ซึ่งเคยได้คะแนนนิยมสูงกว่าฮามาสในช่วงก่อนสงครามกาซ่าปะทุขึ้น ขณะที่การหารือระหว่างสองกลุ่มที่จีนนั้น ถือเป็นแรงหนุนด้านการทูตให้กับกลุ่มฮามาสอย่างยิ่ง

อาชราฟ อาบูเอลฮาล บรรณาธิการจากหนังสือพิมพ์ทางการอียิปต์ อัล-อาห์ราม ผู้เชี่ยวชาญด้านกิจการปาเลสไตน์ บอกกับรอยเตอร์ว่า ฮามาสสนใจทำข้อตกลงมากกว่าฟาตาห์ เพราะช่วยให้องค์กรที่บอบช้ำจากสงครามมีโอกาสได้ฟื้นฟูความแข็งแกร่งของกองกำลังได้

ส่วนโมฮานัด ฮัค อาลี จาก Carnegie Middle East Center มองว่ามันยากสำหรับฮามาสที่จะมีปฏิบัติการทางทหารครั้งใหญ่ให้อิสราเอลตอบโต้ในอนาคตอันใกล้ แต่ “การปรองดองจะช่วยเป็นเฟสเปลี่ยนผ่านให้ฮามาสสั่งสมกำลังได้อย่างช้า ๆ ”

แม้ว่าจะมี 143 ประเทศทั่วโลกให้การยอมรับรัฐปาเลสไตน์ รวมทั้งไอร์แลนด์ สเปน นอร์เวย์ แต่ความหวังในการจัดตั้งรัฐปาเลสไตน์ลดน้อยถอยลงไปในช่วงหลายปีนี้ หลังการรุกตั้งถิ่นฐานชาวยิวในเขตเวสต์แบงก์ในช่วงที่ผ่านมา ขณะที่ความขัดแย้งระหว่างฮามาสและฟาตาห์เองก็ทำให้เป้าหมายดังกล่าวเป็นไปได้ยากขึ้น เนื่องจากมุมมองที่แตกต่างในเชิงกลยุทธ์ของทั้งสองฝ่าย ที่ฟาตาห์มุ่งมั่นให้เกิดการเจรจากับอิสราเอล ขณะที่ฮามาสไม่ให้การยอมรับอิสราเอล

สงครามอิสราเอล-ฮามาส เริ่มต้นเมื่อ 7 ตุลาคมที่ฮามาสเปิดฉากโจมตีอิสราเอลอย่างไม่ทันตั้งตัว คร่า 1,200 ชีวิต และจับกุม 250 คนเป็นตัวประกัน อ้างอิงจากทางการอิสราเอล ขณะที่กระทรวงสาธารณสุขกาซ่าเผยว่าการโจมตีโต้กลับของอิสราเอลคร่าชีวิตผู้คนอย่างน้อย 36,400 รายในกาซ่า

• ที่มา: รอยเตอร์