การประชุมสุดยอดผู้นำประเทศกลุ่ม จี 20 เริ่มต้นขึ้นวันอาทิตย์ที่เมืองหางโจวประเทศจีน เบื้องหลังการประชุม เกิดความวุ่นวายหลายด้านระหว่างเจ้าหน้าที่สหรัฐฯและจีน
เหตุการณ์ที่ทำให้เจ้าหน้าที่ระดับปฏิบัติการของทั้งสองประเทศมีปากเสียงกัน เริ่มขึ้นทันทีที่เครื่องบิน Air Force One ของประธานาธิบดีโอบามา ลงจอดที่สนามบินประเทศจีนเมื่อเสาร์
ความแปลกประการแรกคือ เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ กล่าวว่าสนามบินจีนไม่ได้ส่งบันไดเดินลงเครื่องสำหรับผู้นำสหรัฐฯ จนประธานาธิบดีโอบามาต้องเดินลงบันไดด้านหลังของ Air Force One และเมื่อเดินลงมา ไม่ปรากฏว่ามีพรมแดงปูตามธรรมเนียมการต้อนรับผู้นำโลก
ในเวลาเดียวกัน ช่างภาพสหรัฐฯ ประจำทำเนียบขาวที่เดินทางมาด้วยพยายามเตรียมถ่ายรูปประธานาธิบดีโอบามาและถูกเจ้าหน้าที่จีนตะโกนใส่ และตำหนิว่าพวกเขาไม่ทำตามกฎ
และเมื่อเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ เข้าอธิบายว่า รัฐบาลสหรัฐฯ เป็นผู้ตัดสินใจเรื่องการให้ช่างภาพถ่ายรูปผู้นำ ฝ่ายจีนตอบโต้ว่า “นี่คือประเทศของเรา และนี่คือสนามบินของเรา”
เจ้าหน้าที่จีนที่เพิ่งมีปากเสียงกับฝ่ายอเมริกันไปหมาดๆ ยังพยายามหยุดไม่ให้นาง Susan Rice ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงของประธานาธิบดีโอบามา เดินเข้าใกล้ขบวนรถผู้นำสหรัฐฯ ณ จุดนี้ฝ่ายความปลอดภัยอเมริกันจำเป็นต้องเข้าไปพูดกับเจ้าหน้าที่ชาวจีนผู้นี้
และเมื่อพลบค่ำ หลังจากที่ประธานาธิบดีโอบามาและประธานาธิบดี สี จิ้น ผิง ของจีน คุยประเด็นสำคัญกันหลายเรื่อง ผู้นำทั้งสองเดินคู่กัน และเปิดโอกาสให้นักข่าวถ่ายภาพได้
แต่ฝ่ายจีนขอลดจำนวนช่างภาพที่ได้รับสิทธิ์ถ่ายรูปจากหกคน ลงมาเหลือสามคน และขอต่อรองอีกให้เหลือหนึ่งคน
เหตุการณ์นี้ทำให้เกิดการตอบโต้กันอีกครั้ง เจ้าหน้าที่จีนบอกว่า “นี่คือสิ่งที่ฝ่ายเราเตรียมมา” ซึ่งโดนเจ้าหน้าอเมริกันเถียงกับว่า “สิ่งที่คุณเตรียมมาเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา”
ในที่สุดทั้งสองฝ่ายตกลงกันให้ส่งช่างภาพที่ทำข่าวทำเนียบขาวเข้าสถานที่บริเวณดังกล่าวได้สองคน
เมื่อนักข่าวถามประธานาธิบดีโอบามาถึงความไม่ราบรื่นหลายเรื่อง ผู้นำสหรัฐฯ กล่าวว่าเรื่องแบบนี้ไม่ได้เกิดขึ้นครั้งแรก และว่าคณะของสหรัฐฯ มีจำนวนหลายคน ซึ่งอาจทำให้มีเรื่องต้องจัดการเยอะสำหรับเจ้าภาพ
ประธานาธิบดีโอบามากล่าวว่า ฝ่ายอเมริกันเห็นว่าสื่อควรสามารถเข้าถึงแหล่งข่าวได้ขณะที่เจ้าหน้าที่สหรัฐฯร่วมประชุม และผู้นำจะได้ตอบคำถามนักข่าว ซึ่งเราไม่ทอดทิ้งค่านิยมและอุดมการณ์เหล่านี้เมื่อต้องเดินทางมาเยือนต่างประเทศ และนั่นการเกิดความขัดข้องบ้าง
นอกจากนั้น ประธานาธิบดีโอบามายืมคำพูดโฆษกทำเนียบขาวที่ว่า การจัดการหลังฉากครั้งนี้อาจมีรอยตะเข็บให้เห็นชัดกว่าปกติ ในแง่ที่ว่ามีการต่อรองกันและกระแทกกระทั้นกันบ้าง
ในเรื่องการไม่นำบันไดมารับผู้นำสหรัฐฯ ลงจากเครื่องบิน เจ้าหน้าที่กระทรวงต่างประเทศจีนบอกกับสื่อ South China Morning Post ว่าเป็นการตัดสินใจของฝ่ายอเมริกันเอง ที่ต้องการลงทางบันไดเหล็กหลังเครื่อง
เจ้าหน้าที่ผู้นี้กล่าวว่า จีนเตรียมบันไดรับผู้นำทุกประเทศ แต่ฝ่ายอเมริกันบอกว่าผู้ขับเคลื่อนบันไดมารับ พูดอังกฤษไม่ได้และไม่เข้าใจเรื่องกฎการรักษาความปลอดภัยของสหรัฐฯ
นอกจากนั้นฝ่ายจีนเสนอว่าจะให้มีล่ามไปด้วย แต่คณะของสหรัฐฯ ปฏิเสธ และว่าไม่ต้องการบันไดที่สนามบินจัดมารับประธานาธิบดีโอบามา
ความขลุกขลักยังเคยเกิดขึ้นกับฝ่ายนักข่าวที่ติดตามรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ John Kerry ที่เยือนจีนก่อนหน้านี้ โดยที่วีซ่าของนักข่าวที่ต้องการเข้าทำข่าวที่การประชุมจี 20 ถูกปฏิเสธจากฝ่ายจีน
นอกจากนั้นนักข่าววีโอเอ Bill Ide ที่เขียนข่าวชิ้นนี้ และนักข่าววีโอเอภาคภาษาแมนดารินอีกคนหนึ่ง ถูกปฏิเสธเมื่อขอบัตรผ่านเข้าการประชุมจี 20 โดยเหตุการณ์ลักษณะนี้ยังเกิดขึ้นกับนักข่าวอีกหลายคน ซึ่งเจ้าหน้าที่จีนยังไม่ได้ให้เหตุผลว่าทำไมจึงปฏิเสธไม่ให้นักข่าวเหล่านี้เข้าสถานที่ประชุมจี 20
(รายงานและเรียบเรียงโดย รัตพล อ่อนสนิท)
