นักวิทย์ชี้ พิษโลกร้อนกระทบแมลงผสมเกสร-ผลผลิตเกษตร

เมื่อกล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลก เรามักนึกถึงผลกระทบที่เกิดต่อพืชผลทางการเกษตร แต่เราอาจที่จะลืมเชื่อมโยงไปยังเหล่า “แมลงผสมเกสร” ที่มีบทบาทสำคัญในการสร้างอาหารให้กับมนุษย์

กลุ่มนักวิจัยจากมหาวิทยาลัย University College London (UCL) ร่วมกับพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติในลอนดอน ทำการศึกษาเพื่อหาความสัมพันธ์ของสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงกับแมลงเหล่านี้

ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา นักวิจัยได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับแมลงผสมเกสรที่มาจากมากกว่า 100 ประเทศ ทั้งจากพื้นที่ซีกโลกเหนือและซีกโลกใต้

ทั้งนี้ พื้นที่ส่วนใหญ่ในโลกได้มีการบันทึกเกี่ยวกับอุณหภูมิที่เพิ่มสูงขึ้น ซึ่งไม่เพียงแต่ส่งผลต่อพืชพันธุ์ต่าง ๆ เท่านั้น แต่การศึกษาของนักวิจัยยังชี้ว่า ประเด็นนี้สอดคล้องกับการที่ประชากรแมลงผสมเกสรมีจำนวนลดลงด้วย

อย่างไรก็ตาม การศึกษาหลายชิ้นก่อนหน้านี้มุ่งเน้นไปที่ประชากรผึ้งเท่านั้น ขณะที่ รายงานล่าสุดที่ตีพิมพ์เมื่อเร็ว ๆ นี้ ในวารสาร Science Advances ได้ขยายขอบเขตการศึกษาให้ครอบคลุมถึงแมลงผสมเกสรประเภทอื่น อย่างเช่น ผีเสื้อ ผีเสื้อกลางคืน แมลงปีกแข็ง และแมลงวัน

ในธรรมชาติ แมลงมีสายพันธุ์จำนวนหลายแสนชนิด แต่ในการศึกษานี้ นักวิจัยได้รวบรวมข้อมูลของแมลงจากทั่วโลกมาได้จำนวน 3,000 ชนิด และมุ่งเน้นไปยังพื้นที่เขตร้อน ซึ่งมีการปลูกพืชเศรษฐกิจขนาดใหญ่ อย่างเช่น โกโก้และกาแฟ

รองศาสตราจารย์ ทิม นิวโบลด์ นักชีววิทยาด้านสัตววิทยาและการอนุรักษ์ จากมหาวิทยาลัย UCL และเป็นผู้ร่วมเขียนงานวิจัยดังกล่าว อธิบายว่า การศึกษานี้ได้มุ่งเน้นไปยังพืชสองชนิดข้างต้น เนื่องจากเป็นพืชเศรษฐกิจหลักที่ถูกผลิตในพื้นที่เขตร้อน และจะเป็นพืชที่ได้รับผลกระทบจากปัจจัยของสภาพภูมิอากาศใหม่ รวมถึงจำนวนแมลงผสมเกสรที่ลดลง

นักวิจัยในการศึกษานี้ยังอธิบายถึงเหตุผลที่มุ่งเน้นไปยังพื้นที่เกษตรกรรม ว่า เป็นเพราะนี่หนึ่งเป็นวิธีหลักที่มนุษย์ใช้สอยประโยชน์จากที่ดิน ขณะที่ มีการคาดว่า จะมีที่ดินอีกจำนวนมากถูกแปลงให้เป็นพื้นที่การเกษตรเพื่อตอบสนองความต้องการในการบริโภคของประชากรโลกที่เพิ่มสูงขึ้นต่อจากนี้

และในความเป็นจริง เหล่าแมลงผสมเกสรในพื้นที่เขตร้อน คือ เหยื่อที่กำลังเผชิญกับผลกระทบอันเกิดจากสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรง และจะมีผลสืบเนื่องไปยังพืชผลการเกษตรซึ่งเป็นที่ต้องการทั่วโลกด้วย โดยรายงานชี้ว่า ในพื้นที่เกษตรกรรมที่ต้องเผชิญกับสภาพอากาศเปลี่ยนแปลง ความหลากหลายทางชีวภาพของเหล่าแมลงก็ปรับลดลงราวครึ่งหนึ่ง

นิวโบลด์ จาก UCL กล่าวว่า “ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการเกษตรและสภาพอากาศเปลี่ยนแปลงยังส่งผลที่รุนแรงต่อเหล่าแมลงผสมเกสร มากกว่าแมลงโดยทั่วไป ... นอกจากนั้น ในพื้นที่เกษตรกรรมที่มีการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอย่างมากจนเกิดสภาพอากาศแบบใหม่ เราจะเห็นความหลากหลายทางชีวภาพของแมลงผสมเกสรลดลงกว่า 60% ด้วย”

ในภาพรวม การสูญเสียแมลงผสมเกสรทำให้ผลผลิตด้านการเกษตรมีแนวโน้มที่จะลดลง ดังนั้นในอนาคต เราอาจต้องใช้ที่ดินเพื่อการเกษตรเพิ่มขึ้นและมีความเป็นไปได้ที่เราจำเป็นต้องหาวิธีผสมเกสรทดแทนแมลงเหล่านี้ ซึ่งอาจส่งผลให้การทำการเกษตรมีต้นทุนที่สูงมากขึ้น

• ที่มา: เอพี