‘โรคภูมิแพ้ตัวเองคืออะไร? ทำไมผู้หญิงมีแนวโน้มเป็นโรคนี้มากกว่าชาย?

โรคแพ้ภูมิตัวเองเกิดขึ้นเมื่อการป้องกันตามธรรมชาติของร่างกายหรือระบบภูมิคุ้มกัน โจมตีเนื้อเยื่อส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย

นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ในรัฐแคลิฟอร์เนีย กล่าวว่า สาเหตุของการป่วยของโรคนี้อาจเชื่อมโยงกับวิธีการที่ร่างกายทำงานร่วมกับโครโมโซม X ตัวที่สองของเพศหญิง และการค้นพบนี้สามารถช่วยพัฒนาความสามารถของแพทย์ในการตรวจหาโรคภูมิแพ้ตัวเองได้ดีขี้น

จอห์น เวรี่ นักภูมิคุ้มกันวิทยาแห่งมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย กล่าวว่า การศึกษาครั้งใหม่นี้ได้เปลี่ยนแปลง "วิธีคิดเกี่ยวกับกระบวนการของโรคแพ้ภูมิตัวเอง" ไปโดยสิ้นเชิง

ชาวอเมริกันราว 24 ถึง 50 ล้านคนต้องทนทุกข์ทรมานจากอาการของโรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง ทำให้มีอาการของโรคลูปัส หรือโรคผิวหนัง โรคไขข้ออักเสบ โรคเนื้อเยื่อส่วนต่าง ๆ ของร่างกายแข็งตัว ตลอดจนอาการของโรคอื่นๆ อีกมากมาย

การศึกษาพบว่า ราวสี่ในห้าของผู้ป่วยโรคภูมิแพ้ตัวเองล้วนเป็นเพศหญิง ซึ่งนักวิทยาศาสตร์พยายามค้นหาสาเหตุของเรื่องนี้มาหลายปีแล้ว โดยทฤษฎีหนึ่งก็คือ โครโมโซม X อาจเป็นสาเหตุของเรื่องดังกล่าว กล่าวคือเพศหญิงมีโครโมโซม X สองตัว ในขณะที่ผู้ชายมีโครโมโซม X และ Y อย่างละหนึ่งตัว

งานวิจัยชิ้นใหม่นี้เพิ่งจะถูกตีพิมพ์ในวารสาร Cell โดยผลการรายงานแสดงให้เห็นว่าโครโมโซม X ส่วนเกินมีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้แต่เป็นไปในลักษณะที่ไม่คาดคิด

ทั้งนี้ DNA ของคนเราบรรจุอยู่ในแต่ละเซลล์ด้วยโครโมโซม 23 คู่ รวมถึงคู่สุดท้ายที่เป็นตัวระบุเพศ โครโมโซม X นั้นเต็มไปด้วยยีนหลายร้อยยีน ซึ่งมากกว่าโครโมโซม Y ของผู้ชายซึ่งมีขนาดเล็กกว่ามาก

เซลล์เพศหญิงทุกเซลล์จะต้องปิดการคัดลอกโครโมโซม X หนึ่งชุดเพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้ได้รับยีนเหล่านั้นในปริมาณสองเท่าซึ่งจะเป็นอันตรายต่อร่างกาย นักวิทยาศาสตร์เรียกกระบวนการนี้ว่าการยับยั้งโครโมโซม X ด้วย RNA ชนิดพิเศษที่เรียกว่า Xist เป็นตัวทำหน้าที่ยับยั้งการทำงานของโครโมโซม X

นายแพทย์ฮาวเวิร์ด ชาง แพทย์ผิวหนังที่มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ได้ศึกษาการทำงานของ Xist และพบโปรตีนที่ติดอยู่เกือบ 100 ชนิด นายแพทย์ชางพบว่าโปรตีนจำนวนมากเหล่านี้มีส่วนเกี่ยวข้องกับอาการภูมิคุ้มกันบกพร่องที่เกี่ยวข้องกับผิวหนัง ดังนั้้นผู้ป่วยอาจมีความผิดปกติของภูมิคุ้มกันที่โจมตีโปรตีนปกติเหล่านี้โดยไม่ตั้งใจ

นายแพทย์ชางบอกกับเอพีว่า โมเลกุลที่พบในผู้หญิงเท่านั้นที่อาจเป็นตัวทำให้โปรตีนทำงานในลักษณะที่ไปกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน และหากเป็นเช่นนั้นจริง Xist เพียงอย่างเดียวไม่สามารถทำให้เกิดโรคแพ้ภูมิตัวเองได้ ไม่อย่างนั้นผู้หญิงคงจะได้รับผลกระทบกันหมดทุกคน

นักวิทยาศาสตร์สันนิษฐานมานานแล้วว่า การที่ระบบภูมิคุ้มกันสร้างปัญหาในร่างกายน่าจะเกิดจากการการทำงานของยีนบางชนิดร่วมกับสภาพการณ์ต่าง ๆ เช่น การติดเชื้อหรือการบาดเจ็บ

แม้ว่ายังจำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติม แต่ จอห์น เวรี นักภูมิคุ้มกันวิทยาที่มหาวิทยาลัยเพนนกล่าวว่า การค้นพบนี้อาจช่วยให้แพทย์สามารถวินิจฉัยผู้ป่วยโรคภูมิคุ้มกันบกพร่องได้รวดเร็วขึ้น

• ที่มา : เอพี