สื่อต่างชาติจับตากระเเส "ชูสามนิ้ว" ลามถึงเมียนมาหลังรัฐประหาร 

A demonstrator flashes a three-finger salute while holding a picture of Aung San Suu Kyi as Myanmar citizens living in Thailand protest against the military coup, outside Myanmar embassy in Bangkok, Thailand February 4, 2021.

Your browser doesn’t support HTML5

Myanmar Three Finger Salute


สำนักข่าวต่างประเทศหลายแห่งรายงานว่า ชาวเมียนมาได้แสดงออกทางสัญลักษณ์เพื่อประท้วงการทำยึดอำนาจของกองทัพ รูปแบบหนึ่งของการแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ดังกล่าว คือการ "ชูสามนิ้ว" ซึ่งเป็นสิ่งที่นักเคลื่อนไหวเพื่อประชาธิปไตย และผู้ต่อต้านเผด็จการในประเทศไทยและฮ่องกงคุ้นเคยเป็นอย่างดี ​

หลังจากที่มีการยึดอำนาจในวันจันทร์ แพทย์ พยาบาล และบุคลากรทางการแพทย์ ที่โรงพยาบาลย่างกุ้ง ร่วมกันชูสามนิ้ว ก่อนที่จะมีภาพของชาวเมียนมาคนอื่น ๆ ออกมาชูสามนิ้วเผยแพร่ตามเฟสบุ๊กและโซเชียลมีเดีย

การชูสามนิ้ว ได้รับแรงบันดาลใจมาจากภาพยนตร์เรื่อง The Hunger Games ที่ดัดแปลงมาจากนิยายชื่อเดียวกันโดยนักเขียน ซูแซนน์ คอลลินส์ ซึ่งตัวเอกของเรื่อง แคทนิสส์ เอเวอร์ดีน ใช้แสดงออกเพื่อเป็นสัญลักษณ์ของการขัดขืนต่ออำนาจกดขี่

FILE PHOTO: Student Natchacha Kongudom flashes a three-finger salute inspired by the movie "The Hunger Games" in front of a billboard of the film outside the Siam Paragon cinema in Bangkok November 20, 2014.

การชูสามนิ้ว ถูกนำมาใช้ครั้งแรกในประเทศไทยในปี พ.ศ.2557 หลังจากที่มีการทำรัฐประหารยึดอำนาจจากรัฐบาลของอดีตนายกรัฐมนตรี ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ในเดือนพฤษภาคม และมีการนำไปใช้กันอย่างแพร่หลายในกลุ่มผู้ต่อต้านเผด็จการ จนทำให้มีการดำเนินคดีกับนักเคลื่อนไหวบางคนที่ชูสามนิ้วเพื่อแสดงออก

หลังจากนั้นในปีเดียวกัน การเคลื่อนไหวเพื่อประชาธิปไตยของคนหนุ่มสาวในฮ่องกง หรือที่รู้จักกันในนาม “ปฏิวัติร่ม” หรือ Umbrella Revolution ได้นำสัญลักษณ์ชูสามนิ้วไปใช้เช่นกัน ในการรณรงค์ให้มีการเลือกตั้งแบบประชาธิปไตยอย่างแท้จริงบนเกาะฮ่องกง ท่ามกลางการแผ่ขยายอิทธิพลของรัฐบาลปักกิ่ง

สื่อออนไลน์ Gizmodo รายงานว่า เมื่อย้อนไปในปี พ.ศ.2557 นายฟรานซิส ลอว์เรนซ์ ผู้กำกับภาพยนตร์เรื่อง Hunger Games ได้ให้สัมภาษณ์กับหนังสือพิมพ์ของออสเตรเลียว่าเขารู้สึกตื่นเต้นที่ส่วนหนึ่งของภาพยนตร์ที่ตนกำกับได้กลายเป็นสัญลักษณ์ที่ผู้คนใช้แสดงออกและเรียกร้องอิสรภาพ แต่ในขณะเดียวกันเขารู้สึกเป็นห่วงและไม่สบายใจเมื่อเห็นว่าผู้คนต้องถูกจับหรือดำเนินคดีเพียงเพราะการใช้สัญลักษณ์ดังกล่าว

People hit pots during a night protest against the military coup in Yangon, Myanmar February 4, 2021.

ในเมียนมา นอกจากจะมีการชูสามนิ้วแล้ว ประชาชนยังร่วมกิจกรรมอารยะขัดขืนแบบอื่น ๆ เช่น การเคาะหม้อ กาละมัง โต๊ะ เก้าอี้ ให้เกิดเสียงดัง ซึ่งเป็นความเชื่อของคนในชาติว่าจะช่วยขับไล่ปีศาจและความชั่วร้ายออกไป ในขณะที่บุคลากรทางการแพทย์คนอื่น ๆ ในหลายโรงพยาบาล ร่วมประท้วงโดยการหยุดทำงานในวันพุธ

The Wall Street Journal รายงานว่า ประชาชนในเมียนมาแชร์ภาพการตีหม้อ กะทะ กาละมังผ่านช่องทางเฟสบุ๊ก บ้างก็โพสท์รูปภาพผู้คนชูสามนิ้วในเมืองต่าง ๆ ในขณะที่บางส่วนได้เปลี่ยนรูปโพรไฟล์ของตนให้เป็นรูปมือสีขาวชูสามนิ้ว โดดเด่นอยู่บนพื้นหลังสีดำสนิท

อย่างไรก็ตาม ทางการเมียนมาได้ออกคำสั่งให้บริษัทโทรคมนาคมเอกชนและของรัฐบล็อคการเข้าถึงเฟสบุ๊ก เพื่อไม่ให้ผู้ใช้โซเชียลมีเดียในประเทศแชร์ข้อมูลหรือข้อความที่ท้าทายการยึดอำนาจของกองทัพ

ด้าน เน็ทบล็อคส์ (Netblocks) องค์กรในกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ซึ่งทำหน้าที่ตรวจสอบการเข้าถึงอินเตอร์เน็ตของนานาประเทศทั่วโลก กล่าวในวันพฤหัสบดีว่า ทั้งเฟสบุ๊ก และโซเชียลมีเดียอื่น ๆ ของเฟสบุ๊ก เช่น เฟสบุ๊กเมสเซนเจอร์ อินสตาแกรม และวอทส์แอพ ถูกบล็อคไม่ให้ประชาชนเมียนมาเข้าถึงได้ เฟสบุ๊กเป็นโซเชียลมีเดียที่ได้รับความนิยมอย่างสูงในเมียนมา โดยมีผู้ใช้มากกว่าครึ่งหนึ่งของประชากร 50 ล้านคนในประเทศ ในขณะที่ในวันพฤหัสบดีตามเวลาท้องถิ่น ทวิตเตอร์ ซึ่งได้รับความนิยมน้อยกว่า ยังสามารถใช้ได้ตามปกติ

A group of protestors hold a demonstration in Mandalay on Feb 4, 2021 after a lightning coup brought a country on the path to democracy to a shuddering halt, returning the reins of power to the military who ruled Myanmar with an iron fist for nearly five

สื่ออังกฤษ The Independent รายงานว่า ในวันพฤหัสบดี มีการเดินขบวนบนท้องถนนขึ้นเป็นครั้งแรกในเมืองมันฑะเลย์ โดยประชาชนตะโกนร้องให้มีการปล่อยตัวผู้นำของพวกเขา ก่อนที่ทหารจะรีบเข้าไล่กลุ่มผู้ชุมนุมให้สลายตัวไป

ขณะนี้ นางออง ซาน ซูจี ยังถูกควบคุมตัวเอาไว้ เช่นเดียวกับ นายวิน มินท์ ประธานาธิบดีของพม่า นางซูจีถูกตั้งข้อหานำเข้าอุปกรณ์วิทยุสื่อสาร หรือ วอล์กกี้ทอล์คกี้ อย่างผิดกฎหมาย ในขณะที่นาย วิน มินท์ ถูกตั้งข้อหาละเมิดมาตรการควบคุมโควิด-19 ในช่วงการหาเสียงก่อนการเลือกตั้งในเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา

สื่อต่างชาติกำลังจับตามองดูว่า การใช้สัญลักษณ์ชูสามนิ้วในเมียนมา จะสามารถจุดกระแสสังคมทำให้เกิดการเคลื่อนไหวทางการเมืองในวงกว้างได้หรือไม่ แต่หากดูจากสิ่งที่เกิดขึ้นในประเทศไทย และฮ่องกง สิ่งหนึ่งที่ชาวเมียนมาหลายคนได้แสดงออกอย่างชัดเจน ด้วยการชูสามนิ้ว คือการบอกว่าพวกเขาต้องการใช้ชีวิตอย่างอิสระเสรี โดยที่ไม่ต้องตกอยู่ภายใต้อำนาจเผด็จการอีกต่อไป