ประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน เตรียมผนวกพื้นที่ราว 15% ของยูเครนอย่างเป็นทางการ หลังจัดประชามติในพื้นที่ของยูเครนที่ถูกควบคุมโดยกองกำลังรัสเซียหรือกลุ่มแบ่งแยกดินแดนที่รัสเซียสนับสนุน
รอยเตอร์รวบรวมประเด็นที่น่าสนใจของเหตุการณ์ดังกล่าวต่อไปนี้
ชาติตะวันตกจะหยุด ปธน. ปูตินได้หรือไม่?
ไม่ว่าจะเป็นชาติตะวันตกหรือยูเครนก็ไม่อาจหยุด ปธน. ปูติน จากการผนวกรวมดินแดนได้ แม้สหรัฐฯ และชาติพันธมิตรจะต้องการให้ยูเครนรบชนะรัสเซีย และช่วยเหลือด้วยการมอบอาวุธให้ยูเครนก็ตาม แต่จะไม่มีการส่งกองกำลังขององค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ หรือ นาโต้ ไปยังยูเครน
ทำเนียบขาวระบุว่า สหรัฐฯ เตรียมออกมาตรการลงโทษทางเศรษฐกิจเพิ่มเติมแก่รัสเซีย หากรัสเซียเดินหน้าผนวกดินแดนที่อยู่ในชายแดนของยูเครน
อย่างไรก็ตาม สหรัฐฯ ไม่เหลือพื้นที่ให้ออกมาตรการลงโทษรัสเซียมากนักหลังใช้มาตรการดังกล่าวไปหลายครั้งแล้ว เว้นแต่ว่าสหรัฐฯ จะโน้มน้าวให้จีนและอินเดียตกลงร่วมมือจำกัดราคาพลังงานของรัสเซียได้
Russia annexation plan infographic
แต่ชาติตะวันตกก็ยังสามารถส่งอาวุธขั้นสูงยิ่งขึ้นไปยังยูเครนได้ โดย ปธน. โวโลดิเมียร์ เซเลนสกี ระบุว่า ยูเครนได้รับระบบขีปนาวุธจากพื้นสู่อากาศขั้นสูง (National Advanced Surface-to-Air Missile System หรือ NASAMS) จากสหรัฐฯ
ผู้นำยูเครนยังเตือนว่า การทำ “ประชามติปลอม” ว่าด้วยการผนวกดินแดนของรัสเซีย จะทำลายโอกาสในการเจรจาเพื่อสันติภาพโดยสิ้นเชิง
เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว มิไคโล โพโดลีแอค ที่ปรึกษาของ ปธน. เซเลนสกี เรียกร้องให้นานาชาติออกมาตรการลงโทษทางเศรษฐกิจเพิ่มเติมต่อรัสเซีย และเพิ่มการส่งอาวุธรวมทั้งระบบขีปนาวุธทางยุทธวิธีของกองทัพบก (Army Tactical Missile System หรือ ATACMS) ให้แก่ยูเครน เพื่อตอบโต้การจัดการทำประชามติ
พื้นที่ส่วนไหนที่จะถูกผนวก?
รัสเซียวางแผนผนวกพื้นที่ราว 15% ของยูเครนที่กองกำลังรัสเซียควบคุมอยู่ รวมถึงพื้นที่อีก 3% ของยูเครนที่รัสเซียไม่ได้ควบคุม ซึ่งรวมถึงพื้นที่ด่านหน้าที่ยูเครนยังคงสู้รบ
พื้นที่ดังกล่าวรวมทั้ง
- ภูมิภาคดอนบาส พื้นที่ขนาดใหญ่ทางตะวันออกของยูเครน ที่มีกลุ่มชาติพันธุ์รัสเซีย และชาวยูเครนที่พูดภาษารัสเซียจำนวนมากอาศัยอยู่
ภูมิภาคดอนบาสครอบคลุมถึงเขตปกครองดอแนตสก์และเขตปกครองลูฮันสก์ ซึ่งผู้นำรัสเซียรับรองทั้งสองเขตปกครองให้เป็นรัฐอิสระไม่นานก่อนที่รัสเซียรุกรานยูเครนเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ เขตปกครองดอแนตสก์ยังเป็นพื้นที่สู้รบของสงครามครั้งนี้ด้วย
เมื่อปี 2014 เขตปกครองทั้งสองยังเคยจัดประชามติเพื่อแยกตัวออกจากยูเครนด้วย
- ภูมิภาคเคอร์ซอน ซึ่งรัสเซียควบคุมอยู่
- เมืองซาปอริชเชีย ซึ่งรัสเซียควบคุมอยู่
Russia annexation plan infographic
เมื่อรวมทั้งหมดแล้ว รัสเซียจะผนวกดินแดนของยูเครนอย่างน้อย 90,000 ตารางกิโลเมตร ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีขนาดราวประเทศฮังการีหรือประเทศโปรตุเกส
รัสเซียเคยผนวกแคว้นไครเมียจากยูเครนมาแล้วเมื่อปี 2014 โดยหากนับรวมแคว้นไครเมียและพื้นที่อื่นๆ อีกสี่แห่งแล้ว รัสเซียจะผนวกพื้นที่อย่างน้อยหนึ่งในห้าของยูเครนเข้ากับตนเอง
การผนวกดินแดนอย่างเป็นทางการจะเกิดขึ้นได้เร็วแค่ไหน?
การผนวกดินแดนอาจเป็นไปอย่างรวดเร็ว หลังการทำประชามติเสร็จสิ้น ผู้นำท้องถิ่นที่ได้รับการสนับสนุนจากรัสเซีย อาจขอให้รัสเซียผนวกดินแดนของตนเข้าไป และขั้นตอนทางกฎหมายในกรุงมอสโกอาจดำเนินไปอย่างรวดเร็วตามการอนุมัติของ ปธน. ปูติน
ทั้งนี้ มีการจัดประชามติเพื่อผนวกแคว้นไครเมียเข้ากับรัสเซียเมื่อวันที่ 16 มีนาคม ค.ศ. 2014 หลังจากกองกำลังรัสเซียเข้าควบคุมพื้นที่ดังกล่าวเมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ในปีเดียวกัน โดยแคว้นไครเมียมีประชากรส่วนใหญ่เป็นกลุ่มชาติพันธุ์รัสเซีย และกลายเป็นส่วนหนึ่งของยูเครนในยุคสหภาพโซเวียต
ผู้นำแคว้นไครเมียประกาศว่า ผู้ลงคะแนน 97% ต้องการแยกตัวออกจากยูเครนและเข้าเป็นส่วนหนึ่งของรัสเซีย โดยรัสเซียผนวกแคว้นไครเมียอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 21 มีนาคม เป็นเวลาไม่ถึงหนึ่งเดือนหลังรัสเซียเริ่มรุกรานแคว้นไครเมีย
Russia annexation plan infographic
ปธน. ปูตินกล่าวอะไรบ้าง?
ผู้นำรัสเซียกล่าวว่า ชาวรัสเซียและชาวยูเครนที่พูดภาษารัสเซียถูกทางการยูเครนปราบปราม และเขาจะไม่มีทางยอมให้กลุ่มคนเหล่านั้นตกอยู่ในมือของ “เพชรฆาต” ขณะที่ยูเครนปฏิเสธว่าไม่เคยปราบปรามประชาชนที่พูดภาษารัสเซียที่ฝักใฝ่รัสเซีย
ปธน. ปูตินไม่ยอมรับอัตลักษณ์ของยูเครน โดยระบุว่า อัตลักษณ์ดังกล่าว “ถูกสร้างขึ้น” และ “เป็นของปลอม” โดยส่วนหนึ่งเป็นผลจากที่วลาดิเมียร์ เลนิน ผู้ก่อตั้งและผู้นำคนแรกของสหภาพโซเวียต สร้างเขตชายแดนของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครนขึ้น หลังกองทัพคอมมิวนิสต์เข้ายึดกรุงเคียฟได้และจักรวรรดิรัสเซียล่มสลายลง
Russia annexation plan infographic
ข้อมูลสำมะโนประชากรของยูเครนเมื่อปี 2001 ระบุว่า ประชากร 17% ระบุว่าตนเป็นชาวรัสเซีย ขณะที่ประชากร 78% ระบุว่าตนเป็นชาวยูเครน โดยภาษายูเครนเป็นภาษาที่ใช้พูดมากที่สุดในประเทศ ตามมาด้วยภาษารัสเซีย
ความขัดแย้งทางตะวันออกของยูเครนเริ่มขึ้นเมื่อปี 2014 หลังผู้นำยูเครนที่สนับสนุนรัสเซียถูกโค่นลงจากตำแหน่ง และรัสเซียผนวกแคว้นไครเมีย โดนกองกำลังที่รัสเซียสนับสนุนสู้รบกับกองกำลังของยูเครน
สำนักงานข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติระบุว่า ในช่วงปี 2014-2021 มีผู้ถูกสังหารในพื้นที่ทางตะวันออกของยูเครน 14,000 คน โดยเป็นพลเรือน 3,106 คน
- ที่มา: รอยเตอร์