Your browser doesn’t support HTML5
Russia Kompromat
ในงานแถลงข่าวเมื่อสัปดาห์ที่แล้วของโดนัลด์ ทรัมป์ ว่าที่ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ที่นักข่าวตั้งตารอมาเกือบ 6 เดือน ประเด็นที่ถูกหยิบยกมาเป็นหัวข้อร้อนคือเรื่อง “แฟ้มลับ”
“แฟ้มลับ” ที่ว่านี้ไม่มีการยืนยันความถูกต้องของข่าวสารเกี่ยวกับทรัมป์ และความสัมพันธ์ของเขากับรัสเซีย การเผยแพร่ข้อมูลต่อจึงถูกตั้งคำถามเรื่องจรรยาบรรณของสื่อ
ทรัมป์จึงตำหนิสื่อที่เผยแพร่ข้อมูลจาก “แฟ้มลับ” อย่างรุนแรง และบอกว่าเนื้อหาที่ถูกนำมาเผยแพร่เป็นข่าวเท็จ ที่ถูกจัดทำขึ้นเพื่อทำลายชื่อเสียงของตน
ความสลับซับซ้อนของที่มาที่ไปของ “แฟ้มลับ” ที่ว่านี้คงเป็นที่พูดถึงกันต่อไปอีก
แต่หากย้อนกลับไปดูเทคนิคการใช้ข้อมูลใส่ร้ายในการต่อรอง หรือเพื่อบั่นทอนฝ่ายตรงข้าม จะพบว่าเกิดขึ้นบ่อยครั้งในประวัติการเมืองรัสเซีย
และมีภาษารัสเซียสำหรับเทคนิคนี้ว่า “Kompromat”
A part of the declassified version Intelligence Community Assessment on Russia's efforts to interfere with the U.S. political process is photographed in Washington, Jan. 6, 2017.
อดีตสมาชิกสภา Duma ของรัสเซีย Gennady Gudkov ผู้ที่เคยทำงานด้านความมั่นคงให้กับรัฐบาล Kremlin ให้สัมภาษณ์กับวีโอเอว่า รัฐบาลรัสเซียใช้เทคนิคที่ว่านี้มาตลอด
เขาบอกว่าถือเป็นเรื่องสำคัญของรัฐบาลในระดับนโยบาย ที่ต้องมีปฏิบัติการเก็บข้อมูลที่ใช้ต่อรองกับฝ่ายตรงข้ามทางการเมือง และมีการสอดแนมผ่านระบบคอมพิวเตอร์ อัดเสียงโดยฝ่ายตรงข้ามไม่รู้ตัว และดึงข้อมูลการติดต่อสื่อสารเป็นประจำ
ในที่สุดแล้วข้อมูลเหล่านั้นก็อาจถูกปล่อยมาสู่มือนักข่าวในการทำสงครามจิตวิทยา
ในยุคก่อนการล่มสลายของสหภาพโซเวียต หน่วยข่าวกรอง KGB เป็นกลไกหลักที่ปฏิบัติภารกิจ Kompromat และบ่อยครั้งข้อมูลถูกใช้ทำลายชื่อเสียง หรือ blackmail นักการทูตต่างประเทศ
ข้อมูลที่ KGB ใช้ในสงครามข่าวสาร รวมไปถึงพฤติกรรมทางเพศที่สามารถนำมาเป็นเครื่องต่อรองทางการเมืองด้วย
และเมื่อเข้าสู่ยุคหลังสงครามเย็น Kopromat ยังพบเห็นอยู่ในวงการการเมืองเช่นเคย แต่เริ่มมีการใช้กลเม็ดนี้เพื่อแก้แค้นทางธุรกิจมากขึ้น
Cars drive past the headquarters of the FSB security service, the successor to the KGB in central Moscow on December 30, 2016.
นักข่าวและนักเขียนผลงานตลก Viktor Shenderovich กล่าวว่าตนเริ่มได้ยินคำว่า Kompromat ครั้งแรกในทศวรรษที่ 1990 ซึ่งเกิดขึ้นในเวลาเดียวกับกระแสการเปลี่ยนแปลงที่สื่อมีเสรีภาพมากขึ้น ประจวบกับการที่นักข่าวบางคนรับเงินเพื่อเสนอข่าวตามความประสงค์ของผู้มีอิทธิพล
ในยุคดังกล่าว ผู้ชมโทรทัศน์ชาวรัสเซียได้เห็นภาพคลิปอื้อฉาวเมื่อปี ค.ศ. 1999 ที่อัยการสูงสุดของรัสเซีย นาย Yuri Skuratov อยู่ในห้องเซาว์น่าและถูกรายล้อมไปด้วยสตรีผู้ขายบริการทางเพศ ซึ่งในเวลานั้นเขาเป็นกำลังสำคัญในการสืบสวนกรณีคอร์รัปชั่นของรัฐบาลประธานาธิบดี Boris Yeltsin
ไม่นานหลังจากนั้นอัยการผู้นี้ถูกไล่ออกจากตำแหน่ง และการสืบสวนรัฐบาลประธานาธิบดี Yeltsin ถูกเลื่อนออกไปอย่างไม่มีกำหนด
ล่าสุดในการเลือกตั้งสมาชิกสภาของรัสเซียเมื่อปีที่แล้ว เทคนิค Kompromat ถูกนำมาใช้อีกครั้ง เมื่อสถานีโทรทัศน์ NTV ที่ใกล้ชิดสนิทสนมกับรัฐบาลรัสเซีย เสนอข่าวเด่นที่เป็นคลิปหัวหน้าพรรคฝ่ายค้าน PARNAS นาย Mikail Kasyanov ร่วมหลับนอนกับสมาชิกพรรคอีกผู้หนึ่ง
ข่าวอื้อฉาวนี้สร้างแรงสั่นสะเทือนต่อชื่อเสียงของพรรคฝ่ายค้าน ซึ่งต่อมาแพ้ราบคาบต่อพรรคที่เป็นฝ่ายเดียวกับรัฐบาลของประธานาธิบดี วลาดิเมียร์ ปูติน
นักข่าว Viktor Shenderovich กล่าวว่าคนในวงการสื่อสารมวลชนก็ตกเป็นเป้าของ Kompromat เช่นกัน โดยสื่อของรัฐบาลมีส่วนช่วยบั่นทอนชื่อเสียงของนักข่าวที่วิจารณ์การเข้าผนวกแคว้นไครเมียโดยประธานาธิบดีปูติน ให้เป็นส่วนหนึ่งของรัสเซีย
เขากล่าวส่งท้ายว่า คำว่า Kompromat ในยุคปัจจุบัน เป็นสัญลักษณ์ของการปกครองรัสเซียภายใต้ประธานาธิบดีปูติน อย่างที่คนจำอดีตประธานาธิบดี Mikhail Gorbachev ได้จากคำว่า Perestroika นั่นเอง
(รายงานโดย Charles Mayne / เรียบเรียงโดย รัตพล อ่อนสนิท)