องค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (นาโต้) ออกมาวิจารณ์ประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน ในวันอาทิตย์ หลังผู้นำรัสเซียเปิดเผยแผนติดตั้งอาวุธนิวเคลียร์เชิงยุทธวิธีในเบลารุส ซึ่งนาโต้ชี้ว่า เป็นการใช้วาทศาสตร์ “ที่อันตรายและไร้ความรับผิดชอบ”
เมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา ปธน.ปูติน ประกาศแผนติดตั้งอาวุธนิวเคลียร์ของรัสเซียในเบลารุสซึ่งอยู่ติดกัน โดยอ้างว่าเป็นเพราะการตัดสินใจของอังกฤษเมื่อสัปดาห์ก่อนที่จะส่งกระสุนเจาะเกราะที่มีแร่ยูเรเนียมซึ่งสารกัมมันตรังสีในระดับต่ำบรรจุอยู่ให้ยูเครนใช้ในการรบ
อาวุธนิวเคลียร์เชิงยุทธวิธีนั้นเป็นอาวุธที่มีเอาไว้ใช้ในสนามรบและมีวิถียิงระยะใกล้ ทั้งยังมีอำนาจทำลายล้างต่ำกว่าหัวรบนิวเคลียร์ที่ใช้คู่กับขีปนาวุธพิสัยไกลอย่างมาก และมักใช้เพื่อการได้เปรียบในสนามรบมากกว่าจะทำลายล้างเมืองให้ราบเป็นหน้ากลอง
ปธน.ปูตินเปรียบเทียบแผนการติดตั้งอาวุธดังกล่าวในเบลารุสว่าเป็นเหมือนกรณีที่สหรัฐฯ ติดตั้งอาวุธของตนอยู่ทั่วยุโรป แต่ย้ำว่า รัสเซียจะไม่ทำการใด ๆ ที่ละเมิดสัญญาการไม่แพร่ขยายอาวุธนิวเคลียร์ของตน
ปูตินกล่าวด้วยว่า ประธานาธิบดีอเล็กซานเดอร์ ลูกาเชนโก เป็นผู้ร้องขอให้รัสเซียนำส่งอาวุธนิวเคลียร์ให้มานานแล้ว แต่ผู้นำเบลารุสก็ไม่ได้ออกมาให้ความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้
ทั้งนี้ รอยเตอร์ระบุว่า คำประกาศของผู้นำรัสเซียว่าจะส่งอาวุธไปยังประเทศเพื่อนบ้านไม่ใช่สิ่งที่เหนือความคาดหมาย แต่แผนการนี้เป็นหนึ่งในสัญญาณที่ชัดเจนที่สุดสัญญาณหนึ่งของรัสเซียนับตั้งแต่เริ่มรุกรานยูเครนเมื่อปลายเดือนกุมภาพันธ์ที่แล้ว
แต่ขณะที่ สหรัฐฯ ซึ่งเป็นมหาอำนาจด้านนิวเคลียร์ ชี้ว่า คำประกาศของปธน.ปูตินไม่ได้มีความน่ากังวลมากมาย นาโต้กลับระบุว่า คำสัญญาที่จะไม่แพร่ขยายอาวุธนิวเคลียร์ของผู้นำรัสเซียและการพูดถึงสหรัฐฯ ว่านำส่งอาวุธไปหลายประเทศ เป็นการใช้วาจาที่นำส่งข้อมูลอันคลาดเคลื่อนไปมาก
โฆษกรายหนึ่งของนาโต้ระบุในอีเมลที่ส่งถึงรอยเตอร์ในวันอาทิตย์ว่า “คำอ้างของรัสเซียที่พูดถึงการแบ่งปันนิวเคลียร์ของนาโต้นั้นทำให้สังคมเข้าใจผิดอย่างมาก พันธมิตรของนาโต้นั้นกระทำการต่าง ๆ ด้วยการเคารพต่อพันธกรณีที่มีต่อนานาประเทศอย่างที่สุด” และว่า “รัสเซียนั้นละเมิดพันธกรณีที่จะควบคุมอาวุธของตนมาตลอด”
FILE PHOTO: Secretary of Ukraine's National Security and Defence Council Danilov speaks during an interview with Reuters in Kyiv
โอเล็กซีย์ ดานิลอฟ ที่ปรึกษาอาวุโสด้านความมั่นคงของประธานาธิบดีโวโลดิเมียร์ เซเลนสกี กล่าวว่า แผนการของรัสเซียจะสั่นคลอนเสถียรภาพของเบลารุส ซึ่งถูก “จับเป็นตัวประกัน” โดยมอสโกมาสักพักแล้ว
ส่วนมีไคโล โพลโดยัก ที่ปรึกษาอีกคนของปธน.เซเลนสกี กล่าวในวันอาทิตย์ว่า “(ปูติน)ยอมรับว่า ตนเองก็กลัวที่จะแพ้ และสิ่งที่ทำได้ก็คือใช้เล่ห์เหลี่ยมทำให้คนกลัว”
ผู้เชี่ยวชาญให้ความเห็นว่า ท่าทีของรัสเซียในครั้งนี้ถือว่ามีนัยสำคัญ เมื่อพิจารณาดูว่า ที่ผ่านมา มอสโกแสดงความรู้สึกภูมิใจมาโดยตลอดว่า ตนไม่ทำตัวเหมือนสหรัฐฯ ที่ส่งอาวุธนิวเคลียร์ออกนอกประเทศ และนี่อาจจะเป็นครั้งแรกที่รัสเซียทำเช่นนั้นนับตั้งแต่ช่วงกลางคริสต์ทศวรรษที่ 1990
ขณะเดียวกัน ยูเครนเรียกร้องให้คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติเรียกประชุมพิเศษเพื่อหารือประเด็นนี้แล้ว และขอให้ประชาคมโลก “ดำเนินมาตรการขั้นเด็ดขาด” เพื่อป้องกันการใช้อาวุธนิวเคลียร์ของรัสเซียด้วย
EU Foreign Ministers' meeting in Brussels
สหภาพยุโรป (อียู) ออกมาร่วมประณามรัสเซียในวันอาทิตย์เช่นกัน และโจเซพ บอร์เรลล์ หัวหน้าฝ่ายนโยบายต่างประเทศของกลุ่มเรียกร้องให้เบลารุสไม่ยอมรับนิวเคลียร์ของรัสเซียพร้อมขู่ว่าจะทำการลงโทษรัฐบาลกรุงมินสก์ด้วย
อย่างไรก็ดี นักวิเคราะห์จาก Institute for the Study of War กล่าวว่า ความเสี่ยงของการยกระดับความตึงเครียดนี้ให้กลายมาเป็นสงครามนิวเคลียร์ “ยังคงอยู่ในระดับต่ำสุด ๆ”
นอกจากนั้น ในวันอาทิตย์ ปธน.ปูติน ออกมาปฏิเสธว่า มอสโกไม่ได้กำลังสร้างพันธมิตรทางทหารร่วมกับปักกิ่ง และชี้ว่า กลุ่มชาติตะวันตกต่างหากที่กำลังสร้าง “กลุ่มอักษะ” ใหม่ขึ้นมาคล้าย ๆ กับที่เยอรมนีและญี่ปุ่นเป็นหุ้นส่วนกันในสงครามโลกครั้งที่ 2
- ที่มา: รอยเตอร์และเอพี