หวั่นสงครามลามทั่วตะวันออกกลาง หลังการเสียชีวิตของผู้นำฮามาสและเฮซบอลลาห์

การเสียชีวิตของผู้นำกลุ่มฮามาส อิสมาอิล ฮานิเยห์ ในกรุงเตหะรานเมื่อวันพุธ สร้างความกังวลกับหลายฝ่ายว่าอาจเติมเชื้อไฟให้วิกฤตในกาซ่ากลายเป็นความขัดแย้งในตะวันออกกลางเป็นวงกว้าง

กลุ่มฮามาสและกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่านเป็นฝ่ายยืนยันการเสียชีวิตของฮานิเยห์ ตามรายงานของรอยเตอร์ ซึ่งทางกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่านระบุว่าเหตุการณ์สังหารผู้นำฮามาสเกิดขึ้นไม่กี่ชั่วโมงหลังจากเขาเดินทางไปร่วมพิธีรับตำแหน่งของมาซูด เปเซชเคียน ประธานาธิบดีคนใหม่ของอิหร่านเมื่อวันพุธ

คาลิล อัล-เฮย์ยา เจ้าหน้าที่อาวุโสของกลุ่มฮามาส แถลงข่าวที่กรุงเตหะรานว่า ฮานิเยห์ถูกสังหารโดยขีปนาวุธที่มุ่งโจมตี “โดยตรง” ในบ้านพักของทางการอิหร่านที่เขาพำนักอยู่ในช่วงเวลาเกิดเหตุ โดยอ้างคำพูดของผู้เห็นเหตุการณ์ที่อยู่กับฮานิเยห์ และว่าตอนนี้อยู่ระหว่างรอผลการสืบสวนเต็มรูปแบบจากอิหร่าน

หวั่นสงครามลามทั่วตะวันออกกลาง หลังการเสียชีวิตของผู้นำฮามาสและเฮซบอลลาห์

การสังหารผู้นำฮามาสเกิดขึ้นในเวลาไม่ถึง 24 ชั่วโมง หลังจากอิสราเอลอ้างว่าได้สังหารผู้บัญชาการทหารระดับสูงของเฮซบอลลาห์ ในกรุงเบรุต เลบานอน เพื่อเป็นการตอบโต้การโจมตีด้วยจรวดบริเวณที่ราบสูงโกลัน

ในวันพุธ กลุ่มเฮซบอลลาห์ในเลบานอนกล่าวว่า กำลังค้นหาร่างของฟาอูด ชูเคอร์ ผู้นำระดับสูงที่เชื่อว่าเสียชีวิตจากการโจมตีของอิสราเอลในกรุงเบรุต โดยแถลงการณ์ของเฮซบอลลาห์ระบุว่า ชูเคอร์อยู่ในอาคารที่ถูกอิสราเอลโจมตีเมื่อวันอังคาร

อิสราเอลเชื่อว่า ชูเคอร์คือผู้อยู่เบื้องหลังการโจมตีทางอากาศใส่สนามฟุตบอลในเขตที่ราบสูงโกลันเมื่อวันเสาร์ ซึ่งทำให้มีเด็กเสียชีวิต 12 คน

อิสราเอลยิงเข้าใส่ชานกรุงเบรุต แก้แค้นเฮซบอลลาห์

สงครามยกระดับ?

กลุ่มติดอาวุธฮามาส ระบุในแถลงการณ์ว่าการสังหารฮานิเยห์จะเป็น “การยกระดับการต่อสู้ไปสู่มิติใหม่และจะมีผลกระทบใหญ่หลวง” พร้อมกับประกาศว่าจะตอบโต้

อิหร่านประกาศให้เป็นวันหยุด 3 วันเพื่อไว้อาลัยต่อการเสียชีวิตของผู้นำฮามาส อยาตอลเลาะห์ อาลี คาเมเนอี ผู้นำสูงสุดของอิหร่าน กล่าวว่าเป็นหน้าที่ของเตหะรานในการล้างแค้นให้กับการเสียชีวิตของฮานิเยห์ จากที่ก่อนหน้านี้อิหร่านได้โจมตีโดยตรงไปยังอิสราเอลในสงครามกาซ่ามาแล้วเมื่อต้นปี และว่าสหรัฐฯ มีส่วนต้องรับผิดชอบกับเรื่องนี้สืบเนื่องจากการสนับสนุนอิสราเอล

แม้ว่าการโจมตีครั้งนี้ถูกมองว่ามาจากอิสราเอล แต่รัฐบาลของนายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮู แห่งอิสราเอล ยังไม่ออกมาอ้างความรับผิดชอบ และว่าจะไม่ให้ความเห็นใด ๆ เกี่ยวกับการเสียชีวิตของฮานิเยห์ด้วย แต่บอกเพียงว่าอิสราเอลเตรียมเตือนภัยขั้นสูงในการตอบโต้จากอิหร่านในทุกรูปแบบ

ด้านรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ แอนโทนี บลิงเคน กล่าวที่สิงคโปร์ว่าข้อตกลงหยุดยิงในกาซ่าเป็นกุญแจในการหลีกเลี่ยงสงครามในภูมิภาคที่จะยกระดับรุนแรงขึ้น และว่าสหรัฐฯ ไม่ได้รับทราบมาก่อนและไม่เกี่ยวข้องกับการสังหารฮานิเยห์

ฝั่งกาตาร์ ที่เป็นหนึ่งในตัวกลางเจรจาหยุดยิงกาซ่าร่วมกับอียิปต์และสหรัฐฯ ประณามการสังหารฮานิเยห์ว่าเป็นการยกระดับความขัดแย้งที่อันตรายยิ่ง ด้านอียิปต์ระบุว่าสิ่งที่เกิดขึ้นสะท้อนถึงการขาดความมุ่งมั่นทางการเมืองของอิสราเอลในการมีส่วนร่วมเพื่อลดความตึงเครียดในภูมิภาค เช่นเดียวกับจีน รัสเซีย ตุรกี และอิรักที่ประณามเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นนี้

อิสราเอลถล่มภาคใต้เลบานอนสังหาร 2 ศพ! หวั่นขัดแย้งลุกลาม

บทบาทฮานิเยห์ และอนาคตผู้นำคนใหม่

อิสมาอิล ฮานิเยห์ ซึ่งปกติแล้วจะพำนักอยู่ที่กาตาร์ ขึ้นเป็นผู้นำฮามาส เมื่อปี 2017 มีบทบาทเป็นตัวแทนของฮามาสในด้านการทูตระหว่างประเทศ หลังจากสงครามกาซ่าปะทุขึ้นเมื่อ 7 ตุลาคมปีก่อน โดยฮามาสเป็นฝ่ายเปิดฉากโจมตีอิสราเอลในตอนนั้น ฮานิเยห์มีส่วนร่วมกับการหารือที่มีนานาชาติเป็นตัวกลางเจรจาเพื่อบรรลุข้อตกลงหยุดยิงในกาซ่าในช่วงที่ผ่านมา และก่อนการเสียชีวิตของเขา เขาเพิ่งสูญเสียบุตรชาย 3 คนในเหตุโจมตีทางอากาศโดยอิสราเอลเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา

ด้านนักวิเคราะห์และเจ้าหน้าที่ของฮามาสคาดว่า ผู้ที่จะมารับหน้าที่แทนฮานิเยห์ คือ คาลิด เมชาล ซึ่งเป็นผู้ช่วยของฮานิเยห์ที่ลี้ภัยอยู่ในกาตาร์เช่นกัน และว่าเมื่อเมชาลเข้ามารับหน้าที่ในฐานะผู้นำฮามาส กลุ่มฮามาสจะมีบทบาทสำคัญยิ่งขึ้นในการจัดการความขัดแย้งตะวันออกกลาง จากความนิยมและจุดยืนของเมชาลในตะวันออกกลาง

คาลิด เมชาล รอดพ้นจากความพยายามหมายเอาชีวิตของเขาในจอร์แดน ตามคำสั่งของเนทันยาฮู เมื่อปี 1997

กลุ่มฮามาสเปิดฉากโจมตีอิสราเอล เมื่อ 7 ตุลาคมของปีที่แล้วและทำให้มีผู้เสียชีวิตราว 1,200 คน ทั้งยังมีการจับตัวประกันไปยังฉนวนกาซ่าอีกกว่า 250 คน การโจมตีโต้กลับของอิสราเอลหลังวันที่ 7 ตุลาคมของปีที่แล้วทำให้ชาวปาเลสไตน์เสียชีวิตแล้วกว่า 39,400 คน ตามข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุขกาซ่าที่ไม่ได้แยกตัวเลขพลเรือนออกจากนักรบกลุ่มฮามาสเมื่อรายงานตัวเลขทั้งหมดออกมา

• ที่มา: รอยเตอร์