นักวิจัยพบ 'ยาบำบัดอาการอักเสบ' ใช้รักษาอาการซึมเศร้าได้ผล

Depression Anti Inflammatory Drugs

การวิเคราะห์ผลการศึกษาหลายชิ้นเกี่ยวกับยาที่ใช้บำบัดคนที่เป็นโรคภูมิต้านตนเองหรือออโต้อิมมูน รวมทั้งโรคผิวหนังผื่นแดง โรคปวดข้อรูมาตอยด์และโรคเยื่อบุระบบทางเดินอาหารอักเสบ พบว่าผู้เข้าร่วมการศึกษาที่มีอาการซึมเศร้าร่วมด้วยมีอาการที่ดีขึ้นภายหลังการวิจัยจบลง

โรคภูมิต้านตนเองเกิดจากเซลล์เม็ดเลือดขาวมีปฏิกริยาตอบสนองเกินขอบเขต
และเเทนที่ทำลายเชื้อเเบคทีเรียเเละเชื้อไวรัส ระบบภูมิต้านทานในร่างกายกลับไปทำลายเนื้อเยื่อต่างๆ ในร่างกายอีกด้วย

ยาต้านอาการอักเสบชนิดต่างๆ ช่วยผ่อนคลายการทำงานชองระบบภูมิต้านทานร่างกายที่เกินขอบเขตลงได้ ด้วยการควบคุมโปรตีนไซโตไคน์ส (cytokines) ซึ่งเป็นโปรตีนที่มีบทบาทสำคัญมากตัวหนึ่ง ต่อการทำงานของระบบภูมิต้านทานร่างกายในการต่อต้านเชื้อโรค

อาการอักเสบในร่างกายเพียงเล็กน้อยช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิต้านทานร่างกายให้ต่อต้านเชื้อโรค แต่ Golam Khandaker ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาแห่งมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์กล่าวว่า อาการอักเสบที่มากเกินไปถือว่าเป็นอันตราย

ศาสตราจารย์ Khandaker กล่าวว่าอาการอักเสบในร่างกายที่เกิดขึ้นอย่างช้าๆ อาจทำให้เกิดอาการป่วยทั้งทางร่างกายและทางจิตเวช ยกตัวอย่างในสมอง อาการอักเสบนี้อาจนำไปสู่ความเสี่ยงที่สูงขึ้นต่อโรคซึมเศร้า

และสำหรับร่างกายโดยทั่วไป อาการอักเสบจะทำให้เกิดความเสี่ยงสูงขึ้นต่อโรคหัวใจ โรคหลอดเลือดหัวใจ อาการเส้นเลือดในสมองอุดตันหรือเส้นเลือดในสมองเเตก กับโรคเบาหวานทั้งประเภทที่ 1 และประเภทที่ 2

บ่อยครั้งที่คนป่วยด้วยโรคภูมิต้านตนเองซึ่งรวมทั้งโรคเบาหวานประเภทที่ 1
มักจะกลายเป็นโรคซึมเศร้าด้วย เชื่อกันว่าผู้ป่วยเหล่านี้เกิดอาการซึมเศร้าเพราะว่าป่วยด้วยโรคเรื้อรัง แต่ผลการศึกษาใหม่นี้แสดงให้เห็นว่าอาการอักเสบในร่างกายทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางเคมีในสมองทำให้เกิดความบกพร่องทางจิต

นักวิจัยชี้ว่า ยาต้านอาการซึมเศร้าต่างจากยาต้านอาการอักเสบในร่างกาย
ที่มีฤทธิ์ช่วยให้สารเคมีในสมองชนิดต่างๆ ที่เรียกว่าสารสื่อนำประสาท
(neurotransmitters) ทำงานอย่างเป็นปกติ

อย่างไรก็ตาม มีคนที่ป่วยด้วยโรคซึมเศร้าจำนวนมากที่ไม่ตอบสนองต่อยาบำบัดที่ใช้

ในผลการวิเคราะห์ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Molecular Psychiatry ศาสตราจารย์ Khandaker และทีมงานได้วิเคราะห์ผลของการศึกษา 20 ชิ้น ที่เกี่ยวกับคนที่ได้รับการบำบัดด้วยยาต่อต้านอาการอักเสบหรือยาต้านโปรตีนไซโตไคน์ เพื่อรักษาอาการปวดข้อรูมาตอยด์ โรคผิวหนังผื่นเเดง และโรคเยื่อบุระบบทางเดินอาหารอักเสบ

ทีมวิจัยพบว่าคนที่อาการซึมเศร้าที่ไม่ตอบสนองต่อยาบำบัดก่อนหน้าการทดลอง
กลับมีอาการซึมเศร้าต่างๆ ลดลงในระดับอ่อนๆ ถึงระดับปานกลางในตอนหลัง
ซึ่งเป็นผลลัพท์ที่คล้ายกับผลที่เกิดจากการใช้ยาต้านอาการซึมเศร้า

Khandaker กล่าวว่าการศึกษาเหล่านี้ชี้ว่า ผู้ป่วยคนที่มีอาการอักเสบในร่างกายในตอนเริ่มต้นของการศึกษา ผู้ป่วยเหล่านี้จะได้รับผลดีจากการใช้ยาต้านโปรตีนไซโตไคน์ที่ช่วยลดอาการอักเสบในร่างกายลง และยังพบด้วยว่ายิ่งมีระดับอาการอักเสบสูงมากขึ้นเท่าใดระดับความรุนแรงของอาการซึมเศร้าก็จะยิ่งคลายลงมากเท่านั้น

ผลการศึกษาที่พบว่ายาต้านอาการอักเสบหลายชนิดช่วยลดอาการซึมเศร้าลงได้นี้
อาจจะนำไปสู่การใช้การตรวจเลือดเพื่อหาอาการอักเสบในร่างกาย กับคนป่วยที่เป็นโรคซึมเศร้า และยาชนิดต่างๆ ที่ใช้ในการบำบัดอาการอักเสบในร่างกาย อาจสามารถนำไปใช้กับผู้ป่วยที่เป็นโรคซึมเศร้าที่ไม่ตอบสนองต่อยาบำบัดได้ในอนาคต

(รายงานโดย Jessica Berman / เรียบเรียงโดยทักษิณา ข่ายแก้ว )