จีนประณามรองปธน.ไต้หวัน แวะเยือนนิวยอร์ก เตือนตอบโต้อย่างหนัก

กระทรวงการต่างประเทศจีนมีคำขู่และคำแถลงต่อต้านการแวะเปลี่ยนเครื่องที่นครนิวยอร์ก ของรองประธานาธิบดีไต้หวัน วิลเลียม ไล ในขณะที่เขากำลังเดินทางมุ่งหน้าไปยังปารากวัยในวันอาทิตย์

แถลงการณ์ของกระทรวงการต่างประเทศจีนระบุว่า "จีนคัดค้านและประณามอย่างรุนแรงต่อการตัดสนิใจของสหรัฐฯ ที่จัดการให้มีการแวะเปลี่ยนเครื่องดังกล่าว" พร้อมยืนยันจุดยืนของรัฐบาลกรุงปักกิ่งที่ต่อต้าน "การติดต่ออย่างเป็นทางการของรัฐบาลสหรัฐฯ กับไต้หวันทุกรูปแบบ"

ทางการจีนกล่าวด้วยว่า "รองประธานาธิบดีไลยังคงดื้อดึงสนับสนุนจุดยืนแบ่งแยกดินแดนเพื่อ 'อิสรภาพของไต้หวัน' และยังถือเป็น 'ตัวปัญหามาตลอด' "

วิลเลียม ไล ผู้จบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยฮาร์เวิร์ด คือตัวเต็งตำแหน่งประธานาธิบดีไต้หวันคนใหม่ซึ่งเคยเรียกตนเองว่าเป็น "คนทำงานเพื่ออิสรภาพของไต้หวัน"

อย่างไรก็ตาม ในการหาเสียงก่อนการเลือกตั้งประธานาธิบดี เขาเน้นย้ำว่าตนมิได้ต้องการเปลี่ยนสถานะของไต้หวันจากที่เป็นอยู่ และยังแสดงความประสงค์ที่จะเป็นมิตรกับจีนแผ่นดินใหญ่

ไลเดินทางออกจากไต้หวันมาถึงนครนิวยอร์กในวันอาทิตย์ และจะเข้าพักที่โรงแรมแห่งหนึ่งท่ามกลางการต้อนรับของเหล่าผู้สนับสนุนหลายสิบคนที่ชุมนุมเพื่อให้กำลังใจแก่รองปธน.ไต้หวัน โดยเขาได้โพสต์ข้อความในสื่อสังคมออนไลน์ X หรือทวิตเตอร์ ว่า "ยินที่จะได้พบเพื่อนและเข้าร่วมในโครงการแวะเยือนที่นิวเยอร์ก"

นักวิเคราะห์หลายคนเชื่อว่า การแวะเยือนที่นิวยอร์กครั้งนี้เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ท้าทายความสัมพันธ์ของสหรัฐฯ กับจีน แต่ทั้งสหรัฐฯ และไต้หวันจะพยายามรับรองว่าจะไม่ยิ่งทำให้เกิดรอยร้าวที่ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศมหาอำนาจสองประเทศนี้มากยิ่งขึ้น

เฉิน ฟาง-หยู นักรัฐศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยซูโจว (Soochow University) ในไต้หวัน กล่าวกับวีโอเอว่า ในฐานะรองประธานาธิบดีไต้หวัน รัฐบาลสหรัฐฯ จำเป็นต้องจัดการการเยือนครั้งนี้อย่างระมัดระวัง ไม่เช่นนั้นอาจกลายเป็นการสนับสนุนนักการเมืองไต้หวันผู้นี้มากเกินไป "สหรัฐฯ ไม่สามารถปฏิบัติต่อไลดีเกินไป หรือแย่เกินไป ดังนั้นแนวทางที่ดีที่สุดคือปล่อยให้เขาแวะพักได้ทั้งที่นิวยอร์กและนครซานฟรานซิสโก"

ในเดือนหน้า รัฐบาลอเมริกันจะเป็นเจ้าภาพต้อนรับรัฐมนตรีต่างประเทศจีน หวัง อี้ ที่กรุงวอชิงตัน ซึ่งนักวิเคราะห์เฉินมองว่า สหรัฐฯ ควรทำให้การแวะเยือนของวิลเลียม ไล ครั้งนี้ "เป็นทางการน้อยที่สุด" เพื่อหลีกเลี่ยงท่าทีตอบโต้จากจีน

FILE - Taiwan Vice President William Lai gestures during a speech in Taipei on April 12, 2023.

ทั้งนี้ ไลแวะพักที่นิวยอร์กเป็นเวลาหนึ่งวันก่อนที่จะเดินทางต่อไปยังปารากวัย โดยคาดว่าอาจมีการพบปะกับชุมชนชาวไต้หวันในอเมริการะหว่างที่พักอยู่ที่นั่นด้วย

ท่าทีของกรุงปักกิ่ง

เมื่อเดือนเมษายนปีนี้ ประธานาธิบดีไต้หวัน ไช่ อิง-เหวิน ได้แวะพักที่รัฐแคลิฟอร์เนียระหว่างเดินทางเยือนอเมริกากลาง และได้พบปะกับประธานสภาผู้แทนราษฎรสหรัฐฯ ส.ส.เควิน แมคคาร์ธีย์ ซึ่งทางการจีนไม่พอใจและตอบโต้ด้วยการซ้อมรบรอบไต้หวันเป็นเวลาหลายวัน

ในครั้งนี้ ผู้เชี่ยวชาญ อแมนดา เซียว แห่ง International Crisis Group เชื่อว่า กรุงปักกิ่งน่าจะมีการตอบโต้ในลักษณะคล้ายกัน แต่ขนาดของการซ้อมรบจะใหญ่โตแค่ไหนนั้นขึ้นอยู่กับลักษณะความเป็นทางการของการเยือนครั้งนี้ว่ามากน้อยแค่ไหนด้วย "รวมถึงบุคคลที่ไลเข้าพบ และลักษณะของการพบปะกันนั้น"

อย่างไรก็ตาม นักวิเคราะห์ผู้นี้เชื่อว่า เนื่องจากการเลือกตั้งในไต้หวันกำลังใกล้เข้ามา ทางการปักกิ่งจึงอาจจะไม่ต้องการตอบโต้อย่างรุนแรงต่อเรื่องนี้มากเกินไป เพราะการกระทำใด ๆ ก็ตามที่ถูกมองว่าเป็นการยั่วยุไต้หวันมากเกินไปอาจกลายเป็นการสร้างคะแนนเสียงให้กับไลได้

ถึงกระนั้น เธอเชื่อว่าหากรัฐบาลจีนตอบโต้อย่างอ่อนแอมากเกินไปก็อาจเป็นการส่งสัญญาณผิด ๆ ได้เช่นกัน ดังนั้น สิ่งที่อาจเกิดขึ้นคือการซ้อมรบขนาดย่อมซึ่งอาจเพิ่มขนาดขึ้นได้ตามสิ่งที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน

ขณะเดียวกัน กระทรวงกลาโหมไต้หวันเปิดเผยว่า เวลานี้จีนได้ส่งเครื่องบินทหาร 79 ลำ และเรือ 23 ลำ วนเวียนอยู่รอบไต้หวันตั้งแต่วันอาทิตย์แล้ว

• ที่มา: วีโอเอ