จับตามองธุรกิจกัญชาในไทย ใครได้ประโยชน์?

FILE - People smoke weed to celebrate the legalization of cannabis at the Thailand: 420 Legalaew! weekend festival hosted by Highland in Nakhon Pathom province on June 11, 2022.

การปลดล็อกกัญชาให้ประชาชนสามารถใช้ในทางการแพทย์และการบริโภคในครัวเรือนเป็นหลักในประเทศไทยเมื่อเร็ว ๆ นี้ ได้เรียกเสียงฮือฮาจากผู้คนทั่วโลก ปัจจุบัน ความเสรีของกัญชาถูกตั้งคำถามว่าใครกันแน่ที่ได้รับประโยชน์และมาตรการควบคุมที่ชัดเจนมีอะไรบ้าง

เมื่อวันที่ 9 มิถุนายนที่ผ่านมา ประเทศไทยได้ปลดกัญชาและกัญชงออกจากบัญชีสารเสพติด เนื่องจากเล็งเห็นประโยชน์ทางการแพทย์และเศรษฐกิจจากพืชข้างต้น เส้นทางการเปลี่ยนประเทศให้เป็นสวรรค์ของผู้ใช้กัญชาและนักธุรกิจหรือผู้ขายกัญชาถือเป็นเรื่องที่ไม่มีใครคาดคิดมาก่อน เพราะปกติแล้ว รัฐบาลไทยมีการใช้มาตรการควบคุมยาเสพติดที่เคร่งครัดมาโดยตลอด

ทั้งนี้ การแตกแถวของไทยออกมาจะประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ยังควบคุมกัญชาอย่างเคร่งครัด ทำให้ไทยขึ้นแท่นเป็นประเทศแรกในภูมิภาคข้างต้นที่สามารถทำการปลูกและขายกัญชา ยกเว้น สารสกัดกัญชาที่มีสาร THC เกิน 0.2% ได้อย่างเสรี

People walk past the Chopaka cannabis shop in Bangkok, Thailand.

ปิยะธิดา จันทรา หรือ เล็ก ให้สัมภาษณ์กับผู้สื่อข่าววีโอเอระหว่างพรวนดินให้กับต้นกัญชาหลายร้อยต้นของเธอที่จังหวัดโคราชว่า เป็นเวลาเกือบสามปีที่เธอได้แอบปลูกกัญชาที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือ อีสาน ให้พ้นสายตาเจ้าหน้าที่ และถึงแม้ปัจจุบันจะมีการปลดล็อกกัญชาแล้ว แต่เล็กยังกลัวว่าเธออาจจะถูกจับหรือลงโทษ โดยระบุว่า “เราอยู่ในช่วงสุญญากาศ ใครจะทำอะไรก็ได้ตอนนี้”

จังหวัดที่เล็กอาศัยอยู่นั้นถือเป็นประตูสู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซ้ำยังเป็นฐานเสียงสำคัญในการเลือกตั้งที่จะต้องจัดขึ้นภายในช่วงต้นปีหน้าอีกด้วย

พื้นที่ข้างต้นมีเกษตรกรจำนวนมากที่ปลูกข้าวและอ้อย เแต่ในหลายปีที่ผ่านมา เกษตรกรเหล่านี้สูญเสียรายได้จำนวนมหาศาลเพราะราคาของข้าวและน้ำตาลปรับลดลงเรื่อย ๆ พวกเขาจึงต้องการพืชที่สามารถสร้างเม็ดเงินได้

Public Health Minister Anutin Charnvirakul attends a campaign to give away 1 million free cannabis plants in Buriram Province, Thailand, June 10, 2022.

นายอนุทิน ชาญวีรกุล เศรษฐีไทยผู้กว้างขวางที่แสดงความต้องการทางการเมืองอย่างชัดเจนระหว่างการหาเสียงเลือกตั้งเมื่อปี พ.ศ.2562 จึงได้สัญญากับกลุ่มเกษตรกรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือว่าจะช่วยบรรเทาทุกข์ด้วยการปลดล็อกกัญชา ก่อนที่เขาจะได้นั่งในตำแหน่งรัฐมนตรีสาธารณสุขคนปัจจุบัน

การปลดล็อกกัญชาที่เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อเดือนที่ผ่านมาได้รับเสียงตอบรับที่ดีจากผู้คนจำนวนมาก รวมทั้งนักธุรกิจและบริษัทใหญ่ ๆ ที่ได้กว้านซื้อที่ดินจำนวนมากในบริเวณทางตอนเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไว้แต่เนิ่น ๆ เพื่อเตรียมปลูกและตั้งโรงงานผลิตน้ำมันกัญชา ก่อนที่จะมีการปลดล็อกอย่างเป็นทางการด้วยซ้ำ

ถูกกฎหมายเฉพาะทางการแพทย์และการบริโภค

ตามที่ระบุไว้ในทางทฤษฎี กัญชาสามารถนำมาใช้ได้ในทางการแพทย์หรือใช้ผสมในอาหารเพื่อบริโภคเท่านั้น แต่ไม่อนุญาตให้ใช้สารสกัดกัญชาที่มีสาร THC เกิน 0.2% เพราะสารดังกล่าวจะทำให้เกินอาการมึนเมา

แต่ในความเป็นจริง การควบคุมกัญชาในไทยยังเป็นสีเทาและขาดความชัดเจน เพราะร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ที่ปลดล็อกกัญชาไปเมื่อเดือนที่แล้วยังไม่ระบุถึงรายละเอียดการดำเนินคดีและบทลงโทษที่ชัดเจนต่อผู้กระทำผิด โดย พ.ร.บ.ฉบับนี้ยังต้องผ่านการพิจารณาในวาระ 2 และ 3 ก่อนที่จะได้รับการบัญญัติเป็นกฎหมายอีกด้วย

ผู้ปลูกกัญชารายย่อยอย่าง เล็ก กล่าวว่า “รัฐบาลจำเป็นต้องเปิดเสรีเรื่องนี้ให้เต็มที่ ให้ทุกครัวเรือนสามารถปลูกได้ ไม่ต้องควบคุมอะไรแล้ว” แต่เธอคาดว่า “เมื่อทุกอย่างผ่านเป็นกฎหมายเรียบร้อย มั่นใจว่าผู้ที่จะได้ประโยชน์จริง ๆ คือนายทุนรายใหญ่เท่านั้น”

A customer views an array of paraphernalia used to smoke marijuana at the Highland Cafe in Bangkok, Thailand, Thursday, June 9, 2022.

‘อัมสเตอร์ดัมแห่งเอเชีย’

ปัจจุบัน เกิดปัญหาต่างๆ จากการใช้กัญชาเสรีในประเทศไทยมากมายจนทำให้บางคนคิดว่าไทยเป็น ‘อัมสเตอร์ดัมแห่งเอเชีย’ แล้ว เห็นได้จากที่นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติเสพกัญชาอย่างเปิดเผยในบริเวณถนนข้าวสารที่กรุงเทพมหานคร ส่วนวัยรุ่นไทยบางส่วนยังมีการโพสต์วิดีโอของตนที่แสดงให้เห็นอาการมึนเมาจนไม่สามารถขยับตัวได้ หลังจากทานขนมบราวน์นี่ที่มีส่วนผสมของกัญชาเข้าไป

อย่างไรก็ตาม รัฐบาลไทยได้เรียกร้องให้ผู้ที่ปลูกและผู้ใช้กัญชานั้นใช้เพื่อทางการแพทย์เท่านั้น และควรมีดุลพินิจและแสดงความรับผิดชอบในการเสพด้วย

Bottles of extracted cannabis oil are displayed during a press conference at Thailand's Health Ministry in Bangkok, Thailand, Wednesday, Aug. 7, 2019. The Health Ministry received its first batch of legal medical marijuana to be distributed in state…

สิริญา เทพเจริญ แห่ง Siam Cannabis Land ซึ่งตั้งอยู่ที่จังหวัดชลบุรี เห็นด้วยกับรัฐบาลไทยการใช้กัญชาเพื่อการแพทย์ โดยบริษัทของเธอมีพิพิธภัณฑ์และแล็บปลูกกัญชาใต้ดินขนาดใหญ่ จุดประสงค์หลักของเธอ คือ การทำให้ประเทศไทยเป็นหนึ่งในจุดศูนย์กลางของกัญชาทางการแพทย์ของโลก

เธอกล่าวว่า ต้องการดึงดูดกลุ่มนักท่องเที่ยว โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่เดินทางมาประเทศไทยเพื่อรักษาตัวและมีโรคต่าง ๆ เช่น การนอนไม่หลับ หรือ อัลไซเมอร์ ทั้งนี้ เธอระบุเพิ่มเติมว่าต้องการดึงดูดนักท่องเที่ยวหนุ่มสาวด้วย แม้พวกเขาจะเดินทางเที่ยวที่ประเทศไทย ด้วยเหตุผลที่ว่า อัมสเตอร์ดัมแห่งเอเชีย ก็ตาม

  • ที่มา: วีโอเอ