ญี่ปุ่นเสนอให้มีการตีความรัฐธรรมนูญสันติภาพของญี่ปุ่นเสียใหม่ เพื่อให้ญี่ปุ่นมีสิทธิ์ป้องกันตนเองได้โดยตรง และสามารถให้ความช่วยเหลือแก่ประเทศพันธมิตรใกล้ชิดของญี่ปุ่นในกรณีที่ประเทศนั้นถูกโจมตีได้ ซึ่งอาจรวมถึงสหรัฐฯ ฟิลิปปินส์ หรือประเทศอื่นๆ ที่กำลังมีข้อพิพาทด้านพรมแดนทางทะเลกับจีน
เอกอัครราชฑูตญี่ปุ่นประจำกรุงมะนิลา Toshinao Urabe กล่าวว่าข้อเสนอให้มีการตีความรัฐธรรมนูญเพื่อสันติภาพของญี่ปุ่น จะมีผลให้ญี่ปุ่นสามารถใช้กำลังทหารในการช่วยเหลือประเทศพันธมิตรที่ถูกโจมตีได้ ซึ่งรวมถึงสหรัฐฯ ที่เป็นพันธมิตรเพียงหนึ่งเดียวภายใต้สนธิสัญญาการป้องกันประเทศร่วมกัน
อย่างไรก็ดี ฑูต Toshinao Urabe กล่าวต่อผู้สื่อข่าวที่กรุงมะนิลาในวันพฤหัสบดีว่า ในกรณีของประเทศพันธมิตรอื่นๆ เช่น ฟิลิปปินส์ ซึ่งมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดแนบแน่นกับญี่ปุ่นนั้น การให้ความช่วยเหลือทางทหารจะขึ้นอยู่กับการพิจารณาเป็นกรณีไปตามสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ฑูต Urabe ระบุว่าจริงๆแล้ว การเสนอให้ตีความรัฐธรรมนูญเพื่อสันติภาพเสียใหม่นี้ มีจุดประสงค์เพื่อป้องกันตนเองจากสถานการณ์ต่างๆ ฑูตญี่ปุ่นประจำกรุงมะนิลาเน้นย้ำด้วยว่าญี่ปุ่นมิได้มีเป้าหมายจะสั่งสมกำลังทหารแต่อย่างใด
ปัจจุบัน ทั้งญี่ปุ่นและฟิลิปปินส์ต่างมีข้อพิพาทด้านพรมแดนทางทะเลกับจีน โดยญี่ปุ่นและจีนกำลังมีความขัดแย้งกันเรื่องพื้นที่ทับซ้อนในทะเลจีนตะวันออก ส่วนฟิลิปปินส์ก็กล่าวอ้างกรรมสิทธิ์บางส่วนในทะเลจีนใต้ที่ซึ่งจีนบอกว่าเป็นของตนเอง ทั้งสองน่านน้ำนั้นต่างมีทรัพยากรทางทะเลอุดมสมบูรณ์ และเชื่อว่ามีแหล่งน้ำมันและแก๊สธรรมชาติซุกซ่อนอยู่ และยังเป็นเส้นทางขนส่งสินค้าทางทะเลสำคัญในแถบเอเชียแปซิฟิก
ฟิลิปปินส์คือหนึ่งในประเทศที่มีงบประมาณด้านการทหารน้อยที่สุดในเอเชีย และกำลังต้องการความช่วยเหลือในด้านนี้เพื่อต้านทานการขยายอิทธิพลของจีนในภูมิภาคนี้ ที่ผ่านมาฟิลิปปินส์พยายามกระชับความสัมพันธ์ทางทหารกับพันธมิตรหลายประเทศ โดยเฉพาะสหรัฐ และยังแสดงความสนับสนุนอย่างชัดเจนต่อข้อเสนอให้มีการตีความรัฐธรรมนูญสันติภาพของญี่ปุ่นดังกล่าว
ไม่นานนี้ ญี่ปุ่นเพิ่งประกาศมาตรการส่งเรือลาดตระเวณชายฝั่ง 10 ลำไปช่วยเหลือฟิลิปปินส์ ซึ่งคาดว่าจะมีผลในอีก 2 ปีข้างหน้า นอกจากนี้ญี่ปุ่นยังให้การสนับสนุนด้านเทคโนโลยีตรวจการณ์ทางทะเลแก่ฟิลิปปินส์ด้วย
คุณ Richard Heydarian นักวิเคราะห์ด้านภูมิรัฐศาสตร์ของเอเชียในกรุงมะนิลา ชี้ว่าแม้เจ้าหน้าที่ญี่ปุ่นมิได้ระบุโดยตรงว่าจีนคือเหตุผลสำคัญที่ทำให้ญี่ปุ่นต้องปรับนโยบายด้านการป้องกันประเทศ แต่เชื่อว่าเป้าหมายที่แท้จริงเป็นเช่นนั้น นักวิเคราะห์ผู้นี้ชี้ว่า การแก้ไขรัฐธรรมนูญของญี่ปุ่นจะช่วยให้นายกฯ Shinzo Abe มีมาตรการที่จะรับมือการรุกรานของจีนบริเวณหมู่เกาะเซนกากุ หรือที่จีนเรียกว่าเตียวหยูได้ นอกจากนี้ยังเป็นหนทางที่จะทำให้ญี่ปุ่นก้าวขึ้นมาเป็นหนึ่งในประเทศที่มีความสำคัญด้านความมั่นคงในแถบเอเชียอีกครั้ง
นักวิเคราะห์ผู้นี้สรุปว่า ที่ผ่านมาญี่ปุ่นพยายามแสดงให้ประเทศสมาชิกสมาคมอาเซียน 10 ประเทศเห็นว่า ญี่ปุ่นคือผู้รักษาสมดุลด้านความมั่นคงในแถบเอเชีย เพื่อไม่ให้โน้มเอียงไปทางจีนมากเกินไป และนั่นอาจเป็นเหตุผลที่ทำให้ฑูตญี่ปุ่นประจำกรุงมะนิลา Toshinao Urabe แสดงความมั่นใจว่าหลายประเทศในเอเชีย รวมทั้งออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และสมาคมอาเซียน ต่างให้การสนับสนุนการเปลี่ยนแปลงด้านนโยบายทางทหารของญี่ปุ่นในครั้งนี้
รายงานจาก Simone Orendain ห้องข่าว VOA / เรียบเรียงโดยทรงพจน์ สุภาผล
