ตามกระดานติดประกาศทั่วมหาวิทยาลัยไนโรบีในเคนยา สิ่งที่สามารถพบเห็นได้ทั่วไปคือประกาศรับสมัครนักวิจัยหรือนักเขียนออนไลน์ ซึ่งรู้กันดีว่าเป็นรหัสลับหมายถึงการหาผู้รับจ้างเขียนรายงานหรือวิทยานิพนธ์ ให้กับนักศึกษาจากทุกประเทศทั่วโลก
คุณ Aggrey Isoe นักเขียนอิสระผู้รับจ้างเขียนรายงานมาตั้งแต่ 5 ปีก่อน บอกว่าหัวข้อที่ตนรับจ้างเขียนนั้นมีมากมาย ตั้งแต่สังคมศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ชีววิทยา กฏหมาย ธุรกิจ การตลาด ไปจนถึงจิตวิทยา นักเขียนอิสระผู้นี้เล่าว่าตนรับงานจากทางเว็บไซต์ โดยผู้ว่าจ้างส่วนใหญ่เป็นนักศึกษาจากทั่วทุกมุมโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากอเมริกาและยุโรป ซึ่งตนรับเขียนทั้งรายงานสำหรับนักศึกษาปริญญาตรีและโท ไปจนถึงวิทยานิพนธ์สำหรับนักศึกษาปริญญาเอก
คุณ Aggrey Isoe บอกว่าข้อดีของงานนี้คืออิสระ คืออยากจะทำที่ไหน เวลาไหนก็ได้ เพียงแค่มีคอมพิวเตอร์โน้ตบุ้คสักเครื่อง ส่วนคุณสมบัติสำคัญนั้นนอกจากต้องเชี่ยวชาญภาษาอังกฤษและภาษาอื่นๆแล้ว ยังต้องมีความคิดสร้างสรรค์ในระดับสูง เพราะบางครั้งงานที่รับมาอาจเป็นเรื่องที่ตนไม่เคยมีประสบการณ์มาก่อน จึงจำเป็นที่ต้องสวมบทบาทเป็นคนๆ นั้น เช่นครั้งหนึ่งเขาได้รับว่าจ้างจากนักเรียนพยาบาลจากรัฐแคลิฟอร์เนียในสหรัฐฯ ให้เขียนรายงานเกี่ยวกับประสบการณ์ตรงในการรักษาผู้ป่วย
เว็บไซต์รับจ้างเขียนรายงานลักษณะนี้มีอยู่มากมายในโลกออนไลน์ อัตราค่าบริการก็มีหลากหลาย เช่นรายงานระดับปริญญาตรี 8 หน้า ใช้เวลา 30 วัน ราคาอาจตกประมาณ 90 ดอลล่าร์ หรือราว 3,000 บาท
และแม้งานรับจ้างในลักษณะนี้จะไม่ใช่เรื่องผิดกฏหมาย แต่สำหรับผู้ว่าจ้างแล้ว ถือเป็นการละเมิดกฏเกณฑ์ต่างๆของสถานศึกษาทุกแห่งในทุกประเทศ และหากถูกจับได้ก็อาจหมายถึงบทลงโทษที่รุนแรงตามมา
คุณ Pauline Chepkwony คืออดีตนักเขียนรายงานรับจ้าง และบัณฑิตภาควิชาสังคมวิทยาที่มหาวิทยาลัยไนโรบี บอกว่าเมื่อมองในมุมของจรรยาบรรณ ตนรู้สึกว่าเรื่องนี้เป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้องนัก แต่ก็ยอมรับว่าอัตราค่าจ้างนั้นเย้ายวนเกินห้ามใจ และที่สำคัญการรับจ้างเขียนรายงานให้คนอื่นทำให้เธอฝึกเขียนรายงานของตนเองได้ดียิ่งขึ้นด้วย
บรรดานักรับจ้างเขียนรายงานในเคนยาต่างยืนยันว่า ธุรกิจนี้กำลังเติบโตจริงๆ ซึ่งเป็นสัญญาณว่าการศึกษาระดับมหาวิทยาลัยในประเทศตะวันตกกำลังเบ่งบาน และยิ่งเป็นการสะท้อนให้เห็นว่าบางครั้งชาวตะวันตกก็ต้องอาศัยพึ่งพาชาวแอฟริกันเช่นเดียวกัน
รายงานจากผู้สื่อข่าว Gabe Joselow / เรียบเรียงโดยทรงพจน์ สุภาผล
