หลังจากที่ศาลรัฐธรรมนูญของไทย มีคำตัดสินในวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2563 ให้ยุบพรรคอนาคตใหม่ ที่มีนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ เป็นหัวหน้าพรรค ได้ก่อให้เกิดกระแสการวิพากษ์วิจารณ์มากมายในหมู่ผู้ติดตามการเมืองไทย สื่อมวลชนต่างชาติ และองค์กรสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ
คดีการยุบพรรคอนาคตใหม่นี้ สืบเนื่องจากคำร้องของนายศรีสุวรรณ จรรยา เลขาธิการสมาคมองค์การพิทักษ์รัฐธรรมนูญไทย ที่ยื่นต่อคณะกรรมการการเลือกตั้ง หรือ กกต. ให้พิจารณาว่า การกระทำของพรรคเป็นการฝ่าฝืนมาตรา 66 แห่ง พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ (พ.ร.ป.) ว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 โดยได้บริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใดให้แก่พรรคการเมืองมีมูลค่าเกินกว่า 10 ล้านบาท ต่อพรรคการเมืองต่อปีหรือไม่
โดยก่อนหน้านี้ นายธนาธร เคยกล่าวที่สโมสรผู้สื่อข่าวต่างประเทศแห่งประเทศไทยว่า ตนได้ให้พรรคกู้ยืมเงินสองครั้ง เป็นจำนวน 191.2 ล้านบาท เพราะต้องใช้จ่ายในการหาเสียงเพื่อการเลือกตั้งในวันที่ 24 มีนาคม 2562
การยุบพรรคอนาคตใหม่คือการส่งสัญญาณไปยังชาวไทยหกล้านคนว่า เสียงของพวกเขาไม่มีความหมายฟรานซิสกา แคสโตร
สื่อนิวยอร์ก ไทม์ส ในสหรัฐฯ รายงานข่าวกรณีคำตัดสินยุบพรรคอนาคตใหม่ โดยอ้างอิงความเห็นของ ฟรานซิสกา แคสโตร นักการเมืองชาวฟิลิิปปินส์ ซึ่งเป็นหนึ่งในสมาชิกขององค์กรด้านสิทธิมนุษยชนของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ Asean Parliamentarians for Human Rights
"การยุบพรรคอนาคตใหม่คือการส่งสัญญาณไปยังชาวไทยหกล้านคนว่า เสียงของพวกเขาไม่มีความหมาย" นักการเมืองชาวฟิลิปปินส์กล่าว "การเลือกตั้งเมื่อปีที่แล้วควรจะเป็นการสิ้นสุดของยุคทหารครองอำนาจ แต่จนถึงทุกวันนี้ไม่มีใครเชื่ออีกแล้วว่าเรื่องนี้จะเกิดขึ้น"
ในช่วงไม่กี่ปีมานี้ มีพรรคการเมืองฝ่ายตรงข้ามรัฐบาลไทยหลายพรรคถูกยุบ ผู้บริหารและสมาชิกของพรรคเหล่านั้นจำนวนมากต่างถูกตัดสิทธิ์ทางการเมืองเป็นเวลาหลายปี เช่นเดียวกับคำตัดสินของศาลรัฐธรรมนูญในครั้งนี้ที่ให้ตัดสิทธิ์ทางการเมืองของผู้บริหารพรรคอนาคตใหม่เป็นเวลา 10 ปี
แถลงการณ์ขององค์กรนิรโทษกรรมสากล หรือ Amnesty International ระบุว่า "คำตัดสินของศาลรัฐธรรมนูญไทยในวันนี้ คือการแสดงให้เห็นถึงการใช้อำนาจของรัฐบาลไทยผ่านกระบวนการยุติธรรม เพื่อข่มขู่คุกคาม ล่วงละเมิดและดำเนินคดี โดยมีเป้าหมายไปที่นักการเมืองฝ่ายตรงข้าม"
"การยุบพรรคอนาคตใหม่คือตัวอย่างหนึ่งที่ผู้มีอำนาจในประเทศไทยกระทำต่อผู้นำและสมาชิกพรรคการเมืองฝ่ายค้าน นับตั้งแต่ช่วงก่อนการเลือกตั้งเมื่อเดือนมีนาคมปี 2562 ซึ่งผู้มีอำนาจได้ใช้วิธีการต่าง ๆ ตั้งแต่การยุบพรรคการเมือง ไปจนถึงการตัดสิทธิผู้นำพรรคอนาคตใหม่ในการเข้าไปนั่งในรัฐสภา"
แถลงการณ์ของผู้อำนวยการฝ่ายภูมิภาคของ Amnesty International นายนิโคลาส เบเกลิน (Nicholas Bequelin) ยังเรียกร้องว่า "รัฐบาลไทย สมาชิกรัฐสภา และพรรคการเมืองอื่น ๆ ร่วมกันปกป้องสิทธิในการแสดงความคิดเห็นและการชุมนุมในประเทศไทย ขณะที่ประชาคมระหว่างประเทศที่นิ่งเฉยมาตลอดต่อปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชนในไทย ก็ควรออกมาเรียกร้องอย่างชัดเจนว่าไม่ยอมรับการใช้กฎหมายเพื่อจำกัดการเคลื่อนไหวของฝ่ายค้าน"
เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นซ้ำ ๆ ในการเมืองไทย จากกรณีการยุบพรรคการเมืองของทักษิณ มาจนถึงพรรคอนาคตใหม่ของนายธนาธรรองศาสตราจารย์ ดร.ฐิตินันท์ พงษ์สุทธิรักษ์
ขณะเดียวกัน นักวิเคราะห์การเมืองไทยบางคนเชื่อว่า การตัดสินยุบพรรคอนาคตใหม่อาจนำไปสู่การเดินขบวนประท้วงตามท้องถนนผ่านการจัดตั้งทางสื่อสังคมออนไลน์ได้ เนื่องจากผู้สนับสนุนพรรคอนาคตใหม่จำนวนมากล้วนเป็นคนหนุ่มสาวที่เคลื่อนไหวผ่านสื่อสังคมออนไลน์ต่าง ๆ
รองศาสตราจารย์ ดร.ฐิตินันท์ พงษ์สุทธิรักษ์แห่งคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวกับสำนักข่าว อัล-จาซีรา ถึงเรื่องนี้ว่า "เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นซ้ำ ๆ ในการเมืองไทย จากกรณีการยุบพรรคการเมืองของทักษิณ มาจนถึงพรรคอนาคตใหม่ของนายธนาธร"
ดร.ฐิตินันท์ เชื่อว่าจากนี้พรรคอนาคตใหม่จะค่อย ๆ อ่อนแอลง เนื่องจาก ส.ส.ส่วนหนึ่งอาจย้ายไปอยู่พรรคอื่น
"แต่กลุ่มการเมืองในนามของ 'อนาคตใหม่' จะยังคงเติบโตต่อไป เมื่อพิจารณาจากประวัติความนิยมในพรรคการเมืองนี้ และการที่คนรุ่นใหม่ต้องการช่องทางแสดงออกทางการเมืองเพื่ออนาคตของพวกเขาเอง" ดร.ฐิตินันท์กล่าว
ด้าน ดร.สุนัย ผาสุก แห่งองค์กรสิทธิมนุษยชน Human Rights Watch กล่าวกับสำนักข่าว BenarNews ว่า คำตัดสินของศาลรัฐธรรมนูญครั้งนี้ถือเป็น 'หมัดน็อค' ต่อแนวคิดการเมืองแบบพหุนิยมในประเทศไทย ก่อนการอภิปรายไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรี พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา และคณะรัฐมนตรีอีกห้าคนในสัปดาห์หน้า
ดร.สุนัย ให้ความเห็นว่า "พรรครัฐบาลคือผู้ที่ได้ประโยชน์จากคำตัดสินนี้ และถือเป็นการยกเลิกความชอบธรรมของผู้มีสิทธิเลือกตั้งหลายล้านคนที่สนับสนุนพรรคอนาคตใหม่"
"เป็นคำตัดสินที่ละเมิดสิทธิในการแสดงความคิดเห็น สิทธิในการชุมนุมอย่างสงบ และสิทธิในการเข้าร่วมในกระบวนการทางประชาธิปไตย ภายใต้กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิทางการเมืองและสิทธิพลเมือง" ดร.สุนัย กล่าวกับ BenarNews
ทั้งนี้ พรรคอนาคตใหม่ยังมีอายุไม่ถึงสองปี แต่ได้คะแนนเสียงในการเลือกตั้งครั้งที่ผ่านมามากเป็นอันดับสองของบรรดาพรรคร่วมฝ่ายค้าน โดยมีฐานเสียงเป็นคนรุ่นใหม่ที่ไม่ชื่นชอบในรัฐบาลทหารและต้องการเห็นการเปลี่ยนแปลง
สำนักข่าวบลูมเบิร์ก รายงานว่า ดัชนีหุ้นของไทยร่วงลงไปหลังข่าวคำตัดสินยุบพรรคอนาคตใหม่เปิดเผยออกมา ก่อนที่จะดีดตัวกลับมาในช่วงเย็นวันศุกร์
ขณะที่แฮชแท็กสนับสนุนพรรคอนาคตใหม่กลายเป็นแฮชแท็กยอดนิยมอันดับหนึ่งในประเทศไทย ด้วยจำนวนการรีทวีตมากกว่าหนึ่งล้านครั้ง
