หัวหายไม่เป็นไร! ทากทะเลสร้างหัวใจและร่างกายใหม่หลังหัวหลุดจากตัว

Sea Slugs Regrow Their Bodies

นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบกรณีการฟื้นฟูตัวเองที่น่าทึ่งของทากทะเลบางชนิดที่สามารถสร้างหัวใจและร่างกายขึ้นมาใหม่ทั้งหมดได้หลังจากที่หัวหลุดออกจากตัว

เรื่องที่ถูกเรียกว่าเป็น “สิ่งมหัศจรรย์ของธรรมชาติ” นี้เพิ่งตีพิมพ์ในวารสาร Current Biology การค้นพบดังกล่าวนี้จะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์สามารถเข้าใจวิธีการสร้างเนื้อเยื่อของมนุษย์ขึ้นมาใหม่ในอนาคตได้ดีขึ้น

Sayaka Mitoh นักวิจัยด้านชีววิทยากล่าวว่าเธอชอบศึกษาทากทะเลญี่ปุ่นเพราะพวกมันมีขนาดเล็ก น่ารัก และแปลก นอกจากนี้พวกมันยังสามารถสังเคราะห์แสงได้ในเวลาสั้นๆ เช่นเดียวกับพืชที่สร้างอาหารจากแสงอาทิตย์

งานวิจัยของเธอที่มหาวิทยาลัย Nara Women’s University อาจดูเหมือนมาจากหนังสยองขวัญเลยทีเดียว เพราะขณะที่กำลังศึกษาสิ่งมีชีวิตที่มีขนาดเล็กน่ารักในห้องทดลองอยู่นั้น เธอได้เห็นบางสิ่งบางอย่างที่แปลกประหลาด คือการที่ทากทะเลตัดหัวของมันเอง แต่ยังคงมีชีวิตและเคลื่อนไหวต่อไปได้ นอกจากนั้นทากทะเลอีกสองสามตัวก็ทำเช่นเดียวกัน!

ดังนั้น Mitoh และนักวิจัยอีกคนจึงทำการทดลองด้วยตัวเอง พวกเขาตัดหัวของทากทะเล 16 ตัว โดยมีทาก 6 ตัวเริ่มสร้างร่างขึ้นมาใหม่ มี 3 ตัวที่รอดชีวิต และ 1 ในทาก 3 ตัวนั้นมีร่างใหม่งอกออกมาถึงสองครั้ง ทั้งนี้มีทากทะเลญี่ปุ่นอีกสองชนิดที่สามารถฟื้นฟูร่างขึ้นใหม่ได้

อย่างไรก็ดี สิ่งมีชีวิตอื่นๆ ก็สามารถสูญเสียส่วนต่างๆ ของร่างกายได้เมื่อจำเป็น อย่างเช่นจิ้งจกบางตัวทิ้งหางของมันเพื่อหนีจากอันตรายและกลับมางอกใหม่ในภายหลัง นี่คือเหตุการณ์ทางชีววิทยาที่เรียกว่า autotomy หรือการทิ้งส่วนของร่างกายตัวเองออกไป

นักวิจัย Yusa กล่าวว่านี่เป็นกรณีการทิ้งส่วนของร่างกายที่น่าทึ่งที่สุด และว่าสัตว์บางชนิดสามารถทิ้งขาหรือหางได้ แต่ไม่มีสัตว์ชนิดใดที่สามารถทิ้งร่างกายทั้งตัวได้
ทั้งนี้มีทากทะเลชนิดหนึ่งสามารถงอกร่างได้ยาวถึง 15 เซนติเมตร นักวิทยาศาสตร์เคยมีความคิดว่าสิ่งมีชีวิตที่มีขนาดเท่านี้ไม่น่าจะมีชีวิตรอดอยู่ได้หากปราศจากหัวใจที่จะสูบฉีดเลือดและสารอาหารไปเลี้ยงสมอง

นักชีววิทยาทางทะเลชาวแคนาดา Susan Anthony ไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษานี้ แต่เธอเห็นด้วยกับ Yusa ว่าสิ่งที่ทำให้ทากทะเลญี่ปุ่นเหล่านี้มีความพิเศษน่าจะเป็นสิ่งที่ช่วยให้พวกมันสร้างร่างกายขึ้นมาใหม่ได้

เมื่อทากทะเลเหล่านี้กินสาหร่ายบางชนิด Yusa กล่าวว่าพวกมันสามารถสังเคราะห์อาหารจากแสงแดดและออกซิเจนได้เช่นเดียวกับพืชเป็นเวลาประมาณ 10 วัน เขาเดาว่าหลังจากที่พวกมันตัดหัวออกไปแล้วก็คงจะใช้วิธีการเดียวกับพืชที่แตกหน่อเป็นสีเขียวและได้รับพลังงานจากออกซิเจนและแสงแดดนั่นเอง

นอกจากนี้ Mitoh และ Yusa กล่าวว่าทากทะเลน่าจะพัฒนาความสามารถนี้ขึ้นมาเพื่อใช้ต่อสู้กับพวกปรสิตต่างๆ

นักวิทยาศาสตร์หลายๆ คนกล่าวว่ามนุษย์อาจสามารถเรียนรู้สิ่งที่มีประโยชน์จากสัตว์ทะเลชนิดนี้ได้ Nicholas Curtis ศาสตราจารย์ด้านชีววิทยาที่มหาวิทยาลัย Ave Maria ซึ่งไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษานี้กล่าวว่าสิ่งที่น่าสนใจอย่างยิ่งคือทากทะเลเหล่านี้มีความซับซ้อนมากกว่าสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นๆ ที่สามารถฟื้นฟูร่างกายใหม่ได้

Curtis เขียนไว้ในอีเมลว่า แน่นอนว่าเรื่องนี้คือสิ่งมหัศจรรย์ของธรรมชาติ แต่การเข้าใจกลไกระดับโมเลกุลพื้นฐานที่เกี่ยวข้องจะช่วยให้เราเข้าใจว่าเซลล์และเนื้อเยื่อของมนุษย์จะถูกนำไปใช้เพื่อซ่อมแซมความเสียหายของร่างกายได้อย่างไร