การต้องทำงานจากบ้าน การออกกำลังกายน้อยลง หรือการขาดกิจกรรมนอกบ้านอื่น ๆ จากมาตรการล็อคดาวน์ ทำให้หลายคนมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นในช่วงการระบาดของโควิด-19 แต่ภาวะน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นนี้ยังลุกลามไปถึงสัตว์เลี้ยงในบ้านอีกด้วย
น้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้นในช่วงโควิด-19 เป็นปรากฎการณ์ที่คนอเมริกันตั้งชื่อล้อเลียนเสียใหม่ว่า “โควิด-15” ซึ่งมาจากคำสแลง “Freshman 15” ที่หมายถึงน้ำหนักตัวของนักศึกษามหาวิทยาลัยปีหนึ่ง ที่มักจะเพิ่มขึ้นมาประมาณ 15 ปอนด์หรือเกือบ 7 กิโลกรัม นั่นเอง
แต่ “โควิด-15” หรือภาวะน้ำหนักตัวเพิ่มเพราะโควิด-19 ไม่เพียงแต่เป็นปรากฎการณ์ที่เกิดขึ้นในมนุษย์เท่านั้น แต่ยังลามไปถึงน้องหมาน้องแมวในบ้าน
สถานีโทรทัศน์ ABC News อ้างการศึกษาล่าสุดของ BluePearl Specialty and Emergency Pet Hospital โรงพยาบาลสัตว์ที่มีสาขากว่า 90 แห่งใน 26 รัฐในอเมริกา ที่พบว่า ในปีที่ผ่านมา ทั้งแมวและหมามากกว่าครึ่งหนึ่งที่มาเข้ารับการรักษามีน้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน
ส่วน The Wall Street Journal รายงานเช่นเดียวกัน โดยอ้างการสำรวจของเครือข่ายโรงพยาบาลสัตว์ที่ใหญ่ที่สุดในสหรัฐฯ Banfield Pet Hospital พบว่า ระหว่างเดือนมีนาคม ถึงตุลาคมปีที่ผ่านมา มีสุนัขที่น้ำหนักตัวเกินมาตรฐานเพิ่มสูงขึ้น 2.3% ซึ่งเป็นการเพิ่มขึ้นสูงที่สุดในรอบหนึ่งทศวรรษที่ผ่านมา ในขณะที่น้ำหนักตัวของแมวนั้น ไม่มีการเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
Mimi Owen, an 11 year-old Shiba Inu, takes a break from campaigning and lies on a porch in Oakland, California, U.S., October 28, 2020.
สาเหตุหลักของสัตว์เลี้ยงที่อ้วนขึ้น พอจะสรุปได้ว่าเกิดจากพฤติกรรมของเจ้าของสัตว์เลี้ยง ความเครียดและการขาดหรือลดลงของกิจกรรมในชีวิตประจำวัน
เจ้าของสุนัขและแมวบางคนเมื่อต้องทำงานจากบ้านและใช้เวลาในบ้านมากขึ้น ก็หันมาอบขนม ทำอาหาร แล้วนำเศษอาหารที่เหลือให้สัตว์เลี้ยงกิน ซึ่งหลายคนอาจจะไม่ได้เฉลียวใจว่าเศษอาหารถึงจะมีปริมาณน้อย แต่หากมีไขมันสูง และให้สัตว์เลี้ยงกินเป็นประจำทุกวันก็ทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นได้
เจ้าของสุนัขบางคนให้สัมภาษณ์ว่า สุนัขของตนมีพฤติกรรมเรียกร้องขอขนมหรือของกินเล่นมากขึ้น ส่วนหนึ่งเป็นเพราะเมื่อคนอยู่แต่ในบ้าน ก็มักจะเดินเข้าเดินออกห้องครัวหาขนมกินเป็นประจำ น้องหมาจึงสบโอกาสขอกินขนมตามไปด้วย หรือบางตัวจะชอบมาก่อกวนเวลาเจ้าของมีประชุมผ่านระบบวีดีโอคอนเฟอร์เรนซ์กับที่ทำงาน และจะไม่เลิกจนกว่าเจ้าของจะให้กินขนม หรือ treats เป็นต้น
The Sharpville Show's lead singer Todd Sharpville cuddles dog Genghis as the group isolate together with their families and pets in a rented luxury estate.
ในขณะที่แมวนั้น ถึงจะรำคาญที่มนุษย์อยู่บ้านมากขึ้น แต่แมวบางตัวก็พัฒนานิสัยการกินใหม่ ๆ ขึ้นมา เช่น หันมาชอบกินอาหารขยะ เช่น ไก่ทอด ที่คนสั่งให้มาส่งตามบ้าน ซึ่งเป็นอาหารที่มีไขมันสูง
การต้องอยู่บ้านเกือบตลอดเวลา ยังทำให้หลายคนเกิดอาการเครียด จนนำไปสู่การ “กินเพราะเครียด” หรือ stress eat ซึ่งสัตว์เลี้ยงในบ้านสามารถสัมผัสได้ถึงความเครียดนี้ จึงหันมา กินเพราะเครียด เลียนแบบมนุษย์บ้าง
สัตวแพทย์เตือนว่าน้ำหนักที่เพิ่มมากขึ้นของสมาชิกขนฟูในบ้านนำไปสู่ปัญหาทางสุขภาพอื่น ๆ มากมาย เช่น ทำให้ข้อต่อต้องรับน้ำหนักที่มากขึ้น ทำให้เป็นโรคกระดูก และอาจจะนำไปสู่การเป็นโรคเบาหวานได้ด้วยเช่นกัน
Francesca Valagussa, 40, plays with her pets at home, in Rome, Italy, March 16, 2020 during lockdown.
สัตวแพทย์แนะนำว่าในการช่วยสัตว์เลี้ยงลดน้ำหนัก สมาชิกทุกคนในบ้านจะต้องทำความเข้าใจและตกลงกันเพื่อจำกัดการให้อาหารสุนัขและแมว ควรจะมีการตวงวัดปริมาณอาหารที่ให้ และให้วันละหนึ่งถึงสองครั้ง และควรจะจำกัดการให้ขนมหรือ ของกินเล่นเพียงวันละครั้ง
ส่วนปริมาณขนม หรือ treats ควรจะใช้หลักการเดินสายกลาง ให้แต่พอดีและไม่ควรจะเกิน 10% ของปริมาณแคลอรีที่สัตว์เลี้ยงต้องการในแต่ละวัน
นอกจากนี้ยังควรหลีกเลี่ยงการนำเศษอาหารให้สัตว์เลี้ยงโดยเฉพาะอาหารที่มีไขมันสูง และพยายามพาสัตว์เลี้ยงออกกำลังกายอย่างน้อยวันละครั้ง ซึ่งคำแนะนำเหล่านี้ ถ้าเจ้าของน้องหมาน้องแมวอยากจะนำไปใช้กับตัวเองด้วยเพื่อลดน้ำหนัก ก็สามารถนำไปปรับใช้ได้ โดยไม่สงวนลิขสิทธิ์แต่อย่างใด