Your browser doesn’t support HTML5
Newsy Vocab
การแข่งขันของประเทศมหาอำนาจเพื่อพัฒนาวัคซีนต้านโควิดก่อนใครในโลก ได้ตั้งคำถามถึงประเด็นความปลอดภัยและประสิทธิภาพกับผู้ใช้ และพาดหัวข่าวของวีโอเอ ระบุว่า Scientists See Downsides to Top COVID-19 Vaccines from Russia, China หมายถึง นักวิทย์พบข้อเสียของวัคซีนโควิดที่ผลิตจากรัสเซียและจีน
นักวิทยาศาสตร์เร่งศึกษาวัคซีนที่พัฒนาจากรัสเซียและจีนและพบข้อด้อยของวัคซีนเหล่านี้ นั่นคือ วัคซีนดังกล่าวมาจากการใช้ไวรัสจากไข้หวัดที่มนุษย์เคยประสบพบเจอมาใช้ในการผลิตวัคซีนโควิดนี้ ซึ่งอาจกระทบต่อประสิทธิภาพของวัคซีนได้
หนังสือพิมพ์ Wall Street Journal รายงานว่า ผู้เชี่ยวชาญหยิบยกวัคซีนโควิด Ad5-nCoV ที่พัฒนาโดย CanSino Biologics ซึ่งได้รับการอนุมัติให้ใช้ทางการทหาร ซึ่งพบว่า เป็นวัคซีนที่ดัดแปลงมาจากไวรัสอาดิโน Ad5 รู้จักกันในฐานะไวรัสที่ทำให้เกิดไข้หวัด ซึ่งทำให้เกิดความผิดปกติในระบบทางเดินหายใจและระบบทางเดินอาหารในมนุษย์ แต่ทางบริษัท CanSino Biologics กลับเร่งเร้าให้มีการอนุมัติการใช้เพื่อการฉุกเฉินในบางประเทศ ก่อนที่จะมีการทดสอบวัคซีนในขั้นสุดท้าย
ส่วนอีกวัคซีนที่สร้างความฮือฮา ด้วยการเป็นวัคซีนโควิดชนิดแรกของโลก โดยสถาบันกามาเลยา (Gamaleya Institute) ที่ผ่านการอนุมัติโดยทางการรัสเซียเมื่อต้นเดือนสิงหาคม จะใช้วัคซีน 2 ขนาน ได้แก่ ไวรัสอาดิโน Ad5 รวมกับไวรัสอาดิโนอีกตัว Ad26 ที่ไม่ค่อยพบในมนุษย์ ซึ่งทางสถาบันกามาเลยา คาดว่า การใช้วัคซีนที่มีไวรัสอาดิโนทั้ง 2 ชนิด จะช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันในมนุษย์ขึ้นมาได้
การพัฒนาวัคซีนที่ใช้ไวรัสอาดิโน Ad5 ไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่ เพราะอยู่ในวัคซีนป้องกันโรคมานานหลายทศวรรษ เพียงแต่ไม่ได้นำมาใช้ในวงกว้าง ด้วยแนวคิดการฉีดไวรัสที่ไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ ให้เป็นพาหะ หรือ เวคเตอร์ (vector) เพื่อกระตุ้นภูมิคุ้มกันในการต่อสู้กับไวรัสจริงๆที่จะจู่โจมเซลล์ของมนุษย์อีกทอดหนึ่ง
แต่อีกด้านหนึ่ง มนุษย์จำนวนมากมีภูมิคุ้มกันต่อไวรัสอาดิโน Ad5 อยู่แล้วโดยธรรมชาติ ซึ่งอาจทำให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายมนุษย์เข้าจัดการกับไวรัสอาดิโน Ad5 ในวัคซีนแทนที่จะเข้าไปทำหน้าที่กระตุ้นภูมิคุ้มกันต่อสู้กับโคโรนาไวรัส โควิด-19 และทำให้วัคซีนมีประสิทธิภาพลดลงได้
ในมุมมองของแอนนา เดอร์บิน นักวิจัยด้านวัคซีน จากมหาวิทยาลัยจอนส์ ฮอพกินส์ บอกว่า การใช้วัคซีนที่พัฒนาจากไวรัสอาดิโน Ad5 ที่พบได้บ่อยในมนุษย์ เป็นสิ่งที่น่ากังวล เพราะคนทั่วไปมีภูมิคุ้มกันไวรัสเหล่านี้ในตัวอยู่แล้ว ทำให้วัคซีนเหล่านี้อาจไม่มีประสิทธิภาพมากพอ แม้ตอนนี้จะไม่ทราบแน่ชัดถึงกลยุทธ์ในการใช้วัคซีนเหล่านี้ แต่อย่างน้อยก็อาจดีกว่าไม่ได้ป้องกันหรือมีภูมิคุ้มกันอะไรเลย จนกว่าจะมีวัคซีนที่ดีกว่าขึ้นมา
เช่นเดียวกับ ผู้อำนวยการศูนย์วัคซีนแห่งสถาบันไวสตาร์ ในฟิลาเดเฟีย พญ. ฮิลเดอร์กุนด์ แอร์เทิล (Hildegund Ertl) มองว่า วัคซีนประเภทนี้จะมีผลดีกับคนที่ไม่มีภูมิคุ้มกันไวรัสกลุ่มดังกล่าวมากกว่า โดยปัจจุบัน ผู้คนในจีนและสหรัฐฯ ราว 40% มีระดับภูมิคุ้มกันต่อไวรัสอาดิโน Ad5 และผู้คนในแอฟริกามีภูมิคุ้มกันต่อไวรัสประเภทนี้มากถึง 80%
ตอนนี้ทั้ง CanSino Biologics และสถาบันกามาเลยา ยังไม่ออกมาให้ข้อมูลเกี่ยวกับข้อสังเกตของผู้เชี่ยวชาญในเรื่องนี้
ขณะที่ ทีมวิจัยหลายแห่ง เลือกพัฒนาวัคซีนจากอาดิโนไวรัสชนิดอื่นแทน อย่างวัคซีนของแอสตราเซเนกา (AstraZeneca) และมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด มาจากไวรัสอาดิโนในชิมแปนซี ส่วนวัคซีนโควิดจากจอห์นสันแอนด์จอห์นสัน (Johnson & Johnson) ใช้ไวรัสอาดิโน Ad26 ซึ่งเป็นไวรัสอาดิโนที่ไม่พบมากในมนุษย์
อีกข้อกังวลหนึ่งที่นักวิทยาศาสตร์ให้น้ำหนัก คือ ความเสี่ยงในการใช้วัคซีนที่มีฐานมาจากไวรัสอาดิโน Ad5 อาจเพิ่มโอกาสในการติดเชื้อเอชไอวีได้
โดยจากการทดสอบวัคซีนเอชไอวี ของบริษัทยา เมอร์ค (Merck & Co) เมื่อปี 2004 พบว่าผู้รับวัคซีนที่มีภูมิคุ้มกันอยู่ก่อนแล้ว มีโอกาสติดเชื้อเอชไอวีได้มากขึ้นกว่าเดิม ซึ่งในมุมมองของ ดร. แลร์รี คอรีย์ หัวหน้าทีมวิจัยในตอนนั้น ยอมรับว่า สิ่งที่น่ากังวลของวัคซีนดังกล่าว คือการใช้ในกลุ่มประเทศหรือกลุ่มประชากรที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี
อย่างไรก็ตาม ดร.แดน บารุช (Dan Barouch) นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ที่ช่วยออกแบบวัคซีนโควิด-19 ให้กับบริษัทจอห์นสันแอนด์จอห์นสัน ย้ำว่า การสร้างความปลอดภัยและประสิทธิภาพของวัคซีนเป็นสิ่งสำคัญที่สุด และว่าการทดสอบวัคซีนในขั้นสุดท้ายมักไม่ให้ผลลัพธ์เหมือนอย่างที่ตั้งใจไว้เท่าไรนัก
คำในข่าวสัปดาห์นี้ สนใจคำในพาดหัวข่าว คือ downside เป็นคำนาม หมายถึง ข้อเสีย ข้อพึงระวัง และด้านลบ จะเจอได้ในบทวิเคราะห์ด้านการแพทย์ รวมถึงข่าวเศรษฐกิจหรือตลาดเงินตลาดทุน
ตัวอย่างเช่น What’s the downside of investing in his company’s stock right now? I would say it’s incredibly overpriced. ถ้าถามว่ามีความเสี่ยงอะไรบ้างจากการลงทุนในหุ้นของบริษัทเขาตอนนี้ ฉันบอกเลยว่าราคามันแพงไป
คำว่า downside มีคำที่มีความหมายคล้ายกันเช่น shortcoming, drawback, pitfall และ disadvantage ตัวอย่างเช่น
Karen has a good plan to build a bright future outside this small town. The only pitfall is her husband’s unwillingness to quit his job at a farm here. หมายความว่า แผนของแคเรน มีแผนที่ดีที่จะไปสร้างชีวิตใหม่อันสดใส ข้างนอกเมืองเล็กๆ แห่งนี้ ติดอยู่แค่ว่าสามีของเธอไม่อยากเลิกทำงานที่ฟาร์มที่นี่เท่านั้นเอง
ในด้านลบก็ต้องมีด้านบวก เราสามารถใช้ได้ว่า upside เป็นคำนาม หมายถึง ข้อดี โอกาสดีๆ ด้านบวก ตัวอย่างเช่น
When I look at your business proposal, I see more upsides than risks, but I’m not sure the company is in a position to take any risk at all.
เมื่อดูแผนธุรกิจที่เธอเสนอมาฉันคิดว่ามีโอกาสที่ดีมากกว่าความเสี่ยง แต่ไม่แน่ใจว่าตอนนี้บริษัทพร้อมจะรับความเสี่ยงได้หรือไม่
พูดถึงด้านลบ ด้านบวกกันมาแล้ว ถ้าจะบอกว่า กลางๆ แบบไม่ดี ไม่เลว จะพูดว่าอะไร? เราอาจใช้ว่า average, mediocre หรือ ordinary เป็นคุณศัพท์ ตัวอย่างเช่น
His department posted average earning results last quarter and he tried to say the numbers were better than expected. หมายความว่า หน่วยงานของเขารายงานผลประกอบการระดับกลางๆ เมื่อปีที่แล้ว แต่เขาก็พยายามบอกว่า ตัวเลขดีกว่าคาด
หรือจะใช้ง่ายๆไปเลยว่า so-so ตัวอย่างเช่น
Didn’t you say you have a so-so appetite? You ordered so much food. We should have gone for a buffet dinner. หมายความว่า ไหนบอกว่าไม่ค่อยหิวไง สั่งซะเยอะเชียว รู้งี้พาไปกินบุฟเฟต์ดีกว่า
ส่งท้ายด้วย คำคม จากบิล เมอร์เรย์ ดาราฮอลลีวูด ที่ว่า I always want to say to people who want to be rich and famous: 'try being rich first'. See if that doesn't cover most of it. There's not much downside to being rich, other than paying taxes and having your relatives ask you for money. But when you become famous, you end up with a 24-hour job.
หมายความว่า ผมบอกมาตลอดว่า ใครที่อยากรวยและมีชื่อเสียง ให้พยายามรวยให้ได้ก่อน และดูว่าได้ในสิ่งที่ต้องการเกือบทั้งหมดหรือไม่ เพราะความรวยไม่ค่อยมีข้อเสียเท่าไหร่ นอกจากจ่ายภาษีสูง และโดนญาติขอเงิน แต่ถ้าคุณมีชื่อเสียงเมื่อไหร่ ชีวิตของคุณจะต้องทำงานงานตลอด 24 ชั่วโมงแน่นอน
Your browser doesn’t support HTML5
Newsy Vocab คำในข่าว Ep.10 : Downside หมายความว่าอะไร?