กระทรวงต่างประเทศจีนระบุเมื่อวันจันทร์ว่า สหรัฐฯ มักส่งเรือและเครื่องบินเข้ามาในบริเวณทะเลจีนใต้เพื่อ “อวดเบ่ง” ซึ่งไม่เป็นผลดีต่อสันติภาพในบริเวณดังกล่าว ตามรายงานของสำนักข่าวรอยเตอร์
ท่าทีของจีนมีขึ้นหลังจากฝูงเรือบรรทุกเครื่องบินของสหรัฐฯ แล่นผ่านบริเวณทะเลจีนใต้ ซึ่งเป็นทางผ่านของเส้นทางการค้ามูลค้าหลายล้านล้านดอลลาร์ต่อปี และเป็นบริเวณข้อพิพาทระหว่างจีนและสหรัฐฯ และจีนมีท่าทีไม่พอใจต่อกิจกรรมทางทหารของสหรัฐฯ บริเวณเหนือน่านน้ำดังกล่าว
กองทัพสหรัฐฯ ระบุว่า ฝูงเรือบรรทุกเครื่องบินของสหรัฐฯ ฝูงนี้ นำโดยเรือ USS Theodore Roosevelt และเรือรบอีกสามลำ ได้แล่นผ่านเข้าน่านน้ำดังกล่าวเมื่อวันเสาร์ เพื่อ “ส่งเสริมเสรีภาพเหนือน่านน้ำทะเล”
อย่างไรก็ตาม จ้าว ลี่เจียน โฆษกกระทรวงต่างประเทศจีน กลับระบุว่าการกระทำดังกล่าวไม่ได้นำไปสู่เสรีภาพและความมั่นคงในภูมิภาค โดยจีนมักวิจารณ์เมื่อเรือของกองทัพเรือสหรัฐฯ แล่นเข้าใกล้เกาะที่จีนอ้างกรรมสิทธิ์ในทะเลจีนใต้ โดยทั้งเวียดนาม มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ บรูไน และไต้หวัน ต่างอ้างกรรมสิทธิ์เหนือทะเลดังกล่าว
Soldiers of China's People's Liberation Army Navy patrol at Woody Island, in the Paracel Archipelago
เรือรบของสหรัฐฯ แล่นเข้าทะเลจีนใต้ในเวลาเดียวกับที่ไต้หวันรานงานว่า เครื่องบินไอพ่นของจีนบินเข้าเขตแสดงตนเพื่อการป้องกันภัยทางอากาศ บริเวณตะวันตกเฉียงใต้ของไต้หวัน ทำให้สหรัฐฯ กังวลต่อประเด็นดังกล่าว
จีนไม่แสดงความเห็นต่อประเด็นเครื่องบินของตนบินเข้าน่านฟ้าของไต้หวัน ในขณะที่ โฆษกฯจ้าวระบุว่า กระทรวงกลาโหมจีนควรเป็นผู้ตอบประเด็นดังกล่าว อย่างไรก็ตาม เขาย้ำว่า ไต้หวันคือส่วนหนึ่งของจีน และสหรัฐฯ ควรเคารพหลัก “จีนเดียว”
ทางฝั่งไต้หวัน ประธานาธิบดีไช่ อิงเหวิน เดินทางเยือนศูนย์เรดาร์ ทางตอนเหนือของไต้หวันเมื่อวันจันทร์ และกล่าวชมประสิทธิภาพของเรดาร์ที่สามารถตรวจพบเครื่องบินจีนเกือบ 2,000 ลำ และเรือจีนกว่า 400 ลำได้ ทำให้ไต้หวันสามารถขับไล่เครื่องบินและเรือเหล่านี้และปกป้องดูแลทะเลและน่านฟ้าของตนต่อไปได้
กระทรวงกลาโหมของไต้หวันระบุเพิ่มว่า มีเครื่องบินจีนลำเดียวที่บินเข้าเข้าเขตแสดงตนเพื่อการป้องกันภัยทางอากาศของไต้หวันในวันจันทร์ คือ เครื่องบินจู่โจมเรือดำน้ำ Y-8
รัฐบาลชุดใหม่ของสหรัฐฯ ระบุว่า ความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐฯ และไต้หวันนั้น “แน่นแฟ้น” โดยแม้สหรัฐฯ จะไม่มีความสัมพันธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการกับไต้หวัน แต่ก็เป็นประเทศที่สนับสนุนไต้หวันในเวทีนานาชาติที่สำคัญที่สุด และเป็นประเทศผู้ผลิตอาวุธหลักให้แก่ไต้หวันอีกด้วย ซึ่งท่าทีของสหรัฐฯ ต่อไต้หวันนี้ได้สร้างความไม่พอใจให้แก่จีน