การแข่งขันโอลิมปิกฤดูหนาวเริ่มต้นขึ้นแล้วเมื่อวันศุกร์ที่กรุงปักกิ่ง ประเทศจีน โดยมีการจัดการแข่งขันแบบล็อคดาวน์ในประเทศที่พบการระบาดของเชื้อโคโรนาไวรัสเป็นแห่งแรกเมื่อสองปีที่แล้ว ตามรายงานของเอพี
อย่างไรก็ตาม การแข่งขันครั้งนี้ถูกชาติตะวันตกส่วนหนึ่งคว่ำบาตร โดยให้เหตุผลถึงการปฏิบัติของทางการจีนต่อประชาชนของตน โดยเฉพาะชาวมุสลิมอุยกูร์ในเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์
ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีน และนายโธมัส บาค ประธานคณะกรรมการโอลิมปิกสากล เข้าร่วมพิธีเปิดการแข่งขันที่สนามกีฬาแห่งชาติรูปรังนก ซึ่งเป็นสถานที่เดียวกับที่เคยใช้ในการแข่งขันโอลิมปิกฤดูร้อนเมื่อปีค.ศ. 2008
กรุงปักกิ่งเป็นเมืองแรกที่เป็นเจ้าภาพทั้งการแข่งขันโอลิมปิกทั้งฤดูร้อนและฤดูหนาว และแม้ผู้นำโลกบางส่วนจะไม่เข้าร่วมพิธีเปิดที่จัดท่ามกลางการระบาดของโรคโควิด-19 แต่ก็ยังมีผู้นำจำนวนมากที่ตัดสินใจเข้าร่วม เช่น ประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน ของรัสเซีย ที่พบกับผู้นำจีนเป็นการส่วนตัวในวันเดียวกัน ท่ามกลางสถานการณ์ที่ตึงเครียดขึ้นที่ชายแดนยูเครน-รัสเซีย
ทั้งนี้ การแข่งขันโอลิมปิกและพิธีเปิดการแข่งขันมักเป็นโอกาสให้ประเทศเจ้าภาพแสดงวัฒนธรรมและจุดแข็งของตนต่อสายตาชาวโลก ซึ่งเมื่อ 14 ปีที่แล้ว จีน “เปิดตัว” ต่อโลกด้วยพิธีเปิดการแข่งขันโอลิมปิกฤดูร้อนในกรุงปักกิ่ง ซึ่งมีทั้งการแสดงดอกไม้ไฟอลังการและนักแสดงหลายพันคน เป็นการกำหนดมาตรฐานใหม่ของพิธีเปิดการแข่งขันโอลิมปิกที่จนถึงขณะนี้ ก็ยังไม่มีประเทศเจ้าภาพใดที่จัดพิธีเปิดได้ยิ่งใหญ่เท่าจีน
สำหรับจีนแล้ว การเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกทั้งสองครั้งเป็นเครื่องยืนยันสถานะและอำนาจของจีนในเวทีโลก อย่างไรก็ตาม ในสายตาของนานาชาติโดยเฉพาะประเทศตะวันตก การแข่งขันโอลิมปิกกลับเป็นเครื่องยืนยันว่า จีนเข้าสู่ความเป็นอำนาจนิยมมากขึ้น
ทางการจีนปราบปรามการจัดกิจกรรมเพื่อประชาธิปไตยและเพิ่มการควบคุมในฮ่องกง เผชิญหน้ากับไต้หวันมากขึ้น และกำหนดให้ชาวมุสลิมอุยกูร์อยู่ในค่าย ซึ่งรัฐบาลสหรัฐฯ และประเทศอื่นๆ กล่าวว่า เป็นการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวอุยกูร์
Fireworks light up the sky over Olympic Stadium during the opening ceremony of the 2022 Winter Olympics, Friday, Feb. 4, 2022, in Beijing. (AP Photo/Jeff Roberson)
นอกจากนี้ การระบาดของโรคโควิด-19 ยังส่งผลอย่างมากต่อการแข่งขันโอลิมปิกในปีนี้ เช่นเดียวกับการแข่งขันโอลิมปิกฤดูร้อนที่กรุงโตเกียว โรคโควิด-19 คร่าชีวิตผู้คนทั่วโลกไปเกือบ 6 ล้านคน และทำให้มีผู้ป่วยทั่วโลกหลายแสนคน
จีน ซึ่งเป็นประเทศแรกที่พบเชื้อโคโรนาไวรัส อ้างว่าประเทศตนมีอัตราผู้เสียชีวิตและผู้ติดเชื้อต่ำที่สุดประเทศหนึ่ง โดยส่วนหนึ่งเป็นเพราะมาตรการล็อคดาวน์อย่างเข้มงวดของรัฐบาลจีน
ในช่วงก่อนการแข่งขันโอลิมปิกฤดูหนาว ยังมีกรณีของเผิง ฉ่วย นักเทนนิสชื่อดังชาวจีน ที่หายตัวไปจากสาธารณะเมื่อปีที่แล้ว หลังเธอกล่าวหาว่าอดีตเจ้าหน้าที่พรรคคอมมิวนิสต์คุกคามทางเพศเธอ ข้อกล่าวหาของเธอถูกนำลงจากพื้นที่อินเตอร์เน็ตในจีนอย่างรวดเร็ว และการสนทนาออนไลน์ในประเด็นดังกล่าวก็ถูกคัดกรองอย่างมาก
ต่อมา เผิงปรากฎตัวเป็นเวลาสั้นๆ ที่การแข่งขันเทนนิสเยาวชน และพูดผ่านทางคลิปวิดีโอกับนายบาค ประธานคณะกรรมการโอลิมปิกสากล เพื่อผ่อนคลายความกังวลของสาธารณะต่อเธอ
แม้จีนจะเผชิญประเด็นการเมืองต่างๆ แต่พิธีเปิดการแข่งขันโอลิมปิกฤดูหนาวก็ดำเนินต่อไปอย่างเต็มที่ ทั้งนักเต้นในเสื้อกันหนาวหลากสี และ “ปิงตวนตวน” มาสคอตแพนดาประจำการแข่งขันครั้งนี้ ในขณะที่สนามกีฬาก็มีผู้เข้าชมบางส่วนตามที่ทางการจีนอนุญาตให้เข้าชมได้
การแข่งขันครั้งนี้มีนักกีฬาที่น่าจับตามอง เช่น มิเคลา ชิฟฟริน นักสกีดาวรุ่งชาวอเมริกัน เจ้าของเหรียญโอลิมปิกสามเหรียญ, ชอน ไวท์ นักสโนว์บอร์ดชาวอเมริกัน, โคลอี้ คิม นักสโนว์บอร์ดชาวอเมริกัน ทีมนักสเกตลีลาหญิงจากรัสเซีย และไอลีน กู่ นักสกีชาวจีน-อเมริกัน ที่ลงชิงเหรียญสามเหรียญให้ทีมชาติจีนในการแข่งขันครั้งนี้
ทางการจีนยังควบคุมการแข่งขันครั้งนี้ที่ถูกจัดท่ามกลางโรคระบาด พนักงานบนเครื่องบิน เจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมือง และเจ้าที่โรงแรมบางส่วนสวมชุดป้องกันอันตราย คลุมตั้งแต่หัวจรดเท้า พร้อมหน้ากากและแว่นตาป้องกัน และให้ผู้เข้าร่วมการแข่งขันทุกคนตรวจเชื้อทุกวัน และผู้ที่ตรวจพบเชื้อต้องถูกกักตัวนานหลายวัน
ย้อนกลับไปเมื่อการแข่งขันโอลิมปิกเมื่อปีค.ศ. 2008 ขณะนั้นจีนยังเป็นประเทศเศรษฐกิจเกิดใหม่ที่เปิดตัวต่อชาวโลกด้วยการเป็นเจ้าภาพโอลิมปิก แต่ในขณะนี้ จีนเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกอีกครั้งฐานะประเทศมหาอำนาจ ปธน. สี ที่เป็นประธานจัดการแข่งขันโอลิมปิกครั้งที่แล้ว ขณะนี้ก็กลายเป็นผู้นำประเทศอย่างเต็มตัว
Amnesty International activists take part in an action to protest against human rights violations in China and to ask for the support of French Parliament members in their request for an international mechanism of investigation for the violations committed in Xinjiang, before the Beijing 2022 Winter Olympics, in front the National Assembly in Paris, France, January 26, 2022. REUTERS/Gonzalo Fuentes
ในขณะเดียวกัน ประเทศตะวันตกก็มีความหวังน้อยลงว่า การเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกของจีนจะช่วยกดดันให้พรรคคอมมิวนิสต์แก้ปัญหาสิทธิมนุษยชนมากขึ้น เช่น การกักขังชาวซินเจียงอุยกูร์กว่าว 1 ล้านคนในค่ายกักกันขนาดใหญ่ จนกลุ่มสิทธิมนุษยชนเรียกการแข่งขันโอลิมปิกนี้ว่าเป็น “เกมส์การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์”
จีนระบุว่า ค่ายเหล่านี้เป็นศูนย์ฝึกวิชาชีพและการศึกษา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการต่อต้านการก่อการร้าย จีนยังปฏิเสธว่า ไม่มีการละเมิดสิทธิมนุษยชน และได้คืนความมั่นคงสู่เขตปกครองตนเองซินเจียงอีกครั้ง
ผู้นำสหรัฐฯ อังกฤษ ออสเตรเลีย แคนาดา และประเทศอื่นๆ ใช้มาตรการคว่ำบาตรทางการทูตต่อการแข่งขันโอลิมปิกครั้งนี้ โดยไม่ส่งเจ้าหน้าที่เข้าร่วมพิธี แต่ยังคงอนุญาตให้นักกีฬาของประเทศตนเข้าร่วมการแข่งขันได้
- ที่มา: เอพี