หนังสือวิทยาศาสตร์อายุเกินหนึ่งศตวรรษ กลับคืนสู่อ้อมอกห้องสมุดสาธารณะ นิว เบดฟอร์ด หลังถูกยืมไปเมื่อปี 1904 และเลือนหายไปในซอกหลืบของกาลเวลา
เอพีรายงานว่า หนังสือที่เขียนโดยเจมส์ เคลิร์ก แมกซ์เวลล์ เรื่อง “ตำราพื้นฐานด้านไฟฟ้า” ถูกยืมออกไปจากห้องสมุดดังกล่าวเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 1904 ก่อนที่จะไปถูกพบอีกครั้งที่มหาวิทยาลัยเวสต์ เวอร์จิเนีย ในอีกหนึ่งร้อยกว่าปีต่อมา
สจวร์ต ไพลน์ บรรณารักษ์ที่ดูแลหนังสือหายากในห้องสมุดที่ ม.เวสต์ เวอร์จิเนีย ค้นพบตำราเก่าแก่ดังกล่าวในกองหนังสือบริจาค ก่อนที่จะแจ้งห้องสมุดนิว เบดฟอร์ด หลังทราบว่าตำราดังกล่าวถูกยืมและยังไม่ได้คืนจากห้องสมุดนั้น และได้ทำการส่งคืนหนังสือถึงมือห้องสมุดในเดือนกรกฎาคม 2023
โอลิเวีย เมโล ผู้อำนวยการ (ผอ.) ห้องสมุด นิว เบดฟอร์ด ระบุว่าห้องสมุดเคยได้รับหนังสือที่ถูกยืมแล้วหายไป 10-15 ปีคืนมาอยู่บ้าง แต่เป็นครั้งแรกที่ได้รับหนังสือที่หายไปเป็นศตวรรษคืนมา เธอกล่าวด้วยว่า ตำรายังอยู่ใน “สภาพที่ดีสุดๆ” และชัดเจนว่ามันถูกเก็บรักษาและส่งต่อเป็นอย่างดีโดยใครก็ตามที่ครอบครองมันมาตลอด
ตำราของเจมส์ เคลิร์ก แมกซ์เวลล์ ถูกตีพิมพ์ในปี 1881 เป็นช่วงที่ความเข้าใจของไฟฟ้ายังอยู่ในจุดเริ่มต้น โดยเพียงหนึ่งปีก่อนหน้าที่หนังสือจะตีพิมพ์ โธมัส อัลวา เอดิสัน เพิ่งจะได้รับลิขสิทธิ์การประดิษฐ์หลอดไฟแบบมีไส้ (incandescent lamp)
ผอ. ห้องสมุดนิว เบดฟอร์ด กล่าวว่าสิ่งที่เกิดขึ้นคือบทพิสูจน์ความทนทานของความรู้ในรูปแบบสิ่งพิมพ์ที่เกิดขึ้นในยุคที่ล้นหลามไปด้วยข้อมูลบนระบบคอมพิวเตอร์ที่เข้าถึงได้ทันที
“และมันจะอยู่ที่นี่อีกเป็นร้อยปีนับจากวันนี้ สิ่งพิมพ์จะเป็นสิ่งที่มีคุณค่าเสมอ” เมโลกล่าว
ห้องสมุดนิว เบดฟอร์ด มีค่าปรับสำหรับผู้คืนหนังสือช้าอยู่ที่วันละ 5 เซนต์ (ราว 1.71 บาท ในปี 2023) หากห้องสมุดไม่มีนโยบายจำกัดเพดานค่าปรับอยู่ที่ 2 ดอลลาร์ หนังสือเล่มนี้จะมีค่าปรับมากกว่า 2,100 ดอลลาร์ (ราว 71,778 บาท ในปี 2023) เลยทีเดียว
กรณีหนังสือที่หายไปเป็นร้อยปีได้กลับคืนสู่อ้อมอกของห้องสมุดเคยเกิดขึ้นแล้วในนิวซีแลนด์ เมื่อปี 2020 ห้องสมุดเมืองเวลลิงตันโพสท์เฟซบุ๊กว่า ได้รับหนังสือเรื่อง เดอะเอิร์ล ออฟ เดอร์บี ที่ถูกยืมไปเมื่อปี 1902 คืน หลังถูกพบในร้านขายของมือสองในนครซิดนีย์ ออสเตรเลีย โดยห้องสมุดตัดสินใจไม่เรียกเก็บค่าปรับกับใครก็ตามที่ยืมและทำหนังสือหายข้ามประเทศไป
ที่มา: เอพี, Wellington City Libraries