คุยกับ ‘อภิญญา ทาจิตต์’ แห่ง Stella Maris เจ้าของรางวัล TIP Heroes 2022 จาก กต.สหรัฐฯ

เมื่อวันอังคาร ในพิธีเปิดตัวรายงานสถานการณ์การค้ามนุษย์ TIP Report 2022 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ แอนโทนี บลิงเคน ได้ประกาศรายชื่อ 'TIP Heroes' หรือ นักสู้ต่อต้านการค้ามนุษย์ ประจำปี 2022 จำนวน 6 คน ซึ่งเป็นบุคคลจากทั่วโลกที่มีผลงานในด้านนี้ซึ่งได้รับประกาศเกียรติคุณยกย่องต่อการอุทิศตนเพื่อต่อสู้กับปัญหาการค้ามนุษย์ด้วย

คุณอภิญญา ทาจิตต์ รองผู้อำนวยการศูนย์อภิบาลผู้เดินทางทางทะเล Stella Maris สังฆมณฑลจันทบุรี ได้รับเลือกให้รับรางวัล TIP Heroes 2022 จากกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ในฐานะผู้ทำงานช่วยเหลือผู้ตกเป็นเหยื่อการค้ามนุษย์ในอุตสาหกรรมการเดินเรือในหลายประเทศ

SEE ALSO: สหรัฐฯ ปรับไทยขึ้น ‘เทียร์ 2’ ค้ามนุษย์ - มอบรางวัลเชิดชูหญิงไทยช่วยเหลือเหยื่อประมง

คุณอภิญญา อธิบายกับวีโอเอไทยว่า Stella Maris คืออะไร? และการทำงานขององค์กรไม่แสวงหาผลกำไรแห่งนี้

“เราขึ้นอยู่กับสภาพระสังฆราชคาทอลิกแห่งประเทศไทย ส่วนตัวแจ๋มสังกัดอยู่ที่สังฆมณฑลจันทบุรี ดูแล 8 จังหวัดภาคตะวันออก สำนักงานใหญ่ขึ้นอยู่กับสำนักวาติกันที่กรุงโรม ในแผนก Pontifical Migrants and Itinerant People ซึ่งก็คือกรรมาธิการฝ่ายสังคม ซึ่งตัวเองดูแลแผนกทะเล ดูแลเรื่อง Maritime Trafficking (การค้ามนุษย์ทางทะเล) และ Welfare (สวัสดิการต่าง ๆ) ...”

“Stella Maris ดูแลเรื่องทะเลมาเยอะ และช่วยในคดีประมง เมื่อลูกเรือขอความช่วยเหลือมาเราจะดูว่าเรื่องนั้นอยู่ในอำนาจการตัดสินใจที่เราทำได้หรือไม่ หรือเราต้องส่งเรื่องให้ผู้ที่อยู่สูงจากเรา... ก็จะส่งเคสต่อไปเรื่อย ๆ ... ตอนหลังเราเข้าไปอยู่ในคณะอนุกรรมการของหน่วยงานรัฐต่าง ๆ กระทรวงพัฒนาสังคม กระทรวงแรงงาน เพราะ Stella Maris มีข้อมูลทางทะเลเยอะกว่าจึงสามารถเข้าไปช่วยเสาะแสวงหาข้อมูลเพื่อนำมาดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิดได้...”

เปิดใจ ‘อภิญญา ทาจิตต์’ เจ้าของรางวัล TIP Heroes 2022 จาก กต.สหรัฐฯ

U.S. Secretary of State Antony Blinken presents the 2022 Trafficking in Persons Hero Award to Apinya Tajit during the 2022 Trafficking in Persons (TIP) Report launch ceremony at the State Department, in Washington, DC, U.S., July 19, 2022.

เมื่อถามถึงปัญหาการค้ามนุษย์ในอุตสาหกรรมประมงและการเดินเรือของไทย คุณอภิญญากล่าวว่าลดลงไปมากเพราะความกวดขันของภาครัฐในช่วงหลายปีที่ผ่านมา

“สมัยก่อนเริ่มเคยมีปัญหาตั้งแต่คดีอัมบน ที่อินโดนีเซีย ซึ่งมีลูกเรือชาวกัมพูชา ชาวเมียนมา และชาวไทยถูกทิ้งที่อินโดนีเซียหลายพันคน ซึ่งตนเองมีส่วนเข้าไปช่วยงานผ่านทางพระสังฆราชที่เกาะอัมบน และทำงานร่วมกับเอ็นจีโอและเจ้าหน้าที่ของกองทัพเรือ ทำให้ช่วยเหลือลูกเรือกลับมาได้ 1,000 - 2,000 คน ตอนนั้นถึงรู้ว่ามีปัญหานี้เกิดขึ้นด้วย หลังจากนั้นรัฐบาลไทยทำงานอย่างเข้มข้นตั้งแต่ ปี 2557 – 2558 มีการแก้ไขกฎหมาย ระดมทีมพัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่ แล้วปัญหาก็เริ่มคลี่คลายลง”

สำหรับเคสหนักที่สุดที่เธอเคยให้ความช่วยเหลือ คือกรณีลูกเรือต่างชาติของเรือสินค้าห้องเย็นที่ร้องเรียนเข้ามาว่าถูกละเมิดระหว่างล่องอยู่กลางทะเล

“เป็นลูกเรือต่างชาติ 9 คน อินเดีย บังกลาเทศ อินโดนีเซีย เมียนมา ที่ล่องอยู่ในเรือกลางมหาสมุทร แต่ถูกละเมิด เกิดอุบัติเหตุ อยากรักษาพยาบาล แต่ผ่านมาหลายประเทศแล้วก็ยังไม่ได้รับการรักษา จนปลายทางมาถึงประเทศไทย ทางลูกเรือทราบว่ามีอภิญญา ก็ร้องเรียนเข้ามาเพื่อขอความช่วยเหลือเพื่อขึ้นฝั่งไปรักษา ... เราตรวจสอบข้อมูลแล้วพบว่าเป็นไปได้จึงขอให้ตำรวจขึ้นเรือไปเพื่อนำตัวพวกเขาลงมา... นำมาตัวสุขภาพ พบว่าแขนผิดรูป แขนเสีย ไทยก็เรียกค่าสินไหมให้ ดำเนินคดี ขึ้นศาล ก่อนที่จะช่วยส่งตัวพวกเขากลับบ้าน ...”

Apinya Tajit, TIP Heroes 2022, from Thailand

รองผู้อำนวยการศูนย์อภิบาลผู้เดินทางทางทะเล Stella Maris กล่าวถึงแรงบันดาลใจที่ทำให้เธอยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือบรรดาแรงงานผู้เดือดร้อนเหล่านี้ว่ามาจากหลักยึดเหนี่ยวทางศาสนา

“เราคิดว่าพระเยซูเจ้าไม่ได้รอเราอยู่ในโบสถ์... แต่อยู่ในตัวผู้ยากไร้ ต่อบุคคลชายขอบ... การที่เราปฏิบัติต่อคนเหล่านี้ก็เหมือนเราปฏิบัติต่อพระ... เรามิได้ทำเพราะว่าพวกเขานับถือศาสนาอะไร แต่เป็นมนุษย์เหมือนเรา ถ้าคุณเดือดร้อนเราก็ต้องช่วย...”

การประกาศรายชื่อผู้ได้รับรางวัล TIP Heroes 2022 มีขึ้นพร้อมกับพิธีเปิดตัวรายงานการค้ามนุษย์ประจำปี TIP Report ซึ่งปีนี้ประเทศไทยได้รับการปรับอันดับเป็น Tier 2 จากระดับ Tier 2 Watch List หรือ Tier 2 เฝ้าระวัง เมื่อปีที่แล้ว สะท้อนให้เห็นถึงความพยายามทั้งภาครัฐและเอกชนในประเทศไทย เพื่อแก้ไขปัญหาการลักลอบค้ามนุษย์ในช่วงหนึ่งปีที่ผ่านมา

TIP Heroes 2022

คุณอภิญญา มองการทำงานของรัฐบาลไทยในเรื่องการแก้ไขปัญหานี้ว่ามีความคืบหน้าไปมาก

“มีการอบรมพัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่ค่อนข้างเยอะ... วิธีถามคำถาม ตรวจแรงงานเพื่อให้ได้ข้อเท็จจริง และถ้ามีผู้เสียหายจะให้การคุ้มครองอย่างไร... อบรมตำรวจใน 22 จังหวัดชายทะเลทั้งหมด... มีคำสั่งให้ตรวจเรือตามท่าเรือต่าง ๆ 100% ... คิดว่าเจ้าหน้าที่ทำงานกันหนักมากซึ่งเราก็เข้าไปเสริมในส่วนที่หายไป”

Apinya Tajit, TIP Heroes 2022, from Thailand

หนึ่งใน TIP Heroes คนล่าสุด กล่าวแสดงความยินดีที่ไทยได้รับการปรับอันดับในรายงาน TIP Report ครั้งนี้ด้วย

“... ความที่เราทำงานร่วมกับเจ้าหน้าที่ภาครัฐ ตำรวจ กองทัพเรือ เราเห็นความตั้งใจ เห็นการเปลี่ยนแปลง... ซึ่งเราเชื่อว่าเราไม่สามารถทำให้ถูกใจคนได้ทุกคน แต่อย่างน้อยเราเห็นความตั้งใจ เห็นทุกคนทำงานอย่างหนัก ก็เชื่อว่าในที่สุดปัญหาต่าง ๆ จะดีขึ้น...”

• ที่มา: วีโอเอ ไทย