หากถามว่าคุณอยากจะไปชมการแสดงดนตรีสดในเร็ววันนี้หรือไม่? คำตอบคือ หากคุณได้รับวัคซีนโควิด-19 แล้วคุณก็อาจจะทำได้สำหรับในบางประเทศ ซึ่งนำแนวทางที่เรียกว่า “Green passport” มาใช้เพื่อแสดงว่าได้รับการฉีดวัคซีนแล้ว
ปัจจุบันมีการใช้ Green passport ในประเทศอิสราเอล กรีซ และไซปรัส ขณะที่ประเทศต่าง ๆ ในแถบเมดิเตอร์เรเนียนกำลังดำเนินการเพื่อเปิดธุรกิจต่าง ๆ และยอมรับ Green passport โดยคาดว่าจะมีการใช้ข้อตกลงที่คล้ายกันนี้ในประเทศอื่น ๆ เพื่อเพิ่มจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติด้วย
เมื่อเร็ว ๆ นี้ นักดนตรีชื่อดัง Aviv Geffen ได้แสดงคอนเสิร์ตเปียโนโดยมีผู้เข้าชม 300 คนในเมือง Tel Aviv ประเทศอิสราเอล เขาเรียกการแสดงครั้งนี้ว่า “ปาฏิหาริย์” ซึ่งผู้ที่มาชมการแสดงของ Geffen ไม่เพียงแต่ต้องมีตั๋วเพื่อเข้าชมการแสดงเท่านั้น แต่ยังต้องมีหลักฐานแสดงการฉีดวัคซีนด้วย
Geffen กล่าวว่า ผู้คนจะไม่สามารถมีชีวิตอยู่ในโลกหลังการระบาดของโคโรนาไวรัสได้หากไม่ได้รับการฉีดวัคซีน ดังนั้นทุกคนควรจะฉีดวัคซีน ขณะที่ Yuli Edelstein รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขอิสราเอล กล่าวว่า ผู้ที่เลือกที่จะไม่ฉีดวัคซีนก็จะมีความล้าหลังกว่าคนอื่น
อิสราเอลเป็นประเทศเล็ก ๆ ที่มีวัคซีนเพียงพอที่จะรักษาพลเมืองทุกคนที่อายุเกิน 16 ปี อย่างไรก็ตาม รัฐบาลของประเทศนี้ถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าจัดหาวัคซีนให้กับชาวปาเลสไตน์ที่อาศัยอยู่ในดินแดนที่อิสราเอลยึดครองได้ช้าเกินไป
ทั้งนี้ ปัจจุบันวัคซีนโควิดส่วนใหญ่มีไว้สำหรับประเทศร่ำรวยที่มีระบบสาธารณสุขที่ดีทำให้ผู้คนที่เฝ้าสังเกตความพยายามของทั่วโลกในการจัดหาวัคซีนเชื่อว่า ประเทศที่ร่ำรวยจะมีภูมิคุ้มกันหมู่ หรือ Herd Immunity เร็วกว่าประเทศที่ยากจน
จนถึงขณะนี้ราว 80 เปอร์เซ็นต์ของวัคซีน 210 ล้านโดสถูกส่งไปยังประเทศที่ร่ำรวย ซึ่งบริษัทยาในบางประเทศที่ร่ำรวยเหล่านั้นก็เป็นผู้พัฒนาวัคซีนเองด้วย
Lawrence Gostin ศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยจอร์จทาวน์ ในกรุงวอชิงตัน ซึ่งเป็นผู้อำนวยการศูนย์ความร่วมมือขององค์การอนามัยโลก (WHO) ด้านกฎหมายสุขภาพแห่งชาติและระดับโลก เรียกปัญหานี้ว่า “วิกฤตทางศีลธรรม” เขาตั้งคำถามว่าจะเป็นการยุติธรรมหรือไม่ที่จะปล่อยให้ประเทศร่ำรวยเปิดกว้างได้เร็วกว่าประเทศยากจน ในขณะที่ประเทศยากจนอาจไม่สามารถมีภูมิคุ้มกันหมู่ได้เป็นเวลาหลายปี
เมื่อปีที่แล้ว WHO ก่อตั้งโครงการ COVAX เพื่อให้ประเทศที่ยากจนได้รับวัคซีนในเวลาเดียวกันกับประเทศร่ำรวย และเมื่อเร็ว ๆ นี้ ประเทศกานาซึ่งอยู่ทางฝั่งตะวันตกของแอฟริกา เป็นประเทศแรกที่ได้รับวัคซีนจาก COVAX และวัคซีนกำลังเดินทางไปยังประเทศต่างๆ เพิ่มมากขึ้นผ่านทางโครงการนี้
ขณะเดียวกัน ประเทศต่าง ๆ เช่น อังกฤษ กำลังศึกษาการใช้ “การรับรองสถานะการฉีดวัคซีนโควิด” ซึ่งมาตรการดังกล่าวจะอนุญาตให้ผู้คนกลับไปทำงานหรือเข้าร่วมการชุมนุมใหญ่ได้ แต่นายกรัฐมนตรีบอริส จอห์นสัน แสดงความกังวลว่า เราไม่สามารถเลือกปฏิบัติต่อผู้ที่ไม่สามารถรับการฉีดวัคซีนได้ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตาม
ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่า โครงการวัคซีนพาสปอร์ตจะสามารถช่วยธุรกิจต่าง ๆ ในประเทศที่ต้องพึ่งพารายได้จากการท่องเที่ยว แต่ก็ยังมีข้อกังวลหลายประการ เช่น อาจมีประเทศที่ไม่ยอมรับการรับรองวัคซีนพาสปอร์ตของประเทศอื่น
นอกจากนี้ยังมีปัญหาที่ซับซ้อนยิ่งกว่า คือ ในด้านจริยธรรม สังคม การเมือง และกฎหมาย กล่าวคือ เราจะสามารถสร้างความสมดุลระหว่างสิทธิขั้นพื้นฐานของพลเมืองกับประโยชน์ที่จะเกิดขึ้นต่อสังคมได้อย่างไร?
