ข่าวการชะลอซื้อเรือดำน้ำสองลำจากจีนโดยรัฐบาลไทยได้รับความสนใจอย่างสูงจากสื่อต่างๆทั่วโลก และผู้สันทัดกรณีได้ให้ความเห็นในบทความเหล่านั้นไว้หลายประเด็น เช่น อะไรคือปัญหาความมั่นคงที่แท้จริงของไทย รวมถึงมิติด้านความสัมพันธ์กับจีน และบริบททางการเมืองไทยท่ามกลางมรสุมเศรษฐกิจจากโคโรนาไวรัส ตลอดจนการประท้วงของนักเรียนนักศึกษาในขณะนี้
วีโอเอไทยรวบรวมความเห็นจากบทความของสื่อ 5 สำนัก คือ Associated Press, Reuters, South China Morning Post, The Diplomat และ Defense News โดยมีประเด็นที่น่าสนใจดังนี้
การเเข่งขันกับประเทศเพื่อนบ้าน
ในเรื่องความสำคัญด้านความมั่นคง กองทัพไทยให้เหตุผลต่อโครงการซื้อเรือดำนำ้ว่า เพื่อสร้างความเเข็งเเกร่งทางนาวี ซึ่งช่วยป้องปรามการท้าทายจากฝ่ายตรงข้ามได้
เซบาสเตียน สเตรจิโอ คอลัมนิสต์ของ The Diplomat กล่าวในบทความวันที่ 2 กันยายนว่า ตั้งแต่ทศวรรษที่ 1990 ไทยพยายามที่จะลงนามซื้อเรือดำน้ำจากหลายประเทศ เช่น เยอรมนี และเกาหลีใต้แต่ไม่ประสบผลสำเร็จ และการจัดงบสำหรับซื้อเรือดำน้ำจากจีนเกิดขึ้นเพราะกองทัพมีความตั้งใจที่ลดจุดอ่อนทางกลาโหม ในบริบทของความตึงเครียดที่มีมากขึ้นในทะเลจีนใต้
บทความชิ้นนี้ได้เปรียบเทียบกองเรือดำนำ้ของประเทศพื้นบ้านของไทย เช่น เวียดนามที่มีกองเรือดำนำ้ใหญ่ที่สุดในภูมิภาค โดยมีเรือดำนำ้ Kilo-class ของรัสเซีย 6 ลำ นอกจากนี้ อินโดนีเซีย สิงคโปร์ และมาเลเซียมีเรือดำน้ำ 5 ลำ 4 ลำ และ 2 ลำตามลำดับ ส่วนเมียนมาร์ซื้อเรือดำนำ้ 1 ลำเมื่อปีที่แล้ว สื่อ South China Morning Post กล่าวว่าเรือดำน้ำของเมียนมาร์เป็นเรือที่ซื้อต่อจากอินเดีย ซึ่งอินเดียซื้อมาเมื่อ 40 ปีที่แล้วจากรัสเซีย
สำหรับไทย สำนักข่าว Associated Press (AP) รายงานว่า ทางการคาดว่าจะมีเรือดำนำ้สมัยใหม่ลำเเรก ในอีก 3 ปีจากนี้ โดยเป็นเรือจากจีน ที่สรุปงบประมาณซื้อไปเรียบร้อยแล้วเมื่อ 3 ปีก่อน
South China Morning Post สัมภาษณ์นักวิเคราะห์ เสก โสพาล ที่ทำงานวิจัยอยู่ที่ มหาวิทยาลัย Ritsumeikan Asia Pacific University ในญี่ปุ่น เขากล่าวว่า ประเด็นความมั่นคงหลักของไทยในทะเลอันดามันและอ่าวไทย ค่อนข้างที่จะอยู่ในรูปแบบพิเศษ นอกคำจำกัดความปกติ กล่าวคือเป็นประเด็นที่ว่าด้วย การประมงผิดกฎหมาย การค้ามนุษย์และโจรสลัด และในส่วนอื่นๆ ก็มีความขัดแย้งเรื่องเขตเเดนทางทะเลกับกัมพูชา และเมียนมาร์บ้าง
เขากล่าวว่าสิ่งท้าทายจากประเด็นเหล่านี้อาจไม่จำเป็นที่จะต้องตอบโต้ด้วยการใช้เรือดำนำ้ นอกจากนี้ สื่อ Defense News อ้างความเห็นของ โคลิน โกห์ นักวิจัยแห่ง S. Rajaratnam School of International Studies ที่สิงค์โปร์ ที่ตั้งคำถามลักษณะเดียวกันของการใช้เรือดำนำ้แก้ไขปัญหาเหล่านั้น
ปัญหาความมั่นคงที่แท้จริงของไทย
หัวข้อที่นักวิเคราะห์แสดงทรรศนะอีกประการหนึ่งคือ อะไรคือปัญหาความมั่นคงที่แท้จริงของไทย
อาจารย์พอล เชมเบอร์ส ศูนย์ Asean Community Studies ที่มหาวิทยาลัยนเรศวรกล่าวในบทความของสื่อ South China Morning Post นี้ว่า ประเด็นความมั่นคงของไทยในปัจจุบันและในอนาคตอันใกล้มีสองประเด็นด้วยกันคือ ความไม่สงบในภาคใต้ที่มีกลุ่มติดอาวุธก่อความรุนแรง และเรื่องความสั่นคลอนของระบอบผู้มีอำนาจบริหารประเทศในปัจจุบัน ซึ่งเห็นได้จากการประท้วงของนักเรียน-นักศึกษาทั่วประเทศ
นักวิชาการผู้นี้กล่าวว่าเขาไม่เห็นว่าการซื้อเรือดำน้ำเกี่ยวข้องอะไรกับสองประเด็นนี้
สำนักข่าว AP รายงานว่า การชะลอซื้อเรือดำนำ้ของกองทัพไทย อาจช่วยลดแรงกดดันต่อรัฐบาลของพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา ท่ามกลางการประท้วงเรียกร้องของคนรุ่นใหม่ให้เขาลงจากตำแหน่ง และจัดการเลือกตั้งใหม่ รวมทั้งเปิดทางให้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ รายงานฉบับนี้ระบุด้วยว่าผู้ประท้วงไม่พอใจการจัดสรรงบประมาณซื้อเรือดำนำ้ ขณะที่ประชาชนกำลังเดือดร้อน จากผลทางเศรษฐกิจของโคโรนาไวรัส ส่วน Reuters ระบุว่าผู้ประท้วง เห็นว่าการซื้ออาวุธ เช่น เรือดำนำ้เป็นสัญญาณของการให้ความสำคัญต่อกองทัพเหนือผลประโยชน์ของประชาชน
ในบทความของ The Diplomat เซบาสเตียน สเตรจิโอ กล่าวว่าแม้รัฐบาลไทย จะสามารถจัดการกับการแพร่ของโควิด-19ในประเทศได้ดี แต่ เศรษฐกิจไทยหนีไม่พ้นผลกระทบจากการระบาดในส่วนต่างๆของโลก โดยจีดีพี หรือผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ หดตัวลง ร้อยละ 12.2 ในไตรมาสที่สองของปี ถือเป็นการชะลอตัวของเศรษฐกิจครั้งใหญ่ที่สุดตั้งเเต่วิกฤติปี ค.ศ. 1997-1998
ความสัมพันธ์ไทย-จีนผ่านการค้าอาวุธ
สำหรับประเด็นที่เกี่ยวกับความสัมพันธ์ไทย-จีน หนังสือพิมพ์ South China Morning Post สัมภาษณ์ ซ่ง จงผิง นักวิเคราะห์ด้านการทหารในฮ่องกง เขากล่าวว่าจีนมีความสัมพันธ์กับไทยมายาวนาน และการตัดสินใจชะลอซื้อเรือดำน้ำครั้งนี้น่าจะสามารถมีทางออกที่ทำให้จีน “เข้าใจได้” ถึงข้อจำกัดของไทยในเวลานี้
สื่อฉบับนี้รายงานด้วยว่า ตั้งแต่พลเอกประยุทธ์ ขึ้นมาบริหารประเทศ ช่วง 6 ปีที่ผ่านมา ความสัมพันธ์ทางกลาโหมระหว่างไทยเเละจีนเจริญเติบโต โดยจีนเป็นผู้ขายอาวุธให้ไทยมากขึ้น เเละเมื่อปีที่แล้ว กองทัพบกของไทยก็เตรียมซื้อรถถัง VT4 จากจีน 14 คัน หลังจากที่ซื้อล็อตแรกไปแล้ว 28 คันเมื่อปี ค.ศ. 2016
