ศาลสูงสหรัฐฯ ปัดตก 'การให้สิทธิพิเศษเฉพาะกลุ่ม' สมัครเรียนมหาวิทยาลัย

ศาลสูงสหรัฐฯ มีคำตัดสินในัวนพฤหัสบดี ปฏิเสธการใช้กฎเกณฑ์การยืนยันสิทธิ (affirmative action) ในการสมัครเข้าเรียนระดับมหาวิทยาลัยในสหรัฐฯ โดยระบุว่า การใช้เชื้อชาติเป็นปัจจัยในการตัดสินว่าใครควรเข้าเรียนในมหาวิทยาลัยนั้นถือเป็นสิ่งที่ขัดกับรัฐธรรมนูญสหรัฐฯ

คณะตุลาการศาลสูงสหรัฐฯ ลงมติ 6-3 คว่ำแผนการรับนักศึกษาของมหาวิทยาลัยฮาร์เวิร์ด (Harvard University) และมหาวิทยาลัยแห่งรัฐนอร์ทแคโรไลนา (University of North Carolina) ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยของเอกชนและของรัฐบาลที่เก่าแก่ที่สุดในอเมริกา

คำตัดสินของศาลสูงในครั้งนี้ส่งผลให้มหาวิทยาลัยต่าง ๆ ในสหรัฐฯ ต้องทบทวนวิธีการรับสมัครนักศึกษาใหม่เพื่อให้บรรลุตามเป้าหมายการกระจายความหลากหลายของนักศึกษากลุ่มต่าง ๆ โดยไม่เอาเชื้อชาติมาเป็นปัจจัยพิจารณา เช่น การใช้พื้นฐานทางเศรษฐกิจของครอบครัว หรือชุมชนที่พวกเขาเติบโตขึ้นมา ประกอบการพิจารณาแทน

หลายสิบปีที่ผ่านมา สถาบันอุดมศึกษาหลายร้อยแห่งในอเมริกาใช้กฎเกณฑ์การยืนยันสิทธิ หรือการให้สิทธิพิเศษเฉพาะกลุ่ม ในการรับนักศึกษาเข้ามาเรียนในบางคณะเพื่อเพิ่มโอกาสของกลุ่มชาติพันธุ์ส่วนน้อยในบางคณะหรือบางมหาวิทยาลัยที่มีนักศึกษาส่วนใหญ่เป็นคนผิวขาว

ประธานาธิบดีสหรัฐฯ โจ ไบเดน กล่าวถึงคำตัดสินของศาลสูงในวันนี้ว่า "ผมมีความเห็นขัดแย้งอย่างยิ่งกับคำตัดสินนี้"

ผู้นำสหรัฐฯ กล่าวว่า "มหาวิทยาลัยของเราจะแข็งแกร่งกว่าเดิมเมื่อมีความหลากหลายทางเชื้อชาติ" และว่า "เราไม่สามารถปล่อยให้คำตัดสินนี้เป็นคำพูดสุดท้าย ... การเลือกปฏิบัติยังคงมีอยู่ในอเมริกา เราต้องการมีระบบการศึกษาระดับสูงที่ดีสำหรับทุกคน"

คำตัดสินครั้งประวัติศาสตร์

ที่ผ่านมา ศาลสูงสหรัฐฯ ตัดสินให้รักษาวิธีการรับนักศึกษาโดยให้สิทธิพิเศษต่อผู้สมัครบางกลุ่มมาแล้วสองครั้งในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา รวมทั้งครั้งล่าสุดเมื่อปี 2016

แต่หลังจากนั้น อดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ทรัมป์ ได้แต่งตั้งตุลาการศาลสูงสามคนที่มีแนวคิดอนุรักษ์นิยม ทำให้คำตัดสินในเรื่องกฎการยืนยันสิทธิดังกล่าวเอนเอียงมาทางฝั่งที่ไม่เห็นด้วยกับวิธีนี้

ในการลงมติเรื่องนี้ ตุลาการฝั่งอนุรักษ์นิยม 6 คนล้วนออกเสียงไปในแนวทางเดียวกัน แม้ว่าก่อนหน้านี้ศาลอุทธรณ์ได้รับรองการยืนยันสิทธิพิเศษนี้ไปแล้วทั้งที่มหาวิทยาลัยฮาร์เวิร์ด และมหาวิทยาลัยแห่งรัฐนอร์ทแคโรไลนา หลังจากที่มีการฟ้องร้องว่าสถาบันอุดมศึกษาเก่าแก่ทั้งสองแห่งเลือกปฏิับิตต่อผู้สมัครที่เป็นคนผิวขาวและผู้ที่มีเชื้อสายเอเชีย

ผู้พิพากษา ซอนยา โซโตมายอร์ หนึ่งในตุลาการศาลสูงที่เป็นเสียงส่วนน้อยในฝั่งเสรีนิยม กล่าวว่า คำตัดสินนี้ "เป็นการถอยหลังไปหลายสิบปี" ขณะที่ผู้พิพากษาหญิงผิวดำคนแรกในศาลสูง เคตานจี บราวน์ แจ็คสัน เรียกคำตัดสินนี้ว่า "โศกนาฏกรรมที่แท้จริงสำหรับเราทุกคน"

แต่ทางอดีตปธน.ทรัมป์ ประกาศว่า คำตัดสินของศาลสูงในวันพฤหัสบดีถือเป็น "วันที่ยิ่งใหญ่ของอเมริกา"

• ที่มา: วีโอเอ