ไม่ได้คิดไปเอง! วิกฤตเงินเฟ้อลดขนาดผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ลงจริง

ปัจจุบัน ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ตั้งแต่กระดาษชำระไปจนถึงกาแฟคั่วบดได้ปรับปริมาณและขนาดให้เล็กลง โดยสินค้าบางตัวยังคงราคาเท่าเดิม แต่หลาย ๆ ชิ้นกลับแพงขึ้นมาก ปรากฏการณ์นี้มีศัพท์เรียกว่า Shrinkflation ซึ่งที่ไม่ใช่อะไรที่เพิ่งเกิดขึ้นใหม่ เพียงแต่เราจะสามารถเห็นได้ชัดขึ้นเมื่อเกิดวิกฤตทางเศรษฐกิจ โดยเฉพาะเมื่อประเทศต่าง ๆ ประสบปัญหาภาวะเงินเฟ้อที่ส่งผลให้ค่าวัตถุดิบ ค่าแรงงานการผลิตและการขนส่งสูงขึ้น

บริษัท S&P Global ระบุว่า ดัชนีราคาผู้บริโภคทั่วโลกเพิ่มขึ้นโดยเฉลี่ยถึง 7% ในเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา และมีแนวโน้มที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องไปจนถึงเดือนกันยายนนี้

เอ็ดการ์ ดรอว์สกี นักสนับสนุนการคุ้มครองผู้บริโภคและอดีตรองอัยการสูงสุดแห่งรัฐแมสซาชูเซตส์ กล่าวกับสำนักข่าวเอพีว่า Shrinkflation “จะเกิดขึ้นเป็นระลอก ๆ เรากำลังเผชิญกับอุปสรรคครั้งใหญ่อยู่ในตอนนี้เพราะปัญหาเงินเฟ้อนั่นเอง”

ดรอว์สกี เล่าว่า เขาเริ่มเห็นกล่องของผลิตภัณฑ์อาหารเช้าที่เล็กลงตั้งแต่ฤดูใบไม้ร่วงปีที่แล้ว พร้อมหยิบยกตัวอย่างมากมายมาประกอบเสริม เช่น กระดาษชำระยี่ห้อ Cottonelle Ultra Clean Care ที่แต่ก่อนมีจำนวน 340 แผ่นต่อม้วน แต่ตอนนี้กลับลดลงไปเหลือเพียง 312 แผ่น หรือ กาแฟคั่วบดยี่ห้อ Folgers ที่ปรับลดขนาดของโถใส่กาแฟจาก 51 ออนซ์ลงมาเป็น 43.5 ออนซ์ แต่ยังระบุไว้ข้างบรรจุภัณฑ์ว่าสามารถชงกาแฟได้ถึง 400 แก้ว เพราะทางบริษัทได้ชี้แจงว่าได้ใช้เทคโนโลยีใหม่ในการบดกาแฟจึงทำให้เมล็ดกาแฟเบาขึ้น

นักสนับสนุนการคุ้มครองผู้บริโภคผู้นี้กล่าวเสริมว่า shrinkflation เป็นเทคนิคที่ดึงดูดผู้ผลิตได้ดี เพราะผู้ผลิตรู้ว่าลูกค้าส่วนใหญ่มักจะสังเกตราคาที่เพิ่มขึ้นได้ง่ายกว่าสิ่งอื่น ๆ รวมถึงขนาดสินค้าที่เล็กลง

นอกจากนี้ หลายบริษัทได้ใช้กลยุทธ์การปรับหน้าตาของสินค้าให้น่าสนใจขึ้นด้วยการเล่นสีที่จัดจ้านเพื่อที่จะหลอกล่อไม่ให้สายตาของผู้บริโภคไปโฟกัสไปจดจ่อกับขนาดที่เล็กลงนั่นเอง

และนี่คือวิธีที่บริษัทผู้ผลิตมันฝรั่งทอดกรอบยี่ห้อ Fritos ทำ เพราะถุงขนาดใหญ่พิเศษ เคยมีน้ำหนักสุทธิที่ 18 ออนซ์ หรือประมาณ 510 กรัม ปัจจุบัน หลายซูเปอร์มาร์เก็ตในสหรัฐฯ กลับโฆษณาขายมันฝรั่งทอดกรอบยี่ห้อนี้ในถุงขนาดดังกล่าวด้วยราคาที่แพงขึ้น ในขณะที่น้ำหนักสินค้าลดลงมาอยู่ที่ 15.5 ออนซ์ หรือประมาณ 430 กรัมเท่านั้น

PepsiCo ซึ่งเป็นบริษัทแม่ผู้ผลิตไม่ได้แสดงความคิดเห็นถึงประเด็นข้างต้นเมื่อสำนักข่าวเอพีสอบถามไป เพียงแค่ยอมรับว่ามีการค่อย ๆ ปรับลดขนาดของขวดเครื่องดื่มเกลือแร่ยี่ห้อ Gatorade จากขนาด 32 ออนซ์มาเป็น 28 ออนซ์แทน เพื่อให้ผู้บริโภคจับขวดถนัดมือขึ้นเพราะบริเวณกลางขวดนั้นเล็กลงนั่นเอง พร้อมทั้งยืนยันว่าการปรับขนาดของขวดไม่เกี่ยวข้องกับสถานการณ์ทางเศรษฐกิจใด ๆ อย่างไรก็ดี PepsiCo ไม่ได้ชี้แจงว่าทำไมราคาของ Gatorade ขวดที่เล็กลงกลับแพงขึ้น

ทั้งนี้ หลาย ๆ บริษัทไม่ได้ตอบกลับหรือแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการลดขนาดสินค้าเมื่อสำนักข่าวเอพีติดต่อไปเช่นกัน ยกตัวอย่างตั้งแต่ Kimberly-Clark ที่ผลิตกระดาษชำระ Procter & Gamble Co. ที่ผลิตของใช้ประจำวันต่าง ๆ รวมทั้งผลิตภัณฑ์บำรุงผม ไปจนถึงขนมยี่ห้อ Earth’s Best Organic Sunny Day Snack Bars ของกลุ่มบริษัท Hain Celestial Group

แต่บางบริษัทกลับเปิดเผยอย่างชัดเจน เช่น Domino’s Pizza ที่ประกาศเมื่อเดือนมกราคนที่ผ่านมาว่าได้ลดจำนวนชิ้นของไก่ทอดลงจาก 10 ชิ้นเป็น 8 ชิ้น แต่คงราคาเท่าเดิมที่ 7.99 ดอลลาร์ โดยชี้แจงว่ามาจากราคาของไก่ที่สูงขึ้น

ผู้บริโภคบางส่วนที่ประหลาดใจกับขนาดสินค้าที่เล็กขึ้นได้แชร์ตัวอย่างของผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ลงบนโลกโซเชียลมีเดีย และบางคนเอง รวมถึง อเล็กซ์ แอสปาเชอร์ คุณพ่อลูกสี่ในรัฐโอไฮโอ ถึงกับเปลี่ยนนิสัยการจับจ่ายซื้อของไปเลย

อเล็กซ์กล่าวว่า เขาทราบว่าราคาของสินค้าน่าจะแพงขึ้นเพราะมีการประกาศปรับขึ้นค่าแรงของพนักงานในซูเปอร์มาร์เก็ต แต่สิ่งที่เขาคาดไม่ถึง คือ ระยะเวลาการเปลี่ยนแปลงและการปรับลดขนาดของสินค้าที่เกิดขึ้นรวดเร็วเพียงนี้

เขายกตัวอย่างจากสวิสชีสแบบแผ่นที่เขาเคยซื้อประจำเมื่อก่อน ที่ราคา 9.99 ดอลลาร์ จะได้น้ำหนักสุทธิที่ 1 ปอนด์ หรือประมาณ 453 กรัม แต่ตอนนี้ปริมาณสินค้ากลับเหลือเพียงแค่ 12 ออนซ์ หรือประมาณ 340 กรัมเท่านั้นในราคาเท่าเดิม เขาจึงต้องหาโปรโมชั่นต่าง ๆ หรือไม่ก็ซื้อชีสแบบเป็นบล็อกมาหั่นเอง

ฮีเทนดรา ชาเตอเวดี อาจารย์ด้านการจัดการห่วงโซ่อุปทานแห่งมหาวิทยาลัย Arizona State ชี้ว่า เขาเชื่อมั่นว่า หลาย ๆ บริษัทกำลังประสบปัญหาการขาดแคลนคนงานและการปรับตัวของวัตถุดิบในการผลิตที่สูงขึ้น

แต่สิ่งที่ทำให้อาจารย์ผู้นี้รู้สึกกังวลนั้น คือ กำไรของบางบริษัทที่เพิ่มขึ้นอย่างมหาศาล เช่น Mondelez International ที่ถูกวิจารณ์ว่าปรับขนาดของช็อกโกแลตรสนมแบบแท่งของยี่ห้อ Cadbury Dairy Milk ในสหราชอาณาจักรแต่ยังคงราคาเท่าเดิม โดยบริษัทนี้มีรายได้จากการดำเนินธุรกิจเพิ่มขึ้นถึง 21% ในปี 2021 แต่เมื่อราคาของสิ่งต่าง ๆ ปรับสูงขึ้น รายได้จากการดำเนินธุรกิจกลับลดลงไปถึง 15% ในไตรมาสแรกของปีนี้ ต่างจาก PepsiCo ที่มีรายได้ประเภทข้างต้นเพิ่มขึ้น 11% ในปีที่แล้ว และตัวเลขดังกล่าวพุ่งทะยานถึง 128% ในไตรมาสแรกของปีนี้

เขากล่าวทิ้งท้ายว่า “ผมไม่ได้กล่าวหาว่าบริษัทพวกนี้ค้ากำไรเกินควร แต่มันดูคล้ายมากเลย และคำถามที่เกิดขึ้นคือ พวกเขาใช้อุปสรรคในการหาวัตถุดิบมาเป็นอาวุธในการแสวงหาผลกำไรที่มากขึ้นหรือไม่?”

• ที่มา: เอพี