ทางการสหรัฐฯ เริ่มใช้มาตรการที่เข้มงวดกับนักเรียนต่างชาติจากประเทศจีน สัญญาณที่ชัดเจนเกิดขึ้นเมื่อเดือนมิถุนายน ที่กระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ ลดจำนวนปีของวีซ่านักศึกษาปริญญาโทและเอกจากจีนจาก 5 ปี เหลือ 1 ปี ในหลายสาขา เช่น นวัตกรรมหุ่นยนต์
การเปลี่ยนแปลงนี้เกิดขึ้นท่ามกลางความกังวลของรัฐบาลอเมริกันว่าสหรัฐฯ อาจตกเป็นเป้าการสอดแนมเพื่อขโมยเทคโนโลยีสมัยใหม่
ในเวลาเดียวกัน จีนตั้งเป้าที่จะเป็นหนึ่งในประเทศผู้นำด้านเทคโนโลยีในโครงการ “Made in China 2025” ซึ่งเน้นความล้ำหน้าด้านหุ่นยนต์และรถยนต์พลังงานไฟฟ้า เป็นต้น
นอกจากนั้น สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานว่า เจ้าหน้าที่อเมริกันกำลังพิจารณาถึงความเป็นไปได้ที่จะสอดส่องบัญชีโซเชียลมีเดียของนักศึกษาจากจีนด้วย
กระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ กล่าวว่า ทางการต้องการดำเนินการเพื่อให้แน่ใจว่าบุคคลที่ได้วีซ่าเข้าสหรัฐฯ จะไม่สร้างความเสี่ยงต่อผลประโยชน์แห่งชาติอเมริกัน และเป็นที่คาดหมายว่า เจ้าหน้าที่ด้านความมั่นคงจะให้การอบรมบุคลากรด้านการศึกษาในการจับพิรุธกิจกรรมสอดแนม
ทั้งนี้ มหาวิทยาลัยในสหรัฐฯ ต้องการนักศึกษาที่มีความสามรถสูงจากต่างประเทศมาร่วมทำงานวิจัยด้านเทคโนโลยี
ที่สำคัญอีกประการหนึ่ง นักเรียนนักศึกษาจีนที่อยู่ในสหรัฐฯ 360,000 คน นำรายได้เข้าสหรัฐฯ 14,000 ล้านดอลลาร์ ถือเป็นแหล่งเงินสำคัญของธุรกิจการศึกษา
ด้วยเหตุนี้ จึงไม่น่าแปลกใจที่มหาวิทยาลัยหลายแห่งร่วมรณรงค์ต่อต้านความพยายามเปลี่ยนแปลงนโยบายออกวีซ่าเมื่อฤดูร้อนที่ผ่านมา โดยสถาบันที่โด่งดัง เช่น ฮาร์วาร์ด เยล และพรินซ์ตัน ร่วมเคลื่อนไหวในครั้งนี้ด้วย
เทอร์รี ฮาร์เทิล (Terry Hartle) รองผู้อำนวยการใหญ่องค์กร American Council on Education ที่กรุงวอชิงตัน กล่าวว่า นักเรียนจีนในสหรัฐฯ กำลังเสี่ยงต่อการตกเป็น “เบี้ย” ในความขัดแย้ง ระหว่างสหรัฐฯ และจีน
อย่างไรก็ตาม ทางการอเมริกันกล่าวว่า เจ้าหน้าที่เคยพบการสอดแนมด้านเทคโนโลยีมาแล้ว กล่าวคือ พบผู้กระทำผิดที่เป็นอดีตนักศึกษามหาวิทยาลัย Louisiana State University, Duke University และ Illinois Institute of Technology
(รัตพล อ่อนสนิท เรียบเรียงจากรายงานของ Mario Ritter Jr.)
