ทั้งเด็กเล็ก สุนัข แมว และม้าล้วนมีคุณสมบัติที่คล้ายกันคือสามารถถูกฝึกให้รู้จักใช้สุขาได้เมื่อถึงเวลาที่จำเป็น และขณะนี้นักพฤติกรรมสัตว์ของนิวซีแลนด์กับเยอรมนีก็สามารถฝึกวัวให้รู้จักใช้สุขาเช่นกัน ซึ่งในที่สุดแล้วอาจเป็นประโยชน์ช่วยลดก็าซเรือนกระจกได้
นักวิจัยด้านพฤติกรรมสัตว์ที่มหาวิทยาลัย Auckland ในนิวซีแลนด์ร่วมกับนักวิทยาศาสตร์ในเยอรมนีทดลองฝึกลูกวัว 16 ตัวให้รู้จักเดินเข้า ”คอกสุขา” หรือคอกที่มีอ่างเพื่อรองรับปัสสาวะและประสบความสำเร็จในเรื่องนี้ คือมีวัว 11 ตัวสามารถทำได้โดยใช้เวลาเพียงแค่ 15 วัน ซึ่งคุณลินเซย แมทธิวนักวิจัยของนิวซีแลนด์บอกว่าวัวสามารถเรียนรู้เรื่องนี้ได้เร็วพอๆ กับเด็กอายุ 2 ถึง 4 ขวบเลยทีเดียว
และเช่นเดียวกับการฝึกพฤติกรรมโดยทั่วไป นักวิจัยใช้ทั้งวิธีไม้แข็งและไม้นวมคือให้สิ่งจูงใจที่เป็นน้ำเชื่อมหวานข้นเป็นรางวัลถ้าวัวยอมร่วมมือ แต่ถ้าวัวปัสสาวะเรี่ยราดหรือปล่อยน้ำนอกอ่างที่จัดให้นักวิทยาศาสตร์ก็จะสาดด้วยน้ำเย็นเพื่อช่วยเตือนใจ
คำถามก็คือนักวิจัยฝึกวัวให้รู้จักใช้ ”คอกสุขา” เพื่อปัสสาวะนี้ทำไม โดยปกติแล้ววัวเป็นสัตว์ที่ปล่อยน้ำในปริมาณมากในแต่ละวันคือเฉลี่ยถึงวันละ 8 แกลลอนหรือราว 30 ลิตรต่อตัว และปัสสาวะของวัวก็ประกอบด้วยไนโตรเจนซึ่งบางครั้งเมื่อผสมกับมูลวัวแล้วจะกลายสภาพเป็นแอมโมเนียที่สร้างปัญหามลภาวะด้านสิ่งแวดล้อมได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งอาจทำให้แหล่งน้ำเน่าเสียและสร้างก๊าซไนตรัสออกไซด์ขึ้นมา ตามข้อมูลของหน่วยงานคุ้มครองสิ่งแวดล้อมของสหรัฐฯ หรือ EPA นั้น เมื่อปี 2019 ก๊าซไนตรัสออกไซด์นี้คิดเป็นสัดส่วนราว 7% ของก๊าซเรือนกระจกในสหรัฐ
จะเห็นได้ว่าความสำเร็จของการฝึกลูกวัวให้รู้จักใช้ “คอกสุขา” นี้อาจเป็นก้าวเล็กๆ ก้าวแรกของก้าวต่อไปเพื่อจัดการของเสียจากปศุสัตว์และนำไปสู่การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกชนิดหนึ่งคือไนตรัสออกไซด์ซึ่งมีผลต่อสภาวะโลกร้อนได้
ทั้งนี้ตามความเห็นก็อาจารย์โดนัลด์ บลูม ผู้เชี่ยวชาญด้านสัตวบาลของมหาวิทยาลัย Cambridge ในอังกฤษ อย่างไรก็ตามปัญหาที่มีอยู่ขณะนี้ก็คือถึงแม้นักวิจัยจะสามารถฝึกวัวให้รู้จักใช้สุขาแต่เรื่องนี้ก็ยังจำกัดอยู่เฉพาะแค่การขับถ่ายของเหลวไม่ใช่การถ่ายมูลวัว แม้ว่านักวิจัยที่เกี่ยวข้องจะเชื่อว่าการฝึกวัวให้รู้จักใช้สุขาขั้นสูงต่อไปนั้นน่าจะสามารถทำได้
ส่วนปัญหาข้อที่สองก็คือปัญหาใหญ่เรื่องมลภาวะจากปศุสัตว์ในขณะนี้มาจากก๊าซมีเทนซึ่งมีส่วนสำคัญต่อภาวะโลกร้อน และวัวมักจะปล่อยก๊าซมีเทนจากการเรอหรือการผายลม ซึ่งนักวิจัยบอกว่าคงจะไม่สามารถห้ามหรือฝึกวัวไม่ให้ปล่อยก๊าซมีเทนในลักษณะนี้ได้
ที่มา: AP