หลังจากประธานาธิบดี บารัค โอบามา ประกาศใช้คำสั่งฝ่ายบริหาร หรือ Executive Order เพื่อเดินหน้ากฎหมายปฏิรูประบบตรวจคนเข้าเมืองของสหรัฐฯ ตั้งแต่เมื่อปลายเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา ทำให้เกิดกระแสตอบรับอย่างกว้างขวางโดยเฉพาะชุมชนไทยทั่วสหรัฐอเมริกาซึ่งมีคนไทยจำนวนมากเข้าข่ายได้รับสิทธิประโยชน์จากกฎหมายฉบับดังกล่าว คุณพินิจการณ์ ตุลาชม จะพาไปเปิดใจและมุมมองคนไทยใอเมริกาที่อยู่ในข่ายได้รับสิทธิถูกต้องตามกฎหมายเป็นครั้งแรกและอาศัยอเมริกาได้ต่อไป
มีชาวไทยจำนวนไม่น้อยที่อาศัยในอเมริกาอย่างผิดกฎหมายแต่มีคุณสมบัติที่จะได้รับการยกเว้นและอาศัยในอเมริกาต่อไปได้ หลังการประกาศใช้กฎหมาย ปฏิรูประบบตรวจคนเข้าเมืองของสหรัฐ ซึ่งผู้จะได้รับสิทธิดังกล่าวจะต้องผ่านเงื่อนไข คือการอยู่ในอเมริกามาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปีนับจากวันประกาศ / มีทายาทเป็นพลเมืองสหรัฐหรืออยู่อาศัยถาวรถูกต้องตามกฎหมาย และไม่มีประวัติอาชญากรรม
ชาวไทยในรัฐแถบตะวันออกของสหรัฐแห่งหนึ่งให้สัมภาษณ์กับวีโอเอ ภาคภาษาไทยถึงโอกาสที่เขารอคอยเพื่อที่จะก้าวออกมาจากมุมมืด หลังจากอาศัยในอเมริกาอย่างผิดกฎหมายมานับสิบปี
เช่นเดียวกับคนไทยที่เป็นหัวหน้าครอบครัวอีกคนที่เดินทางมาศึกษาต่อในอเมริกาเมื่อ 7-8 ปี ก่อน และเสี่ยงตัดสินใจตั้งรกรากและทำงานในอเมริกา หลังมีครอบครัวและลูกเมื่อหลายปีก่อน
มีชาวไทยจำนวนไม่น้อยที่เสี่ยงตัดสินใจทำมาหากินและใช้ชีวิตในต่างแดน ด้วยการยอมลำบากจากการถูกจำกัดสิทธิในหลายด้านในฐานะพลเมืองชั้น 2เพราะอาศัยอย่างผิดกฎหมาย แต่ต้องแลกกับการอนาคตของตัวเองและครอบครัว
ส่วนหนึ่งของเจตนารมณ์การประกาศใช้กฎหมายปฏิรูประบบตรวจคนเข้าเมืองของผู้นำสหรัฐฯนั้น เพื่อต้องการแก้ปัญหาด้านมนุษยธรรมที่จะเปิดทางให้ครอบครัวของผู้อพยพที่มีลูกหลานเป็นพลเมืองสหรัฐให้สามารถอยู่ด้วยกันต่อไปมากกว่าที่จะจบลงที่การส่งกลับประเทศเหมือนเช่นที่ผ่านมา
ทางการสหรัฐคาดว่าจะมีชาวต่างชาติอพยพราว 5 ล้านคนได้ประโยชน์จากการประกาศในครั้งนี้ ซึ่งรวมไปถึงคนไทยที่คาดว่ามีหลายหมื่นคนที่พบกับความหวังเพื่อจะก้าวพ้นจากเงามืด หลุดจากวงจรใต้ดินขึ้นมาหายใจใช้ชีวิตปกติกับครอบครัวได้โดยไม่ต้องกังวลอีกต่อไป
