อดีตนักโทษการเมืองในเมียนมากลุ่มหนึ่งซึ่งเพิ่งได้รับเป็นอิสระเมื่อไม่นานมานี้กำลังตกอยู่ในภาวะตื่นกลัวว่า กองทัพที่ยังคงจับตาดูความเคลื่อนไหวของผู้ที่ถูกปล่อยตัวมาอยู่อาจดำเนินการจับกุมตัวพวกตนอีกครั้ง
รัฐบาลทหารเมียนมาปล่อยตัวนักโทษจำนวน 2,153 คนเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคมที่ผ่านมา หลังถูกจับกุมและคุมขังภายใต้กฎหมายอาญาที่มีอำนาจผู้ที่ “ทำให้เกิดความกลัว เผยแพร่ข่าวปลอม หรือทำความผิดทางอาญาไม่ว่าจะโดยตรงหรือทางอ้อมต่อลูกจ้างของรัฐบาล”
อดีตนักโทษที่ถูกปล่อยตัวนั้นได้รับอิสรภาพพร้อมเงื่อนไขว่า แต่ละคน “[จะ]ได้รับโทษใหม่เพิ่มเติมจากบทลงโทษที่ยังมีผลบังคับใช้อยู่ หากมีการกระทำผิดเพิ่มเติม”
วีโอเอ ติดต่ออดีตนักโทษกว่า 10 คนเพื่อสอบถามข้อมูลในการจัดทำรายงานนี้ แต่หลายคนปฏิเสธที่จะพูดคุยเนื่องจากเหตุผลความกังวลด้านความปลอดภัย โดยทุกคนที่ได้รับการปล่อยตัวต้องลงนามในเอกสารที่สัญญาว่า จะไม่ก่อเหตุความรุนแรงใด ๆ ต่อประเทศ
อดีตนักโทษวัย 27 ปีรายหนึ่งที่ใช้ชื่อว่า “เฮย์ มาร์” ซึ่งถูกปล่อยตัวออกมาจากเรือนจำตาราวดี ในรัฐพะโค บอกกับ วีโอเอ ว่า ตนรู้สึกลังเลที่จะเซ็นชื่อในเอกสารดังกล่าว แต่ก็ทำไปเพื่อให้ได้รับการปล่อยตัวจาก “คุกที่โหดร้ายป่าเถื่อน” พร้อมยืนยันว่า “ถ้าคุณเขียนในบทความว่า ทำไมดิฉันถูกจับกุมตัว [ทางการ] ก็จะหาตัวและจับกุมดิฉันอีกได้อย่างง่ายดาย รัฐบาลทหารเฝ้าจับตาดูดิฉันอยู่ ด้วยเหตุผลนี้ ดิฉันถึงไม่พูดกับเพื่อนสักคนและเดินออกไปข้างนอกเมื่อจำเป็นต้องทำอย่างนั้น”
ชเว ซิน นักศึกษาวัย 26 ปีที่เป็นอดีตนักโทษ กล่าวว่า เธอรู้สึกว่าตนตกอยู่ในอันตราย และสังเกตเห็นว่า มีคนคอยตามเธอเวลาออกไปพบเพื่อน ๆ ที่ร้านอาหารแห่งหนึ่ง หลังได้รับการปล่อยตัว และกล่าวว่า “ตอนที่ ดิฉันย้ายไปอีกร้านหนึ่ง พวกเขาก็ขับรถตาม ดิฉันกลัวที่จะต้องพูดกับสื่อ อย่างไรก็ตาม ดิฉันต้องการให้คนอื่น ๆ รู้ว่า เกิดอะไรขึ้นในคุกและค่ายสอบสวนทั้งหลาย”
ชเว ซิน บอกกับ วีโอเอ ว่า เมื่อตอนที่เธอเขาร่วมการประท้วงต่อต้านการก่อรัฐประหารในเดือนมิถุนายน ปี ค.ศ. 2021 เธอติดกับของรัฐบาลทหารเมียนมาที่ใช้เพื่อนคนหนึ่งของเธอเป็นตัวล่อให้ออกมาพบ โดยไม่ทราบว่า มีเจ้าหน้าที่ดักรอที่จุดนัดพบ
เธอกล่าวว่า หลังถูกจับกุม เธอถูกใช้ผ้าปิดตาและพาไปที่อาคารแห่งหนึ่ง และถูกชายสามคนรุมเตะไม่หยุด จนทำให้สะโพกของเธอฟกช้ำจนนั่งไม่ได้เป็นเวลาหลายวัน และเธอก็ถูกส่งตัวไปยังศูนย์สอบสวนของทหารในนครย่างกุ้ง โดย “ไม่มีการให้อาหารหรือน้ำเป็นเวลาสี่วัน ต่อมา พวกเขาก็ถามข้อมูลการติดต่อผู้เห็นต่างคนอื่น ๆ แต่พอดิฉันปฏิเสธ พวกเขาก็ทุบตีดิฉัน”
นอกจากการถูกปิดตาและจับนั่งคุกเข่าเพื่อให้ถูกตีด้วยตะบองอยู่สามสัปดาห์ ชเว ซิน ยังเล่าว่า เธอเคยถูกจับไปนั่งบนพื้นโคลนหลังฝนตก ก่อนจะถูกทุบตีจนหมดสติ และถูกเจ้าหน้าที่ทหารสาดน้ำใส่หน้าให้ได้สติฟื้นขึ้นมา และเธอยอมรับว่า บางครั้งที่ร่างกายเจ็บปวดจนเกินทน เธอจะเอาหัวโขกกำแพง จนบางครั้งเจ้าหน้าที่ต้องจับเธอล่ามโซ่กับเก้าอี้ โดยพยายามถามคำถามเดิม ๆ และทุบตีเธอตลอดเวลา ก่อนจะถูกส่งตัวไปยังเรือนจำอินเส่งในเดือนมีนาคม ปี ค.ศ. 2022 เพื่อรับโทษจำคุกเป็นเวลาสามปี
นอกจากนั้น ผู้สื่อข่าว วีโอเอ ระบุด้วยว่า นักโทษหญิงที่ได้รับการปล่อยตัวเปิดเผยว่า ตลอดเวลาที่ถูกคุมขัง พวกเธอถูกทำร้ายทั้งทางร่างกายและทางจิตใจทุกครั้งที่มีการสอบสวนเพื่อสืบข้อมูลเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวต่าง ๆ ของกลุ่มผู้เห็นต่าง จนกระทั่ง วันหนึ่ง เจ้าหน้าที่บังคับให้นักโทษเซ็นชื่อในกระดาษเปล่าและแจ้งว่า พวกตนถูกแจ้งข้อหาภายใต้กฎหมายอาญาที่มีบทลงโทษจำคุกเป็นระยะเวลานาน
ทั้งนี้ อดีตนักโทษที่ วีโอเอ ได้พูดคุยด้วย ยืนยันว่า พวกตนไม่เสียใจที่มีส่วนร่วมในกิจกรรมด้านการเมืองต่าง ๆ หรือแม้แต่การถูกจับกุมตัว แต่ก็มีแผนที่จะย้ายที่อยู่ออกจากพื้นที่ที่กองทัพควบคุมอยู่เนื่องจากกลัวว่า จะถูกจับกุมอีกครั้งในอนาคต
- ที่มา: วีโอเอ
