สหรัฐฯ กำลังประเมินการจัดตั้งรัฐบาลรักษาการของกลุ่มตาลิบันในอัฟกานิสถาน พร้อมย้ำความคาดหวังว่า สหรัฐฯ ต้องการเห็นรัฐบาลอัฟกันที่ทุกฝ่ายมีส่วนร่วม
เมื่อวันอังคาร โฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ กล่าวกับวีโอเอว่า สหรัฐฯ ยังคงคาดหวังให้กลุ่มตาลิบันอำนวยความสะดวกให้ชาวต่างชาติและชาวอัฟกันที่มีเอกสารเดินทางให้เดินทางออกนอกประเทศได้ อนุญาตให้เครื่องบินเดินทางออกนอกประเทศได้ และอนุญาตให้ประเทศต่าง ๆ ให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมแก่ชาวอัฟกันได้
เมื่อวันอังคาร กลุ่มตาลิบันประกาศจัดตั้งรัฐบาลอิสลามรักษาการ นำโดยนายมุลลาห์ ฮัสซาน อัคฮุนด์ ซึ่งเป็นผู้ใกล้ชิดของนายมุลลาห์ โอมาร์ ผู้ก่อตั้งกลุ่มตาลิบันผู้ล่วงลับ
การประกาศของกลุ่มตาลิบันมีขึ้นหนึ่งวันหลังทางกลุ่มประกาศว่ายึดจังหวัดปัญจ์ชีร์ทางตอนเหนือของประเทศได้ โดยจังหวัดดังกล่าวเป็นพื้นที่เดียวที่มีการเคลื่อนไหวติดอาวุธต่อต้านกลุ่มตาลิบัน
ซาบีฮุลลาห์ มูจาฮิด หัวหน้าโฆษกกลุ่มตาลิบัน ระบุว่า ตำแหน่งทั้งหมดในรัฐบาลนี้เป็นตำแหน่งรักษาการ และจะมีการแต่งตั้งรัฐมนตรีประจำกระทรวงอื่นๆ ต่อไป
สำหรับประวัติของนายอัคฮุนด์นั้น คาดว่าเขามีอายุราว 60-69 ปี มีภูมิลำเนาที่จังหวัดกันดาฮาร์ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดของกลุ่มตาลิบัน เขาเป็นผู้นำสภาของทางกลุ่ม และมีบทบาทบงการโจมตีสหรัฐฯ และกองกำลังพันธมิตรในช่วงสงครามเกือบ 20 ปีที่ผ่านมา
นายมุลลาห์ อับดุล กานี บาราดาร์ หัวหน้าฝ่ายการเมืองของกลุ่มตาลิบัน จะรับตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีในรัฐบาลรักษาการนี้ ขณะที่นายซาราจัดดิน ฮักกานี จะรับตำแหน่งรัฐมนตรีกระทรวงกิจการภายใน นายอาเมอร์ ข่าย มุตตาคิ จะรับตำแหน่งรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ และนายโมฮัมหมัด ยาคูบ บุตรชายของนายโอมาร์ จะรับตำแหน่งรักษาการรัฐมนตรีกระทรวงกลาโหม
ทั้งนี้ นายฮักกานีเป็นหัวหน้าเครือข่ายฮักกานี ซึ่งเป็นกลุ่มที่สหรัฐฯ กำหนดให้เป็นองค์กรก่อการร้ายสากล และตั้งเงินรางวัล 10 ล้านดอลลาร์แก่ผู้ให้เบาะแสที่นำไปสู่การจับกุมนายฮักกานีด้วยข้อกล่าวหาว่าเขาบงการโจมตีกองกำลังสหรัฐฯ และพันธมิตรในอัฟกินสถาน สหรัฐฯ ยังระบุด้วยว่าเครือข่ายฮักกานีเป็นกลุ่มก่อการร้ายที่ “อันตรายและซับซ้อนมากที่สุด”
เมื่อวันอังคาร นายอาห์มาดุลลาห์ วาซิค สมาชิกอาวุโสของกระทรวงข้อมูลของกลุ่มตาลิบัน ยังระบุด้วยว่า นายฮิบาตุลลาห์ อาคุนซาดา หัวหน้ากลุ่มตาลิบัน จะดำรงตำแหน่งผู้นำสูงสุดของรัฐบาลรักษาการนี้
กลุ่มตาลิบันกลับมาครองอำนาจในอัฟกานิสถานเมื่อเดือนที่แล้วหลังเข้ายึดพื้นที่ที่เหลือในประเทศได้ภายในเวลาเพียงหนึ่งสัปดาห์ ซึ่งเป็นช่วงที่กองกำลังอเมริกันและชาติพันธมิตรถอนตัวออกจากอัฟกานิสถาน ทำให้กองกำลังของรัฐบาลอัฟกันแตกพ่ายเมื่อขาดการสนับสนุนทางการทหารจากต่างประเทศ
นับแต่นั้นมา กลุ่มตาลิบันให้คำมั่นต่อชาวอัฟกันและต่อนานาประเทศว่า จะจัดตั้งรัฐบาลที่ทุกฝ่ายมีส่วนร่วมในประเทศ และจะไม่กลับไปใช้ระบอบการปกครองแบบมุสลิมเคร่งครัดเหมือนช่วงที่ตาลิบันเคยเป็นรัฐบาลเมื่อทศวรรษที่ 1990 ที่มีการกำหนดบทลงโทษอย่างโหดร้ายและออกกฎจำกัดสิทธิสตรีและเด็กหญิง
อย่างไรก็ตาม จนถึงขณะนี้ ผู้ที่ได้รับตำแหน่งในคณะรัฐมนตรีรักษาการทั้งหมดเป็นสมาชิกกลุ่มตาลิบัน
เมื่อวันจันทร์ ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ระบุว่า สหรัฐฯ ยังคงไม่รับรองกลุ่มตาลิบันเป็นรัฐบาล โดยนางเจน ซากี โฆษกทำเนียบขาว ยืนยันต่อมาในวันอังคารว่า สหรัฐฯ จะยังคงจับตาดูท่าทีของกลุ่มตาลิบัน เช่น การอนุญาตให้ชาวอเมริกัน ชาวต่างชาติ และผู้ที่ต้องการออกนอกประเทศให้เดินทางออกมาได้หรือไม่ รวมถึงการปฏิบัติต่อสตรีและเด็กหญิง
สหรัฐฯ และนานาประเทศเตือนให้กลุ่มตาลิบันให้ความคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในประเทศ ตัดสัมพันธ์กับผู้ก่อการร้ายจากกลุ่มอัลเคดา และเปิดพื้นที่ให้กลุ่มชาติพันธุ์ทุกกลุ่มในอัฟกานิสถาน หากต้องการการยอมรับในเวทีระหว่างประเทศ
เมื่อวันพุธ จีนระบุว่า ทางจีนให้ความสำคัญต่อการจัดตั้งรัฐบาลรักษาการของอัฟกานิสถาน และรับทราบคำกล่าวของกลุ่มตาลิบันที่ระบุว่า การจัดตั้งรัฐบาลครั้งนี้มีเพื่อฟื้นฟูสังคมและเศรษฐกิจของประเทศโดยเร็วที่สุด
นายหวัง เหวินปิน โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน ระบุว่า การจัดตั้งรัฐบาลชั่วคราวของอัฟกานิสถาน ถือเป็นการยุติภาวะไร้ผู้ปกครองในประเทศที่กินเวลากว่าสามสัปดาห์ และเป็นขั้นตอนสำคัญในการฟื้นฟูระเบียบภายในประเทศ รวมถึงฟื้นฟูประเทศในช่วงหลังสงคราม
นายหวังยังระบุด้วยว่า จีนหวังว่าอัฟกานิสถานจะมีโครงสร้างทางการเมืองที่ทุกฝ่ายมีส่วนร่วม ดำเนินนโยบายในประเทศและต่างประเทศอย่างเป็นกลางและรอบคอบ ต่อสู้กับการก่อการร้ายทุกรูปแบบ และมีความสัมพันธ์ที่ดีกับประเทศอื่นๆ โดยเฉพาะประเทศเพื่อนบ้าน
เมื่อวันอังคาร สหประชาติ หรือ ยูเอ็น ระบุว่า การตกลงจัดตั้งรัฐบาลที่ทุกฝ่ายมีส่วนร่วมและผ่านการเจรจามาแล้ว เป็นวิธีเดียวเท่านั้นที่จะทำให้เกิดสันติภาพอย่างยั่งยืนในอัฟกานิสถาน
นายฟาร์ฮัน ฮัค โฆษกยูเอ็น ระบุว่า ยูเอ็นจะยังคงยึดมั่นในการมีส่วนร่วมต่อทางออกอย่างสันติ สนับสนุนสิทธิมนุษยชนของชาวอัฟกันทุกคนโดยเฉพาะสตรีและเด็กหญิง สนับสนุนการพัฒนาอย่างยั่งยืน และมอบความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและการสนับสนุนที่จำเป็นแก่ประชาชนที่ต้องการความช่วยเหลือ
นายไมเคิล คูเกลแมน รองผู้อำนวยการโครงการเอเชียของสถาบันวิจัยวิลสัน เซ็นเตอร์ ทวีตข้อความว่า รัฐบาลใหม่ของตาลิบันนี้ไม่ได้เปิดพื้นที่ให้ทุกฝ่ายมีส่วนร่วมแต่อย่างใด ซึ่งไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจ เนื่องจากกลุ่มตาลิบันไม่เคยระบุว่าจะแต่งตั้งผู้อื่นที่ไม่ใช่สมาชิกกลุ่มให้ดำรงตำแหน่งระดับรัฐมนตรี
ทั้งนี้ รัฐมนตรีอย่างน้อย 10 คน จากคณะรัฐมนตรี 33 คนของกลุ่มตาลิบัน เป็นส่วนหนึ่งของทีมเจรจาข้อตกลงสันติภาพกับสหรัฐฯ เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ปีที่แล้ว และเป็นข้อตกลงที่ปูทางให้กองกำลังต่างชาติทั้งหมดถอนตัวออกจากสงครามเกือบ 20 ปีในอัฟกานิสถาน โดยการถอนกำลังนี้สิ้นสุดลงเมื่อวันที่ 31 สิงหาคม ตามเส้นตายที่ผู้นำสหรัฐฯ กำหนดไว้
